|
jurgiziwshi I. F. O. kórsetiledi.
1. SHARTNOMA MAZMUNI
2. Tarepler huquqlari
1- buyırtpashı huqıqı
2- jumıs orınlawshı huqıqı
3. TOMONLAR HUQUQLARI VA MAJBURIYaTLARI
1- buyırtpashı maj búriyati
2- jumıs orınlawshı minnetlemesi
4. TOMONLARNING JAVOBGARLIGI
1- buyırtpashı juwapkerligi
2- jumıs orınlawshı juwapkerligi
5. SHARTNOMA AMAL QILISH MUDDATI VA UNI BEKOR QILISH TARTIBI
Isbilermenlik baylanısların tashkil etiw. Sáwbetlashuv normaları, isbilermenlik jazıwlari
Baslıq ushın jora-joldasgarchilik baylanısları hám munasábetlerin jumıs
kabinetinde o' tkazish jaqsı nátiyjelerge alıp kelmeydi. Baslıq jumıs kabinetine kiretuǵın kisiler huqıqın eń ko' p muǵdarda shegaralamog'i, kabinetke ol ruxsat bergendagina yamasa shaqırgandagina kirisiw ádetin qáliplestiriwi o' rinli bolıp tabıladı. Kabinetke kirisiw hám ol jerde isbilermenge shaqırıq qılıw saldamlı tárzde tártipke solinishi, eger jumıs waqtında bolsa, kabinette baslıq qandayda bir kisi menen qandayda bir mashqalanı hal jetip atırǵan bo' lsa, ekinshi bir kisiniń ( eger ol baslıqtıń eń jaqın kisisi bo' lsa da ) kirmewi kerek, ásirese baslıq qabıl saatların bul zárúrli tártip tiykarında alıp barmog'i kerek.
Sonday tártip ornatılǵan bolıwı kerekki, baslıqǵa ol menen gezlesiwshi bo' lgan kisi qaysı saatta, qaysı minutada kiriwi aldınan anıq bo' lsin. Bul kárxana, firmanıń jumısında tabıslar girewi bolıp tabıladı. SHuningdek, kabinetke ulıwma kisilerdi kiritpeslik baslıq ushın pútkilley informaciyalardan juda boldır. Baslıq sonday processga ádetlanmog'i kerek, qolı astındaǵı hoxlagan xızmetker, jumısshı, ápiwayı kisiden tartıp, tap kishi baslıqǵa shekem onıń aldına kerek waqıtta mudami kiriwi múmkin bolsın.
Baslıq xızmet baylanısları, munasábetlerdi tashkil etiwi, joybarlastiriwdi o' zining xatkerasiga tapsırmog' i kerek. Xatkera baslıq baylanıs qılıp atırǵan firma yamasa kárxana basshısı menen ushırasıwǵa saparın asıǵıslıq menen ámelge asırılıwın oǵan jetkiziwi, xızmet boyınsha ushırasıwlar waqtın qayta kórip shıǵıwı, tig'iz ushırasıwlar ótkerilmoqchi bo' lsa, basqa kárxanalar, firmalar basshıların bul haqqında agah etiwi, túrli maǵlıwmatlardı beriwi kerek.
Xızmetkerdi huzuriga chorlashdan aldın baslıq onı xatkera arqalı xızmetker menen qanday temada sóylesiwshi, ol bil an qanday mashqalanı hal qılajaq ekenligin aldınan bildirip qo'ysa, xızmetker menen bolatuǵın sáwbette maqsetke erisiw nátiyjeli boladı, taǵı sáwbettiń waqıtı, qansha waqıt dawam etiwin xatkera xızmetkerge aytıp qoyıwı kerek. Xızmetker menen sáwbetti kóbirek onıń reti kelgendede ótkergen maqul, sebebi telefon qo'rg'iroqlari, túrli -rayon saparlar sáwbetke irkinish bermeydi. Ayırım sáwbet hám ushırasıwlardı ulıwma xanada ótkergen maqul, sebebi onı basqa xızmetkerler da esitediler. SHu zattı baslıq jaqsı este tutiwi kerekki, xızmet reti kelgendeden basqa xanada ótkerilgen sáwbet hám ushırasıwlar xızmetkerler hám jámáátte «sir»li perde qoyıwı hám olarda qanday da dárejede baslıqǵa salıstırǵanda shubha oyatıwı múmkin. Baslıq xızmet reti kelgendeni sonday úskeneleniwine eriwmog'i loz imki, ol jaǵdayda ótkerilgen sáwbet hám ushırasıwlar ol jerde házir bolǵan kisilerde da materiallıq hám ruwxıy qaniqish ónim etsin hám bul jaǵday baslıqtıń adamlarǵa qanday dárejede dıqqat itibar menen munasábette bolıwın kórsetiw etsin. Baslıq odobi onıń qol i astındaǵılarǵa kishi piyil bolıwı, olardı esitiwge ádetlengen bo' lishi, olar so' zlagan waqıtta bo' lmaslik, basqa jumıslarǵa dıqqattı jalb etpeslik, basqa adamlar menen munasábette bolmaw kerek. Sáwbet sıyaqlında basqa kereksiz qaǵazlarǵa qospas lik, saatına tez -tez qaramaslik, go'yo ózin bánt kisidey kórsetpeslik, úshinshi kisin sáwbetke tartılıp ketiwine jol qoymaw, hújjetlerge qaramaslik, telefonda sóylewmaslik hám basqa jaǵdaylardan ózin tiyishi kerek. Eger sáwbet processinde baslıq dıqqatın basqa zatqa jalb etiwge tuwrı kelip qalsa,
álbette, ol sáwbetlesip atırǵan shaxstan keshirim so'ramog'i hám sáwbetti dawam ettiriwin, sáwbet qanday temada baratırǵanın hám qaysı mashqala hal qılınıp atırǵanlıǵın sáwbetlesine bildiriwi zárúr. Eger baslıq menen sáwbetlesip atırǵan xızmetker o' ta sóylemshek, ya' ni « bılgırsımaq» bo' lsa, onı alıp barılıp atırǵan sáwbet degi temanı yamasa mashqalanı mánisi haqqında anıq, qısqa hám qısqasha bayan etiliwi kerekligini eskertiw kerek.
