Teleskoplar mavzusini o’qitish usuli. I. Mambetova


Reflektorning yaratilish tarixi



Download 3,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/66
Sana30.12.2021
Hajmi3,93 Mb.
#93026
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   66
Bog'liq
yangi pedagogik va axborot texnologiyalar negizida teleskoplar mavzusini oqitish usuli

Reflektorning yaratilish tarixi. 

    Oynasimon teleskoplar, yoki reflektorlarni yaratilish g’oyasi Galiley hayotligida  

N.Tsukki  (1616-yil)  va  M.Mersenon  (1638-yil)  tomonidan  ilgari  surildi.  Lekin 

keyinchalik  ham  D.Gregori  (1663-yil)  va  G.Kassegren  (1663-yil)lar  nazariy 

sxemasini  namoyish  etsalar  ham,  hech  qanday  namuna  ishlab  chiqilmadi.  1664-

yilda  Robert  Guk  Gregori  sxemasi  bo’yicha  reflektor  yasadi,  lekin  teleskopning 

sifat darajasi faqat yaxshilanishni talab qilardi. Faqatgina 1668-yilda Isaak Nyuton 

birinchi  bo’lib reflektor qurdi.  Bu kichkina  teleskop hajmi    bo’yicha  Gallileyning 

kuzatish  trubasidan  kichikroq  edi.  Asosiy  silliklangan  oynasimon    bronza  botiq 

sferiq oyna 2.5 sm qalinlikda bo’lgan, uning fokus masofasi 6.5 sm tashkil qilgan. 

Asosiy  oynadan  qaytuvchi  nurlar  uncha  katta  bo’lmagan,  tekis-bo’rtmadek 

ko’rinadigan  chekka  okuliyar  ko’ringan.  Boshida  Nyutonni  reflektorlari  41  marta 

kattalashtirgan,  keyinchalik okulyarni almashtirib kattalashtirishni 25 martagacha 

tushirib  shuni  aniqladiki,  osmon  jismlarini  ancha    yorqinroq  ko’rinib,  ularni 




54 

 

kuzatish  ancha  qulayroq  bo’lgan.    1671-yilda  Nyuton    birinchisidan  ancha  katta 



bo’lagan    ikkinchi    reflektorni  qurdi.  Nyutonning  bu  tizimi  ancha  qulay  bo’lib  

hozirgacha  foydalaniladi. 

     Gregori  sxemasi  bo’yicha  yasalgan  reflektor  anchagina  boshqacha  qurilma 

bo’lgan. Asosiy  oynaga  chiqadigan  nurlar kichik botiq ellipsion oynaga tushib 

o’rta  tuynukda  o’rnatilgan    okulyarda  aks  etgan.  Bu  tizim  Nyuton  tizimiga 

qaraganda  ancha    afzalliklarga  ega  bo’lgan.    Nimagaki,  ellipsoidal    oyna 

teleskopda  asosiy  fokusdan  uzoqda  joylashgan,  georgi  reflektorlaridagi  rasm  


Download 3,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish