Tema: Kislorod gruppası elementleri

3-S ximiya studentleri:
Orazimbetov Shamun
hám
Koshkinova Aymannıń
Ximiya oqıtıw metodikası
páninen tayarlaģan jumısı
Tema:
Kislorod gruppası elementleri
Ayting ,qanday moddadan
Qora porox olinar
Kerak - qog’oz rezinaga
Dorilarga solinar?
Oltingugurt
Aytinglarchi olamda
Qaysi jism eng qattiq?
Zarbidan sopol, oyna
Kesilar misli qattiq.
“Olmos”
Raqamlar ichra o’rnim Baholardan kattaman, “n” qo’shilsa nomimga
Qimmatbaho ma’danman.
“Oltin”

• Eń jeńil metall?
• Eń awır metall?
• Galogen sóziniń mánisi?
• Adam shama menen bir kúnde qansha duz qabıl etedi?
• Periodlıq sistemada neshe gruppa bar?
• Qaysı metall suyıq?
• Atmosfera quramindaģı eń kóp gaz?
• Periodlıq sistemanı kim ashtı?

• Eń jeńil metall? (Litiy)
• Eń awır metall? (Osmiy)
• Galogen sóziniń mánisi? (Duz payda etiwshi)
• Adam shama menen bir kúnde qansha duz qabıl etedi? (10gr)
• Periodlıq sistemada neshe gruppa bar? (8gruppa)
• Qaysı metall suyıq? (Simob)
• Atmosfera quramindaģı eń kóp gaz? (Azot)
• Periodlıq sistemanı kim ashtı? (Mendeleev)

Tabiyatta kislorodtıń aylanıwı tiykarina fotosintez processi menen baylanıslı.
Hawanı pataslanıwdan saqlaw ushın shıģındısız jańa texnologiyalar qollanıw, Jer biomassasınıń orınsız kemeytiriwdiń aldın alıw, hawa tazalıģın saqlawshı tabiiy mexanizmlerdiń normal islewin taminlew zárur.
Jobası
Kislorod
Kislorod
Kúkirt
Kúkirt
Ximiyalıq elementler periodlıq sistemasınıń altınshı gruppa (kislorod gruppasın) da kislorod, kúkirt, selen, tellur hám paloniy elementleri jaylasqan.
O
S
Se
Te
Po
Kislorod
Kúkirt
Selen
Tellur
Poloniy
Kislorod gruppası elementleriniń sırtqı energetik qabatında altawdan elektron bar.
Sol sebepli bul elementler ozlerinń sırtqı energetik qabatın tolıqtırıw, yaģniy 8 elektronlı jaģdayģa keltiriw ushın 2 elektron qabıl qılıp aladı, nátiyjede -2 oksidleniw dárejesin kórsetedi.
Kúkirt
Sırtqı
Kislorod
Sonıń
KÚKIRT
Kúkirt tábiyatta erkin hám birikpeler kórinisinde de ushıraydı.
Ózbekistanda kúkirttiń tabiiy derekleri bar.
Erkin haldaģı S
Kinovar HgS
Xalkopirit CuFeS2
Galenit PbS
Sfalerit ZnS
Xázirgi kúnde mámleketimizde islep turģan gaz hám gaz kondetsatların qayta islew karxanalarında kúkirt hám kúkirt birikpelerin alıw jolģa qoyılģan.
Selen hám tellur yarımótkizgishler, quyash batareyaları, termoregulyatorlar tayarlawda, polat hám shishanıń arnawlı sortların islep shıģarıwda tiykarģı shiyki zat bolıp xizmet qıladı.
Kúkirt 3 túrli allotropik qásiyetke iye.
Rombik kúkirt S8
Moniklinik kúkirt S8
Plastik kúkirt Sn
Tabiatta rombik kúkirt ushırasadı hám ol sarı reńli qattı kristall zat bolıp suwda erimeydi.
ITIBARINIZ
USHIN
RAXMET!!!