“Телекоммуникация” факультети «Телекоммуникация» кафедраси

 
Мулоқот эталон модели 
Халқаро стандартлар ташкилоти ISO (International Standarts Organization) томонидан
1984-йили OSI модели тақдим қилинган. Шундан бери ҳамма тармоқ маҳсулотларини
ишлаб чиқарувчилар томонидан фойдаланиб келинмоқда. Ҳар қандай универсал модел
сингари, OSI модели ҳам анча қўпол. Тез ўзгаришларни бажариши қийин, шунинг учун
турли формалар таклиф қиладиган реал тармоқ воситалари қабул қилинган вазифаларни
тақсимлашга жуда ҳам риоя қилмайдилар. 
Лекин OSI модели билан танишиш тармоқда рўй бераѐтган жараѐнни яхши
тушунишга ѐрдам беради. Ҳамма тармоқда бажариладиган вазифалар(функциялар) моделда
7 та босқичга бўлинган(1-расм). Юқори ўриндаги босқичлар анча мураккаб бўлиб, глобал
масалаларни бажарадилар. Бунинг учун пасдаги босқичларни ўз мақсадлари учун ишлатиб
уларни бошқарадилар. Пастда жойлашган босқичлар мақсади – юқори босқичга хизмат
кўрсатиш, юқори жойлашган босқичлар учун кўрсатиладиган бу хизматнинг майда
қисмларининг бажарилиш тартиби муҳим эмас. 
1-расм. OSI моделининг етти босқичи 
Ҳамма босқич вазифаларини кўриб чиқамиз. 
Амалий босқич (Application, Прикладный уровень) ѐки иловалар
босқичи, у қуйидаги хизматларни амалга оширади : 
фойдаланувчининг иловасини шахсан тасдиқлайди, масалан,
файллар узатишнинг дастурий воситалари ахборот базасига эга
бўлиш, электрон почта воситалари, серверда қайд қилиш
хизмати. Бу босқич қолган 6 та босқични бошқаради. 
Презитентация босқичи(Presentation, Презентативий уровень) 
ахборотни таништириш босқичи, бу босқичда ахборотни аниқланади ва ахборот форматини 
кўриниш синтаксисини тармоққа қулай равишда ўзгартиради, яъни таржимон вазифасини
бажаради. Шу ерда ахборот шифрланади ва дешифрланади, лозим бўлган тақдирда уларни
зичлаштиради. 
Алоқа ўтказиш вақтини бошқариш босқичи (Session, Сеансовый уровень) алоқа ўтказиш
вақтини бошқаради(яъни алоқани ўрнатади, тасдиқлайди ва тамомлайди). Бу босқичда

---

70 
абонентларни мантиқий номларини таниш, уларга эга бўлиш ҳуқуқини назорат қилиш
вазифалари ҳам бажарилади.