Tema: Anionlar klassifikaciyası. I topar anionlari so42-, so3

Anionlardıń bariy hám gúmis kationlari menen oz eriwsheń duzlar payda etiw qásiyetine qaray klassifikaciyası

Gruppalar	Anionlar	Gruppa reagent
I	S04^2-, S03^2-, S 2O3^2- , C204^2-, CO3^2-, B4O7^2-, (BO2 ^- ), PO4^3- AsO4^3-, AsO 3^3- , F^-	BaCl2 eritpesi, neytral yaki kushsiz siltili ortalıqta
II	Сl ^-, Br^-, J^-, BrO3^- CN^-, NCS^-, S^2-	AgNO3 ni suyultirilgan 2 molarlik nitrat kislotadagi eritpesi
III	NO2^-, NO3^-, CH3COO^- hám	joq

Izohlar: 1 Geyde benzoat C₆H₅COO^-_ anioni ham ekinshi gruppaǵa tiyisli bolıp esaplanadı.

2. Bromat-ion gúmis kationi menen suwda oz eriwsheń, suyultirilgan nitrat kislotada eriwsheń, AgBr0₃ duzini payda qılǵani sebepli onı geyde úshinshi gruppaǵa kirgizedi.
3. Gúmis sulfidi Ag₂S H NO₃ eritpesinde ısıtılǵanda eriydi.
4. Ba’zi dereklerde perxlorat ClO₄ , salitsilat HOC₆H₄COO_ hám basqa anionlar ham III gruppaǵa kirgizilgen.
Oksidleniw-qaytariliw qásiyetine qarap anionlar 3 gruppaga bo’linedi hám ol tómendegi kestede keltirilgen:
2 keste
Anionlardıń oksidleniw-qaytariliw qásiyetleri boyınsha klassifikaciyası

Analitik gruppa	Gruppa reagenti	Anionlar	Gruppanıń xarakteristikası
I	H2SO4 qatnasında KJ eritpesi yaki konsentrik H2SO4 qatnasında difenilamin eritpesi	Oksidlewshi anionlar BrO3^-, NO2^-, *NO3^-,	Oksidlewshi anionlar kislotali sharayatta yodid ionlarin yodqa shekem qaytarip difenilamindi ko’k reńge boyaydi
II	H2SO4 qatnasında 0,01n KMnO4 eritpesi isletiledi	Qaytarıwshı anionlar S^2-, SO3^2-, S2O3^2-, NO2^-, **C2O4^2-, Cl^-, Br^-, J^-, CN^-, SCN^-	Qaytarıwshı anionlar kislotali sharayatta permanganat ionin qaytaradi, raeńsiz eritpe payda boladi
	KJ dagi J2	S^2-, SO3^2-, S2O3^2-
III	Gruppa reagenti joq	Indiferent anionlar SO4^2-, CO3^2-, PO4^3-, B4O7^2-, (BO2^-), CH3COO^-	Indiferrent anionlar KJ hám KMnO4 larǵa salıstırǵanda oksidlewshilik hám qaytarıwshiliq qásiyetlerin kórsetpeydi

* - NO₃^- - kushsiz kislotali sharyitta KJ menen ta’sirlespeydi

S – juda aste tasirlesedi
** - C₂O₄^2- - KMnO₄ni kislotali sharayitta isiganda rensizlendiredi


I TOPAR ANIONLARININ ANALITIK REAKSIYALARI
SO₄^2-, SO₃^2-, SO₃^2-,S₂O₃^2-, PO₄^3-, CrO₄^2-, C₂O₄^2-,BO₂^--
I topar anionlarinin topar reaktivi bariy xlorid yaki nitrati bo’lip, reaksiya kushsiz siltili va neytral sharayitta alip bariladi. Bariy ionini SO₄^2-, SO₃^2-, S₂O₃^2- penen payda qilingan cho’kpeleri sirke kislotada erimeydi. S₂O₄^2-, SO₃^2-, B₄O₇^2- (BO₂), PO₄^3- menen payda qilgan sho’kpeleri sirke kislotasinda eriydi.
SO₄^2-- SULFAT-IONININ ANALITIK REAKSIYALARI
Bariy duzlari menen reaksiyalari (farmakopeya usuli).
Bariy ioni sulfat ioni menen aq kristalik sho’kpe payda qiladi:
SO₄^2- + Ba²⁺ = BaSO₄ (ch)
Reaksiyani islew
Probirkaga 1-2 tamshi natriy sulfat eritpesinen olip, ustine 1-2 tamshi bariy xlorid tamizin. Aq sho’kpe payda bo’liwin guzetin.
Bariy sulfat kushli kislotanin duzi bo’lgani uchun mineral kislotalarda erimaydi.Konsentrik sulfat kislotasinda juda az eriydi. Bul menen bariy sulfat bashqa hamme anionlardin bariyli duzlarinan parqlanadi.
Stronsiy ioni menen reaksiyasi. Stronsiy ioni sulfat ioni menen aq kristall sho’kpa payda qiladi:
SO₄^2- + Sr²⁺ = SrSO₄ (ch)
Reaksiyani islew
Probirkaga 3-5 tamshi natriy sulfat ham 3-5t tamshi stronsiy xlorid solinadi ham aq kristall sho’kpe tusiwi baqlanadi
Qo’rg’asin atsetat menen reaksiyasi. SO₄^2- ioni qo’rgasin ioni menen aq amorf cho’kpe payda qiladi. Cho’kpe HCl, HNO₃, NaOH hamde 30%li CH₃COONH₄ yaki CH₃COONa da eriydi:
SO₄^2- + Pb²⁺ = PbSO₄ (ch)
PbSO₄ (ch) + 4OH^- = PbO₂^2- + SO₄^2- + 2H₂O
2 PbSO₄ (q) + 2 CH₃COO^- = [Pb(CH₃COO]₂ PbSO₄] + SO₄^2-
Reaksiyani islew.
Probirkaga 5-6 tamshi natriy sulfat eritpesinen salip, ten kolemde qo’rg’asin eritpesinen qo’sin, aq cho’kpe payda bo’ladi. Payda bo’lgan sho’kpeni 4 ta probirkaga bo’lin. Birinshisine eki normallik HCl, ekinshisine 2n HNO₃, ushinshisne kaliy yaki natriy gidroksid, ekinshisine 30%li ammoniy atsetat eritpesinen salin. Sho’kpenin eriwin baqlan.
SO₃^2- SULFIT IONININ ANALITIK REAKSIYALARI
Bariy ham stronsiy nitrat penen reaksiyasi. Bariy ham stronsiy nitratlar sulfid ioni penen aq sho’kpe BaSO₃ ham SrSO₃ payda qiladi. Sho’kpeler mineral kislotalarda (HCl, HNO₃) eriydi:
SO₃^2- + Sr²⁺ = SrSO₃ (ch)
SO₃^2- + Ba²⁺ = BaSO₃ (ch)
Reaksiyani bajarish
2 probirkaga 3-5 tamshidan natriy sulfid solinib, birinshisine 2-3 tamshi Sr(NO₃)₂, ekishisine Ba(NO₃)₂ salinadi. Aq sho’kpe payda boliwin guzetin. Eki probirkaga HCl yaki HNO₃ salip, sho’kpeni eriwin baqlan.