Tbta va dt kafedrasi Telekommunikatasiya tarmoqlarini boshqarish

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
TBTA va DT kafedrasi
Telekommunikatasiya tarmoqlarini boshqarish fani bo’yicha

LABORATORIYA ISHI № 1-2

Guruh: BTN003-L2 
Bajardi:Baxtiyorov Elyor
Tekshirdi: Akmurodov B
TOSHKENT 2022

1-Laboratoriya ishi

Virtual kompyuter tarmoqlarini qurish muhiti bilan tanishish

Ishdan maqsad: Virtual kompyuter tarmoqlarini qurish muhiti bilan tanishish va uning imkoniyatlarini o’rganish.

Nazariy qism

Bugungi kunda juda ko’plab tarmoqni simulyatsiya qilish platformalari mavjud. Shulardan biri Huawei kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan bepul, grafik tarmoq simulyatori Enterprise Network Simulation Platform (eNSP) hisoblanadi. Ushbu platforma AKT mutaxassislari va mijozlariga Huawei kompaniyasining kommunikatsiya mahsulotlari bilan ko’proq tanishishlari, ma’lumotlarni uzatish uchun Huawei marshrutizatorlari va kommutatorlarining ishlashi va konfiguratsiyasini tushunish, hamda, nosozliklarni bartaraf etish usullarini oʻzlashtirishga yordam berish uchun marshrutizatorlar va kommutatorlar kabi haqiqiy tarmoq qurilmalarini simulyatsiya qilish imkonini beradi. Platforma, shuningdek, AKT mutaxassislari va mijozlariga korxonalar uchun
AKT tarmoqlarini rejalashtirish, qurish, ishlatish va ularga xizmat ko’rsatish imkoniyatlariga ega bo’lish va yaxshilashga yordam beradi va shu bilan korxonalarga yuqori samaradorlik bilan yaxshi tarmoqlarni qurishga yordam beradi.
Huawei kompaniyasining tarmoq sohasidagi ko’p yillik tadqiqotlari va ilovalari tajribasining samarasi bo’lgan Huawei’ning VRP (Versatile Routing Platform) Huawei’ning xususiy intellektual xususiyatlarini o’zida mujassam etgan va ko’plab Huawei tarmoq tizimlarini qo’llab-quvvatlashga qodir bo’lgan tarmoq operatsion tizimi (OT) hisoblanadi. U real vaqt rejimida OT texnologiyasi, qurilmalari va tarmoqni boshqarish texnologiyasi hamda ilg’or arxitektura dizayni orqali turli tarmoq ilovalari texnologiyalarining asosiy va mukammal integratsiyasi sifatida kuchli IP-transport mexanizmiga ega. Ochiq interfeyslar bilan barqaror evolyutsiyaga qodir kengaytiriladigan platforma sifatida u katta moslashuvchanlikka ega ko’p sonli protokollar va xususiyatlarni qo’llab quvvatlaydi. Ushbu platforma yordamida siz yuqori samaradorlik, ajoyib intellekt va oson boshqaruvga ega yakuniy, xavfsiz tarmoqni qurishingiz mumkin.
Ikkita personal kompyuterni tanlaymiz va oddiy peer-to-peer tarmoq topologiyasi asosida ularni birlashtiramiz. Birlashtirishda biz Ethernet kabeldan foydalanamiz


Keyin ikkita kompyuterni ishga tushuramiz. Undan keyin IP manzillarni beramiz. Birinchi personal komyuterni nomlaymiz va unga IP manzil beramiz


Ping buyrug’i orqali aloqa o’rnatilganligini tekshirishimiz mumkin.




2-Laboratoriya ishi
Mahalliy hisoblash tarmoqlarini konsentratorlar va kommutatorlar asosida birlashtirish.
Ishdan maqsad: Mahalliy hisoblash tarmoqlarini konsentrator va kommutatorlar asosida birlashtirish va ularni sozlashni o’rganish.

Topshiriq

Ushbu laboratoriya ishida quyidagi vazifalarni bajaramiz:

• 
  qurilma nomi, tizim vaqti va tizim vaqt mintaqasi kabi qurilma tizimi parametrlarini sozlash;
  
• 
  kirish ma’lumotlarini sozlash (header shell);
  
• 
  konsol portiga parol qo’yish;
  
• 
  bloklanish vaqtini sozlash (idle-time-out);
  
• 
  konfiguratsiya fayllarini saqlash;
  
• 
  VRP yordamida qurilmani qayta ishga tushirish; - MAC biriktirish (port security).
  

Ishni bajarish tartibi

Birinchi navbatda biz New Topo oynasini ustiga bosib yangi topologiya oynasini ochamiz.


Dastlab barcha qurilmalarni ishga tushiramiz. Har bir personal kompyuterlarga IP manzil berib chiqamiz:

Kommutator qurilmasini ishga tushirib dastlabki kerakli bo’lgan sozlamalarni amalga oshiramiz

Konfiguratsiya rejimiga o’tish uchun quyidagi buyruqni kiritamiz va Qurilma nomini o’zgartirish uchun quyidagi buyruq kiritiladi:

Tizimga kirish amalga oshirilganligi natijasi to’g’risidagi ma’lumotni olish uchun kirish ma’lumotlarini sozlash kerak.

Konsol port parametrlarini (parol qo’yish uchun) sozlash uchun quyidagi buyruqlarni kiritamiz:



Konsol portga parol qo’yish uchun yuqoridagi buyruqlarni kiritamiz

Konsol port parolini o’chirish uchun quyidagi buyruqni kiritamiz:

Joriy qurilmada saqlangan fayllar ro’yxatini ko’rish uchun quyidagi buyruqni kiritamiz: