Тема: Философские воззрения в древней Греции и Риме

Навоий фалсафий қарашлари ваҳдати-вужуд ва тасаввуф таълимотига асосланган. Мутафаккир ўзининг дунёқарашида Оллоҳ, табиат ва инсон бирлигидан келиб чиқади. Унинг эътиқодига кўра, инсон бахт-саодатига бу дунёда эришиши мумкин. Бунинг учун у тинмай меҳнат қилиши, касб-ҳунар эгаллаши, табиатнинг сиру асрорини идрок қилиши, унинг ноз-неъматларидан фойдаланиши даркор.

• Навоий фалсафий қарашлари ваҳдати-вужуд ва тасаввуф таълимотига асосланган. Мутафаккир ўзининг дунёқарашида Оллоҳ, табиат ва инсон бирлигидан келиб чиқади. Унинг эътиқодига кўра, инсон бахт-саодатига бу дунёда эришиши мумкин. Бунинг учун у тинмай меҳнат қилиши, касб-ҳунар эгаллаши, табиатнинг сиру асрорини идрок қилиши, унинг ноз-неъматларидан фойдаланиши даркор.

• Унинг ақидасига кўра, ақл туфайли ҳиссиёт берган маълумотлар умумлаштирилади, ҳодисалардаги умумий ва муҳим нарсалар билиб олинади. Ақл унингча, Аллоҳ инъом этган бебаҳо гавҳардир, у ҳамма бойликлардан афзалдир. Шунинг учун Навоий бу гавҳарни эгаллашга чақиради.

• Кўнглунгга хирад йўлин падидор айла,
• Бу нақдқа жонингни харидор айла,
• Ҳар ишда хирадни ўзунгга ёр айла,
• Журмунг таркидин хирад изҳор айла.
• А.Навоий. Назм ул-жавоҳир. 15-том. Т., 1968.

• Навоий кишиларни бу дунё ноз-неъматлари, гўзалликларидан кишиларни баҳраманд бўлишга, ҳаётни севишга чақирди.
• Навоий буюк инсонпарвар шоир эди. Ул зот асарларининг марказида инсон ва унинг фазилатларини куйлаш турар эди. Унинг айтишича, одам ўзининг ақли, қобилияти, нутқи, хулқ-одоби, онгли хатти-ҳаракати, ширинсуҳанлиги билан бошка тирик мавжудотлардан ажралиб туради.

Европа тарихида ўрта асрлар даври деярли тўла минг йилни (Рим империясининг парчаланиш лаҳзасидан Уйғониш давригача) ўз ичига олади. Ўрта асрлар Европаси феодализмнинг қарор топиши билан белгиланадики, у христиан дунёқарашидан фойдаланди.

• ­ҒАРБИЙ ЕВРОПА ЎРТА АСР ФАЛСАФАСИ

­ҒАРБИЙ ЕВРОПА ЎРТА АСР ФАЛСАФАСИ

• Маъжусийлик дини ва фалсафаси, ҳамда бидъатчиларнинг адашишларига қарши курашига апологетлар (юнонча апология-ҳимоя) деб аталган қадимги антик даврнинг кейинги христиан ёзувчилари бел боғладилар.

• Ўрта аср ғарб
• фалсафаси

• христология

• креационизм

• эсхатология

• Худонинг
• дунёни
• «ҳеч нарсадан»
• яратганлиги
• ҳақидаги
• таълимот

• Охири замон
• ҳақидаги
• таълимот

• Исо
• пайғамбарнинг
• инсоний ва
• илоҳий
• борлиғи
• ҳақидаги
• таълимот

• Ўрта аср ғарб
• фалсафаси

• Схоластика
• Фома Аквинский
• (1221-1274)

• Номинализм
• и реализм

• Патристика
• Августин Аврелий
• (354-430гг до н.э.)

• «Сумма
• Теологии»
• «Сумма
• философии»

• Средневековые
• формы
• идеализма и
• материализма

• «О граде Божьем»
• «Исповедь»
• «Троица»