Таянч тушунчалар

иштирокчиларнинг бир-бирларини тушуна олишлари ва қўллаши




барча иштирокчилар имкониятларининг ягона мақсадга йўналтирилиши

5. 
   Педагогик ўйинларни ташкил этиш ва ўтказиш тартиби
   

Ўйин жараёнида ҳеч ким ҳалақит қилмаслиги керак. Борди-ю, зарурият бўлсагина фақат бошловчи иштирокчиларнинг ҳаракатларини тузатиши, уларни тўғри йўналтириши мумкин.

Педагогик мақсадларда қўлланиладиган ўйинлар қуйидаги технологияга эга:



Ҳар қандай жараён сингари ўйин якунида унинг ташкил этилиши, ўтказилиши юзасидан муҳокама ўтказилиши зарур. Муҳокама чоғида ўйин иштирокчилари, томошабин (жамоанинг ўйина иштирок этмаган аъзолари), экспертлар ўйиннинг ташкил этилиши ва ўтказилиши юзасидан ўз фикр-мулоҳазалари, таклифларини билдиради.
Муҳокама жараёни қуйидаги тартибда ташкил этилади:
- тақризчиларни чиқишлари;
- фикрлар алмашинуви;
- иштирокчиларнинг ўз қарорлари ва
хулосаларини ҳимоя қилишлари;
- ўйинга якун ясаш
Ўйин технологияларининг методик таъминоти лойиҳа, ўйиннинг мезонлари, иш қоғозлари (методик кўрсатмалар), ўйин моҳиятини ёритувчи ҳужжатлар (сценарий) кабилардан иборат. Педагогик жараёнда қўлланиладиган ўйинлар субъект фаолиятини тақозо этадиган ҳамда машина (м: компьютер) ўйинлари тарзда фарқланади. Ўйинлар чоғида турли воситалар (компьютер, имитацион тренажёрлар, спорт анжомлари (копток, арқон, ҳалқа), хомашёлар (пластлин, юмшоқ ўйинчоқларни ясаш учун материаллар, рангли қаламлар, иш қоғозлари, ўйинчоқлар леголар, конструкциялар, декорациялар ва б. керак бўлади.
Ўқув жараёнида ўйин технологияларининг ўрни, роли, шунингдек, ўйин элементлари ҳамда таълимнинг ўзаро уйғунлиги кўп жиҳатдан ўқитувчи томонидан педагогик ўйинлар моҳияти, функцияси ва турларининг қанчалик тушунилиши билан белгиланади. Аксарият педагогик ўйинлар ўзида қуйидаги белгиларни намоён қилади
- ижодий топшириқлар;
- креатив ёндашишни тақозо этувчи вазифалар;
- муаммоли вазиятлар;
- ролли ва ишбилармонлик ўйинлари;
- баҳс-мунозара, дебат;
- мусобақа кўринишидаги беллашувлар
Ўқув машғулотларидан ўйинлар ва ўйинли вазиятларни қўллаш қуйидаги асосий йўналишларда амалга оширилади:

1^ Алекс Муур. Таълим бериш ва таълим олиш: педагогика, таълим дастури ва тарбия. Рутледж. Иккинчи нашр. 2012. 27-бет

2^ Тарбия / Ота-оналар ва мураббийлар учун энциклопедия / Тузувчи: М.Н.Аминов. Масъул муҳаррир: А.Мажидов. – Тошкент: “O’zbekiston milliy ensiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti, 2010. – 432-бет.

3^ Ўша манба. – 432-бет.