Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

Quwıq

Quwıq (sidik qalta)-(vesica urinaria) ortasha sıyımlılıǵı 500-700 ml bolıp, kishi shanaq boslıǵında shat birlespesiniń artında jaylasqan.
Erkekler hám háyellerdiń quwıǵı sırtqı kórinisi jaǵınan bir-birinen parq qılıwı menen birge, olardıń hár biri óz jaǵdayına qarap,(ishinde sidik bar joqlıǵına
qarap) túrin ózgertip turadı. Eger quwıq ishinde sidik bolmasa, ol shanaq boslıǵına shuqır kirip jatadı. Bunda sliz qabattıń búrmeleri kóbeyip bulshıq et qabatı qalıńlasadı, quwıqtıń ózi bolsa birqansha jalpaqlanıp aldınǵı hám arqa diywalları bir-birine jaqınlasqan boladı. Bunday halatta onıń artında háyellerde jatır hám qın, erkeklerde bolsa tuqım qaltashaları hám tuqım shıǵarıw jollarınıń keyingi bólimleri turadı. Biraq quwıq sidik penen tolǵan waqıtta onıń kóriniside, organlarǵa qatnasıda ózgeredi. Bunda quwıq máyek formasın iyeleydi, jaylasıw tártibi ózgerip, joqarı tárepi (shoqqısı) qarın diywalınıń tómengi túbine shat birlespesiniń ústingi qırǵaǵınan (shanaq ishinen) kóterilip shıǵadı. Quwıq júdá tolıp ketkende, kindikke shekem koteriliwi múmkin. Bunda onıń sliz qabatındaǵı búrmeleri tegislenip, bulshıq et qabatı juqalanadı.
Quwıqtıń úsh bólimi ajıratıladı:

1. 
   Tómendegi bólimi ádewir keń bolıp, quwıq túbi dep ataladı.
   
2. 
   Joqarı tárepi taraya barıp, shoqqı menen tamamlanadı. Áne usı eki bólim ortasında;
   
3. 
   Quwıqtıń denesi jaylasqan. Bunnan basqa quwıqtıń moynıda ajıratıladı.
   

Háyellerde quwıqtıń ústine jatır iyilip turǵanlıǵı ushın quwıqtıń shoqqısı bolmaydı, onıń ústi tegis hám bir qansha jalpaqlanǵan kóriniste boladı.
Aldınǵı tárepinde quwıqtı shat birlespesinen ajıratıp turıwshı aralıq bolıp, ol jumsaq biriktiriwshi toqıma menen tolǵan. Quwıqtıń tómengi tárepi arnawlı shat sidik qalta baylamları járdeminde (erkeklerde bunnan basqa prostata bezi menen) baylanısqanı ushın onsha qıymıldamaydı, Lekin shoqqı tárepi erkin háreket etiw imkaniyatına iye. Sonıda aytıp ótiw kerek, erkeklerdiń quwıǵın astınan prostata bezi kóterip turadı, sonıń ushın ol háyellerdikine salıstırǵanda biraz biyik jaylasqan.
Quwıqtıń diywalı tórt qabattan dúzilgen: 1-sliz qabat, quwıqtıń ishki júzin qaplaǵan bolıp, quwıq sidiksiz bos turǵanda búrmeler payda etedi, quwıq sidik penen tolǵanda bolsa diywallarınıń keńeyiwiniń nátiyjesinde búrmeler joǵalıp ketedi. Usı qabatta sliz bezsheleri hám limfa túyinleri jaylasqan. 2-sliz astı qabatı, biriktiriwshi toqımadan dúzilgen bolıp, sliz qabattıń búrmeleriniń payda bolıwında
úlken rol oynaydı. 3-bulshıq et qabatı tegis bulshıq et talshıqlarınan ibarat, bolıp úsh qabat bolıp jaylasqan. A) sırtqı qabat uzınına (boylama) ketken talalar, b)orta qabat kese jaylasqan talalar, v) ishki qabat kese hám boylama talalar jıyındısınan turadı.
Bul úsh qabat bolıp jaylasqan bulshıq et talaları bir-biri menen shatasıp ketpey ajıralıp turadı. Orta qabat quwıqtıń tómengi bólimindegi tesikke, yaǵnıy sidik shıǵarıw jolınıń ishki tesigi átirapına kelgende qalıńlasıp, quwıqtıń qısıwshı bulshıq etin (spinktr) payda etedi.
Házir ǵana aytılǵan tesikten basqa quwıqtıń arqa diywalınıń ústingi eki qaptal bólimine, sidik jolınıń tesikleri ashıladı.