Xızmetker xanaǵa kirip keliwi menenoq onı xızmet haqqındaǵı tuwrıdanto'g'ri sorawǵa tutıw etikaqa zid bolıp tabıladı, baslıqǵa asıqpa -shosharlik, gárdiyiw, dawıstı kóteriw húrmet, abıray keltirmeydi. Sáwbet sıyaqlında baslıq xızmetkerdi dıqqat menen esitayotganini bildiriwi kerek. Sáwbet shaq ida xızmetkerdi maqtaw, onıń so' zidan intalanıw, qızıǵıwshılıq, oǵan ayırım jaǵdaylarda minnetdarshılıq bildiriw baslıqtıń tárbiya kórgenligani, sol menen birge onıń etikalıq mádeniyatı dárejesin da, sáwbetleske bolǵan húrmetin da kórsetiw etedi. Sáwbetlesti dıqqat itibor menen tıńlaw sıyaqlında kishipeyil, tábiy bolıw baslıqtıń etikalıq pazıyletlerinen biri bolıp tabıladı. Mudami óziniń sáwbetlesine bergen bahosini
tiykarlanǵan bolıwına eriwmog' i kerek. Sáwbettiń nátiyjeli bolıwına erisiw ushın baslıq sóylew mádeniyatına, isenimli sóylew kórkem ónerine, aytılıwǵa, sóylew logikalıqlıǵına óz itibarın qaratıwı maqsetke muwapıq.
Isbilermendiń isleytuǵın xızmet reti kelgendeni bezatishi, onıń sırtqı kórinisi,
ózin tutıwı hám sóylewi sıyaqlılar onıń mádeniyatınan, dárejesinen bildirgi beredi.
Isbilermen sonı mudami yodda tutmog'i kerek, onıń kabineti tap ózi sıyaqlı (ol xanaǵa kirip kelgen kisin ornınan turıp yamasa o'tirib turǵan jaǵdayda kútip aladıma, xatkerasi hám kásiplesleri menen qanday munasábette) ekenliginen dárek beredi.
Isbilermen-isbilermen óz jumıs jayın tashkil etar eken, ol qánigeler bergen usınıslardan tısqarı jumıs jayı tuwrısındaǵı tómendegi etikalıq qaǵıydalarǵa ámel etiwi kerek:
1. Ózi shıraylı kiyingan bolıwı, átirapındaǵı zatlardı ústpe-úst qalashtirmay, tártip menen hár bir zattı óz jayına jaylastırıwı kerek.
2. Jumıs stolida awqatlanmaslik. Eger basqa ılajı bolmasa, jaqın átirapda oǵan jumıs menen kelgen kisiler bolmawi, awqatlanıp tezlik penen onı jıynawtirib quymaqtası dárkar.
3. Eger jumıs stolida kofe yamasa shay ıshıwǵa úyrengen bolsa, onı, álbette, forforli choynak-kesede ıshıwı kerek.
4. Óz kabinetine basqa kisiniń kózi menen qarawı. (Eger siz ol bolsangi z kabinetingi z sizge yoqadimi?)
5. Jumıs kabinetin óz úyi dep esaplaw.
6. Kabinette hár bir zat talǵam menen óz jayına qoyılǵanına isbilermen isenim ónim qilmo g'i kerek. CHunki, kabinet isbilermendiń diydi, dárejesi, isbilermenligi qanday ekenliginen dárek beredi. Úyde kerek bolmaǵan zatlardı kabinetke alıp kelmewi kerek.
7. Isbilermen kabineti mudami taza hám kirgen kisiniń keyipin kóteretuǵın dárejede bolsın.
8. Eger isbilermenge júdá kóp qaǵaz hám basqa zatlar menen islew tuwrı kelse, ol jaǵdayda bólek jumıs xanasi tashkil etiwi kerek.
9. Isenip tapsırılǵan telefon nomerleri, hújjetlerdi sonday saqlaw kerek, olardı biygana kóz kórmesin.
10. Jumıs processinde isbilermen, isbilermenler mikrofonli telefonnan paydalanmasligi kerek, sebebi ol sáwbetleske de behurmatlik esaplanadı.
11. Eger isbilermen oǵada báńshi, chekiwshi bolsa, kabinette emes, basqa orında shetti maqul.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
