Tayanch konspekt


Fizikaviy kattaliklarni o’lchash



Download 1,76 Mb.
bet24/39
Sana23.01.2022
Hajmi1,76 Mb.
#405857
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   39
Bog'liq
12.Tayanch konspekt69

Fizikaviy kattaliklarni o’lchash.

Fizika fani bizni o`rab olgan moddiy dunyodagi hodisalar haqidagi ma'lumotlarni tajriba orqali yig’adi. Laboratoriya sharoitida muayyan hodisa u yoki bu faktorning ta'sirini o`rganish maqsadida fizikaviy tajriba o`tkaziladi.

Fizikaviy kattalik – biror sifatni miqdoriy xarakterlovchi kattalikdir. Fizikaviy kattaliklar yordamida har qanday jarayonni matematik ifodalash mumkin. Fizikaviy kattalikni o`lchash uni etalon qilib qabul qilingan bir jinsli miqdor bilan o`zaro solishtirish jarayonidan iboratdir. O`lchashlarni ikkiga bo`lish mumkin.

1) bevosita o`lchash.

2) bilvosita o`lchash.

Agar o`lchash asboblari yordamida aniqlash lozim bo`lgan o`lchamga erishsak, bunday o`lchash usuliga bevosita yoki to`gridan–to`gri o`lchash deyiladi. Masalan: vaqtni, uzunlikni, tok kuchini va shunga o’xshashlar. Bevosita o`lchangan kattaliklar ustidan biror matematik operatsiya (ko`paytirish, bo`lish, ildiz chiqarish, logarifmlash va h.k.) bajarib aniqlanishi lozim bo`lgan natijaga erishilsa, bilvosita (vositali) o`lchash deyiladi. Masalan: matematik mayatnik tebranish davri T2 hisoblash qonunida erkin tushish tezlanishi g42 orqali «g» ni hisoblash mumkin. Bu yerda va T lar bevosita o`lchanadigan kattaliklar bo’lib g esa bilvosita o`lchanadigan kattaliklar. Har qanday fizik kattaliklarni o`lchaganda turli sabablarga ko`ra xatoliklarga yo`l qo`yiladi. O`lchash usuli yoki asboblarni mukammallashmaganligi tufayli vujudga keladigan xatoga sistematik xato deyiladi. Bunday xatolik boshqa usul bilan o`lchab ko`rib amalga oshiriladi. Har xil sabablarga ko’ra vujudga keladigan xato tasodifiy xatolik deyiladi. Masalan: tashqi sharoitni keskin o`zgarishi va shunga o’xshashlar. Tasodifiy xatolikni kamaytirish faqat tajribani ko`p marta takrorlash natijasida hisobga olinishi mumkin.



Download 1,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish