Телекоммуникация тармоқлари ва тизимларини эксплуатация қилиш муаммолари

22 

 

majburiy  shartlarida  ishlaydigan  tizimga  xizmat  ko’rsatsa,  qutblarning  birontasida 

raddiya  qayd  etilsa,  telekommunikatsiya  tarmog’ining  xammasi  raddiya  bergan 

bo’ladi.  Bunday  ko’p  qutbli  tarmoqning  ishonchlilik  ko’rsatgichlari  sifatida  ikki 

qutbli 

telekommunikatsiya 

tarmoqlariga 

tavsiya 

etilgan 

ko’rsatgichlardan 

foydalanish  maqsadga  muvofiqdir.    Raddiya  tushunchasi  qo’llanishi  mumkin 

bo’lgan  ko’p  qutbli  tarmoqning  boshqa  misoliga,  markazlashtirilgan  boshqarish 

tizimli  telekommunikatsiya  tarmog’ini  ko’rsatish  mumkin.  Uning  raddiya  holatlari: 

bosh  boshqarish  punktining  telekommunikatsiya  uzeli  ishdan  chiqishi  (hamma 

boshqa  qutblar  bilan  aloqalar  to’xtadi);  hamma  bo’ysinuvchi  boshqaruv 

punktlarining 

telekommunikatsiya 

uzellari 

ishdan 

chiqishi; 

tizim 

hamma 

boshqaruv  punktlarining  telekommunikatsiya  uzellari  ishdan  chiqishi;  avvalgi 

vaziyatlarda  telekommunikatsiya  uzellari  ishga  yaroqli,  lekin  liniyalar  yoki 

kanallar  raddiyalari  sababli  aloqalar  mavjud  emasligi.  Bunday  ko’p  qutbli 

tarmoqda  uning  ikkita  holati  aniq  qaydlanadi:  ishlaydi,  ishlamaydi,  shuning  uchun 

uning  ishonchliligi  ikki  qutbli tarmoq ko’rsatgichlari  bo’yicha baholanadi.  

  

Umumiy  xolda  ko’p  qutbli  tarmoqqa  nisbatan  raddiya  tushunchasi  amaliy 

ma’noga  ega  emas,  chunki  bir  paytning  o’zida  uning  hamma  qutblari  orasida 

aloqalarning  ishdan  chiqish  ehtimolligi  odatda  juda  kam,  bir nechta qutblar orasida 

aloqaning  buzilishida  tizim  o’z  funksiyalarini,  to’liq  bo’lmasada,  bajaradi.  Lekin, 

bu  holatlar  ko’p  qutbli  tarmoqlar  ishonchlilik  xususiyatlarga  ega  emasligini 

bildirmaydi.  Bunday  xususiyatlar  elementlarga  mansub  ekan,  demak,  bu  xususiyat 

tarmoqda  xam  bir  butun  sifatida  mavjuddir.  Ko’p  qutbli  tarmoqlar  ishonchlilik 

tushunchasini  konkretlashtirish  va  uning  sonli  ko’rsatgichlarini  aniqlash  bir  necha 

marta  murakkablashadi.    Ko’p  qutbli  telekommunikatsiya  tarmoqlarining 

ishonchliligi  deyilganda  liniyalar  (kanallar),  uzel  apparaturalari  va  boshqarish 

sifatining  chekli  ishonchliligi  bo’yicha  bog’langan,  ekspluatatsiyaning  berilgan 

shartlarida  o’rnatilgan  hajmda  ko’zda  tutilgan  funksiyalarni  bajarish  qobiliyatini 

aniqlovchi  tarmoqning  xususiyatini  tushunamiz    “O’rnatilgan  xajmda”  tushunchasi 

tarmoqni 

loyihalashtirishda 

yoki 

uni 

ekspluatatsiyalash 

jarayonida 

konkretlashtiriladi.  Agar  signalli  ko’p  qutbli  tarmoqda  hamma  qutblar  orasidagi 

---