Tatuqf talabsining kmpyuerni tashkil etsh fanidan 3-amaliy ishi

---

TATUQF TALABSINING
KOMPYUTERNI TASHKIL ETISH
FANIDAN 3-AMALIY ISHI

---

Raqamlar: Kopyuterlarda arifmetik amallarni bajarish uchun raqamlar
va belgilar tizimi ishlatiladi. Odatda, raqamlar sonlarni ifodalash uchun
ishlatiladi. Raqamlar o'nlik sanoq sistemasida ifodalangan bo'lishi
mumkin, ya'ni 0 dan 9 gacha raqamlar mavjud.
Operatorlar: Kopyuterlar arifmetik amallarni bajarish uchun turli xil
operatorlardan foydalanadi. Ba'zi asosiy arifmetik operatorlar
quyidagilardir:
Qo'shish (+): Ikki yoki undan ko'p sonning yig'indisini topish uchun
ishlatiladi.
Ayirish (-): Ikki sonning farqini topish uchun ishlatiladi.
Ko'paytirish (*): Ikki sonning ko'paytmasini topish uchun
ishlatiladi.
Bo'lish (/): Bir sonni boshqa son bilan bo'lish uchun ishlatiladi.
Bu operatorlarga qo'shimcha operatorlar ham qo'shilib kelishi
mumkin, masalan, qoldiqni topish uchun qoldiqli bo'lish (/) operatori,
katta va kichik sonlarni taqqoslash uchun katta (>) va kichik (<)
belgilari kabi.
Kopyuterni tashkil etishning arifmetik asoslari quyidagilardan iborat:
1.
2.
3.

---

Sanoq sistemasining o'nlik tizimi: Bu sanoq sistema, raqamlarni 0
dan 9 gacha o'nlik tizimda ifodalaydi. Kopyuterlar odatda o'nlik
tizimini ishlatishadi.
Sanoq sistemasining ikkilik tizimi: Ikkinchi sanoq sistema ikkilik
tizim deb ataladi. U faqat ikki raqamdan, ya'ni 0 va 1 dan iborat.
Ikkinchi sanoq sistema kopyuterlarda eng asosiy sanoq
sistemasidir, chunki elektronik devicelar ikkilik holatda
ma'lumotlarni saqlashga qodir.
Sanoq sistemasining o'nliklikka o'tkazish: Agar siz boshqa sanoq
sistemasida berilgan sonni o'nlik tizimga o'tkazishni istasangiz, har
bir raqamning o'ziga ma'lum bo'lgan o'nlik qiymatini bilish kerak.
Misol uchun, sanoq sistemasining ikkilik tizimida 10110 berilgan
bo'lsa, bu sonni o'nlik tizimga o'tkazish uchun quyidagi jarayonni
amalga oshiring:
1 * 2^4 + 0 * 2^3 + 1 * 2^2 + 1 * 2^1 + 0 * 2^0 = 16 + 0 + 4 + 2 + 0 = 22
Kopyuterni tashkil etishning arifmetik asoslari, turli xil sanoq
sistemasida arifmetik amallar bajarishning asosiy qoidalari haqida sizga
ma'lumot beraman.
1.
2.
3.
4.

---

Shuningdek, sanoq sistemasining manaviy
tizimlari ham o'nlik tizimga o'tkazish uchun
mosliklari 
mavjud. 
Misol 
uchun, 
sanoq
sistemasining o'niklik tizimida 3A5 berilgan bo'lsa,
u o'nlik tizimga o'tkazilishi quyidagicha bo'ladi:
3 * 16^2 + 10 * 16^1 + 5 * 16^0 = 768 + 160 + 5 = 933
Sanoq sistemasida arifmetik amallar bajarish:
Kopyuterlar sanoq sistemalari ustida arifmetik
amallar bajarishda odatda ularga tegishli
operatorlar va jarayonlar mavjud bo'ladi. Turli
amallarni bajarish uchun ularga mos operatorlarni
qo'llash zarur.
Misol uchun, ikkilik sanoq sistemasida qo'shish
amalini bajarish uchun quyidagi tartibda amalga
oshirishingiz mumkin: 0 + 0 = 0 0 + 1 = 1 1 + 0 = 1 1 +
1 = 10 (bu yerda 0 yoziladi va 1 eski sonida
saqlanad
1.
2.
3.
4.

---

THANK YOU