Тема: Имарат суу таминаты жолларын ислеу

1. Тема:Имарат суу таминаты жолларын ислеу

Имарат уазыйпасына (мектеп турар жер,баня хтб)карап

Суу таминаты жоллары хам кориниси танланады (ишимлик, ортке карсы,жокарыдан яки томеннен сапластырушы х.т.б)

• 
  Суу таминаты тизиминде имаратка кириу болими хам онын саны, олшеу тури аныкланады.
  
• 
  Суу оширу ускенеси танланады хам жайластырылады.
  
• 
  Суу таминаты тармагы хар бир санитар-техникалык мебиллерине дейин жауластырылып шыгылады.
  
• 
  Магистрал суу жыйнаушы трубопроводлар имараттын асты (подвал) болиминде егер имарат подвалсиз болса арнаулы каналларда яки тобе болиминде жайластырылуы керек. Водопровод стояклари аскана, душ яки баска да бир санузел дийуаллары бойынша арнаулы каналларында яки ашык жайластырылуы мумкин.
  

Суу таминаты тизими оз ишине алыушы барше мебеллер асбап-ускенелер, трубопроводлар жай-жайына койылганнан сон онын аксонометрик схемаси сызылады.

1-схема. Бино сув таъминоти системаси. 1-кириш, 2-тескари клапан, 3-перемичка, 4-арматура, 5-ўт ўчириш стояги, 6-ўт ўчириш крани, 7- сув ўлчагич узели, 8-вентил, 9-суғориш крани, 10- чикариш трубкаси, 11-магистрал кувур, 12-насос.

Суу таминаты тармаклары гидраблык есабынын ахмийетли уазыйпалары.

1. 
   Суу таминаты тармаклары бойынша мумкин болган суу молшерин аныклау (q_хис)
   
2. 
   Су таминаты тармаклары диаметрин аныклау (d)
   
3. 
   Суу таминаты тизиминдеги пайда болыуы шарт болган суу басымын аныклау (H, м)
   

Биринши хол жана курылып атырган имаратлар ушын, екинши ҳол пайда болган эксплуатация кылынып атырган имаратлар, ушинши ҳол имаратларды кала суу таминаты тармагына жалгау мумкин яки мумкин емеслигин шешилип атырган уакытта ушырайды.
Екинши хам ушинши ҳолларда аналитик, график усыллар хам кестелер коллау жолы менен есаплау мумкин яки уш усыл биргеликте колланыуы мумкин. Сонын ушын курс жумысын орынлау дауиринде окушылар жокарыдагы хамме усылларды уйрену керек болады.

Гидраблык есаплау баслаудан алдын томендеги таярлык жумыслары исленди:

1)Суу таминаты тизими аксонометрияси есаплау участкаларына болинеди. Бул ис ен жокары хам ен узак жайласкан санитар-техник мебеллерден басланып имарат суу таминаты тармагы жаланыуы мумкин деп корсетилген кудыкшага исленеди.Есаплы участкалар санитар-техник мебеллер сани озгериуи менен шегараланады.
2) Есапла учатскаларда санитар-техник мебеллер сани хам участкалар узынлыгы аныклап шыгылады.


режа

15-схема. Санитар техник кабина жиҳозлари.1-совик сув стояги,

2-иссик сув стояги, 4 канализация стояги.

Гидравлык есаплау максимал халат ушын исленеди.

1. 
   Есаплау учсткалардан агып отип атырган суу агысы.:
   

q_i=5q₀_i л/сек (1)
Бул жерде q_i- есаплау уччасткалардан агып отип атырган суудын максимал мугдары. _i- участкалардагы мебеллер санына хам олардын ислеу мумкиншилиги келип шыгып кестеде алынатугын улкенлик. q₀-бир санитар-техник мебелге тууры келип атырган хам кестелерден алынып атырган суу агысы л/сек
Имарат ушын улума суу агысы еспалау участкалар бўйича сув сарфлари алгебратик жыйындысына тен болады хам бул улкенлик:
q_умум= (2)
Суу агысын олшеу асбапларынан отип атырган суу мугдарына тен.

2. 
   Есаплау уччасткалардагы трубопровод диаметри аналитик усул бойынша томендеги
   

мм (3)
Тенлеме жардеминде аныкланады,бул жерде:
V_i- Есаплау участкаларда агып атырган суудын оптимал тезлиги 0,92,5 м/с
Болып, магистралларда хам стоякларда 1,52,0 м/с, мебеллерде жалгастырыушы трубаларда 2,5 м/с га дейин алынады. Ен оптимал тезлик 0,91,5 м/с аралыгында болыуы мумкин.
Диаметр танлауда колайлы болганы бўлгани ушын кобинше кестелерден пайдаланылады. Кестелерде суу агысы оптимал тезлик, 1 м труба узынлыгына тўгри келадиган солиштирма босим микдори ва труба диаметри аралыгындагы байланыс корсетилген болып суу агысы хам тезлик аркалы диаметр танланады.

3. 
   Бизге белгили суу таминтаы тизимиде болыуы керек болган басым томендегише аныкланады:
   

H=H_иод=h_il=h_im=h_вод=h_иш м (4)
Бул жерде: H_иод-ен жокарыда жайласкан мебеллер геодезик балентлиги, м; h_il-участкаларда труба узынлыгы бойлап жогалган басым мугдары алгебраик жыйындысы, м; h_im- жерлерде жогалган басым мугдарлары алгебраик жыйындысы, м; h_вод-олшеу асбабы (водомер)жогалып атырган басым мугдары, м; h_иш- кестеден санитар-техник мебеллер турине карап алынатугын косымша жумыссы басым,м.
4-тенлемеге кируши h_il, h_im яoни трубанинг узынлыгы бойынша хам жайлардагы маҳаллий басым жогалыуы аналитик усылдан яки кестеден пайдаланып табылыуы мумкин.
Аналитик усыл менен томендеги кесте аркалы табылады:
м (5)
м (6)
Бул жерде: -трубанын уйкелену коэфициенти;
li, di, Vi – есаплау участка узынлыгы,диаметри хам усы участкада суудын агыу тезлиги;
-маҳаллий уйкелену коэфициенти;
g=9,81 м/сек² – еркин тусиу тезлениуи:
Уйкелену коэфициентлары  ва  ын аныклау ушын аналитик, график усыллардан пайдаланыу мумкин блып,курс жумысын ислеуде =0,020,03 деп кабыл кылынса кателеспеген болар еди. Курс жумысын ислеуде h_im ва h_il ларынын бахасынын кестеде алыу мумкин ва h_im=0,3 деп алынады.
Суу агысын олшеу асбабында (водомер) жойтылган басым мугдары
h_вод=Sq² (7)
Бул жерде: S-водомер қарсылыгы м с²/л², кестеден алынады.
q-имарат ушын суу агысы л/с
4-тенлеме бойынша аныкланган басым (Н) мугдары хам белгили басым (Н_св) оз ара салыстырылады.
Н=Н_св (8)
Егер (8) тенлик исленсе есап таусылады егер Н>Н_св болса насос танлау керек болади. Бунда
H_нас=Н-Н_св (9)
насос маркаси кестеден алынады хам суу таминаты аксонометриясына озгертиу киритиледи.
Суу таминаты тармаклары гидравлык есабы натийжесинде кесте коринисине келтириледи.