Tema-1 «Salıqlar h’a’m salıqqa tartıw» arnawlı kursın oqıtıwdın’ za’ru’rligi, maqseti h’a’m wazıypaları O’zbekstan Respublikası salıq sisteması h’a’m salıq qatnasıqları subektlerinin’ h’uqıq h’a’m de minnetlemeleri. Rejesi

5. Byudjetten tısqarı pensiya fondına ma’jburiy ajıratpalardı esaplaw h’a’m to’lew ta’rtibi
O’zbekstan Respublikası puqaraları pensiya jasına jetkende, miynet etiw qa’biletin tolıq yaki bo’legin jog’altqanda, bag’ıwshısız qalg’anda sotsiallıq ja’rdem alıw boyınsha konstituttsiyalıq h’uqıqqa iye.
Usı h’uqıqıy normalar O’zbekstan Respublikasının’ 1993-jıl 3-sentyabrinde qabıl qılıng’an «Puqaralardın’ ma’mleketlik pensiya ta’miynatı h’aqqındag’ı» Nızamında da belgilep berilgen.
Pensiya ta’miynatı sistemasındagı basqarıw du’zilisin qa’liplestiriw ma’mleketlik sotsiallıq qamsızlandırıwı boyınsha ma’jbu’riy badallar tolıq jıynalıwın na’tiyjeli sho’lkemlestiriw, a’meldegi basqarıw sistemaların qısqartırıw ja’ne de pensiyalar h’a’m napaqalar to’lewge bag’darlang’an qarjılardan paydalanıw na’tiyjeliligin asırıw maqsetinde Wa’zirler Ken’esinin’ 2000-jıl 15-noyabrdegi «O’zbekstan Respublikası pensiya ta’miynatın qa’liplestiriw shara ilajları h’aqqında»g’ı 444-sanlı qararı menen byudjetten tısqarı Pensiya jamg’armasına qarjı toplaw h’a’m qarjı tolıq tu’siwi u’stinen qadagalaw funktsiyası O’zbekstan Respublikası Ma’mleketlik salıq komiteti moynına ju’kletildi h’a’m byudjetten tısqarı Pensiya fondına ma’jbu’riy to’lemler salıqlarg’a ten’lestirildi.
Pensiya fondının’ da’ramatları h’a’m qa’rejetleri h’a’r jılı O’zbekstan Respublikasının’ jıyma byudjeti quramına kirgiziletug’ın boldı, ja’ne de pensiya fondına ma’jbu’riy ajıratpaları esaplap shıg’ıw h’a’m to’lew ta’rtibi buzılg’anı ushın xojalıq ju’rgiziyashi subektlerge qatnasta finanslıq jazalar qollanılıwı, sonday-aq to’lemler o’z waqtında to’lenbegenligi ushın penya esaplanıwı nızam h’u’jjetlerinde belgilep qoyıldı.
Byudjetten tısqarı Pensiya jamg’armasına qarjılar toplaw ta’rtip qag’ıydaları Wa’zirler Mah’kamasının’ 200-jıl 23-dekabrindegi «Byudjetten tısqarı Pensiya fondı qarjıların qa’liplestiriya h’a’m sarplaw ta’rtibi h’aqqındag’ı nızamdı tastıyıqlaw h’aqqında» g’ı 498-sanlı qararı menen tastıyıqlang’an Nızam tiykarında 2004-jılg’a shekem a’melge asırılıp keldi.
Ministrler ken’esinin’ 2003-jıl 25-dekabrindegi 567-sanlı qararı menen byudjetten tısqarı Pensiya fondına ajıratpalardı esaplaw h’a’m to’lew ta’rtiplerin a’piwayılastırıw maqsetinde byudjetten tısqarı Pensiya fondına ajırtpalar, ba’ntlik fondına ajıratpalar h’a’m ka’siplik awqamları fondına ajıratpalar birgelikte birden-bir sotsiallıq to’lem atı menen ju’rgiziletug’ın boldı.
Salıq kodeksinin’ 312-statyasına muwapıq O’zbekstan Respublikasının’ rezidentleri bolg’an yuridikalıq shaxslar byudjetten tısqarı Pensiya jamg’armasına ma’jbu’riy ajıratpalardı to’lewshiler bolıp esaplanadı.
To’mendegiler byudjetten tısqarı Pensiya jamg’armasına ma’jbu’riy ajıratpanın’ to’lewshileri bolmaydı:
-kommertsiyalıq emes sho’lkemler, bunnan olardın’ isbilermenlik iskerligin a’melge asırıwdan alg’an da’ramatları kirmeydi;
-birden-bir salıg’ın to’lewshi yuridikalıq shaxslar;
Byudjetten tısqarı Pensiya fondına ma’jbu’riy ajıratpanın’ obekti h’a’m bazası to’mendegishe belgilengen.