Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

unix2dos: Linux va Macintosh operatsion tizimidagi fayllarni Windows 
OT ga konvertlash 
Agar siz Linux tizimida yaratilgan matn faylni Windows yoki Macintosh OT 
da ishlaydigan biror kishi bilan ulashmoqchi bo`lsangiz faylni konvertlashingiz 
kerak bo`ladi. unix2dos utilitasi Linuxdagi matn faylni Windows yoki Macintosh 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
43 
dagi operatsion tizimga konvertlaydi. Quyidagi misolda 
memo.txt (
editor orqali 
yaratilgan fayl
) 
faylni DOS format faylga konvertlaydi: 
$ unix2dos memo.txt 
Hech qanday boshqa variantlarsiz 
unix2dos
original faylni ustiga yozadi. 
So`ng esa siz ushbu faylni email orqali Windows yoki Macintosh tizimida 
ishlaydigan biror kishiga jo`natishingiz mumkin. 
Dos2unix 
dos2unix
utilitasi Windows yoki Macintosh dagi faylni Linux tizimida o`qiy 
olinishi uchun konvertlashda ishlatiladi. 
$dos2unix memo.txt 
Matn faylni Windows yoki Macintoshdan Linux OT ga o`tish uchun 
tr
buyrug`ini ham ishlatsangiz bo`ladi. Quyidagi misolda, -d variant bilan keltirilgan
tr buyrug`I RETURNS larni o`chirishga yordam beradi 
$ cat memo | tr –d ‗\r‘ > memo.txt 
Bu yerda katta (>) belgisi 
memo.txt 
faylning standart chiqishi ga 
yo`naltiradi. Unix2dos I ishlatmasdan turib faylni konvertlash oson emas. 
2.4.
 
Fayllarni siqish va arxivlash 
8
Katta fayllar diskdan ko`p joyni egallaydi va kichkina fayllarga qaraganda 
tarmoq orqali bir tizimdan boshqa tizimga ma`lumot uzatilayotganda ko`p vaqtni 
oladi. Agar sizga katta fayllardan tez tez foydalanish kerak bo`lmasa , siz ularni 
CD , DVD diskda saqlashingiz mumkin yoki ularni qattiq diskdan o`chirishingiz 
mumkin. Agar siz faylni davom ettirmoqchi bo`lsangiz, ularni CD diskdan 
ko`chirib olishingiz biroz noqulaylik tug`diradi. Fayllarni diskda egallab turgan 
joyini kamaytirish uchun ularni to`liq o`chirmasdan turib, siz faylni biror bir 
ma`lumotini yo`qotmay turib faylni siqib qo`yishingiz mumkin. 
Bzip2 utilitasi faylni analiz qilish orqali siqadi va uni qaytadan yaxshi 
kodlashtiradi. Faylning yangi ko`rinishi tubdan farq qiladi. Ma`lumotga ko`ra, 
yangi faylda ishlatilmaydigan belgilar ko`p uchraydi. Umuman olganda bzip2 
utilitasi ko`p takrorlanadigan ma`lumotli fayllar uchun ishlaydi, jumladan matn va 
rasmli ma`lumotlar, shuningdek ko`plab rasmli ma`lumotlar allaqachon siqilgan 
holda bo`ladi.
Quyidagi misolda zerikarli faylni ko`rsatishgan. Har 8000 chi qatorda 72 ta e 
harfi va yangi qatorga o`tuvchi belgidan tashkil topgan. Faylning sig`imi diskning 
bir yarim megabaytdan qismini tashkil qiladi. 
8
A Practical Guide to Fedora and Red Hat Enterprise Linux, fifth edition, 
Mark G. Sobell, U.S. Corporate and Government Sales, pages 161-166 . 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
44 
$ ls –l 
-rw-rw-r-- 1 sam sam 584000 Mar 1 22:31 letter_e
Fayl to`g`risida ko`p ma`lumot ls – l yordamida ekranga chiqariladi.Bu 
yerda