Tema: Kontakt hádiyseler Joba

Tema: Kontakt hádiyseler
Joba:

1. 
   Yarim ótkizgishlerde kontakt hádiyseler
   
2. 
   Teń salmaqliq jaģdayda p-n ótiw
   
3. 
   Teń salmaqliliq emes jaǵdayda p-n ótiw
   

Kirisiw
Ilimiy-texnikanıń zamanagóy joqlanıwı elektronikaning rawajlanıwı menen bekkem baylanıslı. Elektronika gaz, qattı dene, vakuum hám basqa ortalıqtaǵı elementar zaryadlanǵan bólekshelerge elektromagnit maydan tásir nátiyjesinde payda bolǵan elektr ótkezgishlikti úyreniw hám odan paydalanıw máseleleri menen shuǵıllanatuǵın pán tarawi bolıp tabıladı.
Elektronika jetiskenlikleri nátiyjesi retinde elektrovakuum hám yarım ótkeriwshili ásbaplardıń hár qıylı hám unamlı qásiyetlerinde kórinetuǵın boladı. Zamanagóy elektornikani úyreniw ushın eń dáslep radioelektronika ásbaplarınıń dúzilisi, islew principi hám fizikaviy tiykarların bilip alıw kerek. Bul qaniygelik pitkeriw jumısı sol máselelerge baǵıshlanadı. Házirgi waqıtta elektronika ásbaplardıń hár qıylı daǵı túrleriniń sanı sonshalıq ko'pki, olardıń xar birin qaray shıǵıwdıń múmkinshiligi joq.
Elektronika - elektrovakuumli hám yarım ótkeriwshili ásbaplardı islep shıǵarıw hám házirgi zaman apparatlarında isletiw sıyaqlı máselelerdi úyrenedi.
Radiotexnika pániniń rawajlanıwda XIX asirde fizika salasında etilgen kóplegen jańa ashılıwlar kútá úlken áhmiyetke iye boldı. Mısalı: Faradey tárepinen jańalıq ashılǵan elektr hám magnit maydanlardıń óz-ara tásir hádiyseleri yaǵnıy óz-araaloqadorligi.
1.Yarim ótkizgishlerde kontakt hádiyseler
Qattı dene ótkezgishlik túri menen parıqlanıwshı yamasa ótkezgishlik túri bil qıylı boiib, salıstırma qarsılıgı menen parıqlanıwshı tarawları arasındaǵı kontakt nátiyjesinde payda bolatuǵın ótkinshi qatlam elektr ótiw dep ataladı. Yarım ótkezgish ásbaplarda elektron - gewek ótiw yaki p - n ótiw dep ataliwshi elektr ótiwden keń paydalaniladi.
Qadaǵan etilgen zonaları keńligi teń, yaǵnıy ximiyalıq tárepten bir qıylı yarım ótkezgish materiallar (mısalı, Si yamasa GaAs) tiykarındaǵı elektr ótiwler gomoo'tish, qadaǵan etilgen zonaları ma`nisi bir-birinen parıqlanıwshı yarım ótkezgishler tiykarındaǵı ótiwler bolsa geteroótiw dep ataladı. Metallarda qadaǵan etilgen zona bolmaǵanı sebepli geteroótiwlerdiń jeke jaģdayina uyqas, metall — yarım ótkezgish dep atalıwshı elektr ótiwler de elektronikada keń qolIaniladi.
Kóp yarım ótkezgish ásbaplar hám integral mikrosxemalardiń islew principi elektr ótiwlerdiń qásiyetlerine tiykarlanadı.