Таянч концпект

Iqtisodiy ittifoq
Yuqori iqtisodiy rivojlanish bosqichida paydo bo‘ladi. Iqtisodiy siyosat (hatto yagona iqtisodiy siyosat) kelishiladi na shuning asosida barcha to‘siqlar olib tashlanadi. Davlatlararo (davlatlardan yuqori turuvchi) organlar tashkil etiladi. Barcha qatnashchi mamlakatlarda yirik iqtisodiy islohotlar amalga oshiriladi.
Valyuta ittifoqi
Iqtisodiy Ittifoq shakli va ayni bir uning yirik qismi. Quyidagilar valyuta ittifoqining xarakterli belgilari hisoblanadi: - Milliy valyutalarning kschishilgan (birgaliqdagi) muomalasi; qatnashchi mamlakatlarning Markaziy bankirlari tomonidan maqsadga qaratilgan holda qo‘llab-quvvatlanadigan qatiy begilangan valyuta kurslarining o‘rnatish; ushbu xalqaro valyuta birligining emissiya markazi hisobdangan yagona mintaqaviy bank shaklantirilishi. Rivojlanayotgan mamlakatlarda valyuta ittifoqi deganda kliring bitimlari tushuniladi.
10.3. Iqtisodiy integratsiyaning milliy davlatlar iqtisodiyotiga ta’siri
Viner va Bielarning konsepsiyasidan bir juda muhim xulosa kelib chiqadi. Agarda bojxona ittifoqi tarifning uni man qiluvchi darajaga olib keluvchi kattaligida tashkil qilinayotgan bo‘lsa, bojxona ittifoqining o‘rnatilishi batamom savdoni tashkil etilishiga olib keladi. Lekin agarda N mamlakat bojxona ittifoqiga erkin savdo rejimidan o‘tsa, u holda bojxona ittifoqining yaratilishi natijasi batamomsavdodan chetlanishga olib keladi.[3]Savdoni «tashkil etish» va «sadodan chetlanish» tushunchalari xalqaro savdoning «sof» nazariyasi doirasida paydo bo‘ldi. Ular butunlay sun’iy shartlar va farazlar asosida qurilgan. Bunda Yevropa ittifoqi oddiygina bojxona ittifoqi doirasidan anchagina kengroq ekanligi hisobga olinayotgani yo‘q. Shu sababli, yevropa integratsiyasining samarai batamom savdoni tashkil etish – savdodan chetlanish samarasi bilangina aniqlanib qolmaydi.
Integratsiya dinamik samaralariniga quyidagilar kiradi:
· Ishlab chiqarish masshtablarini kengaytirish hisobiga hosil bo‘ladigan iqtisod.
· Firma va sohalarga nisbatan tashqi bo‘lgan iqtisod.
· Qutublanish samarasi samarai.
· Real investitsiyalar va hajmlarni joylashtirishga ta’sir.
· Umumiy iqtisodiy samaradorlikka ta’sir.