Tashqi iqtisodiy faoliyat va raqobat menejmenti

O‘zbekiston Respublikasining tashqi savdo aylanmasi va balansi
(mlrd AQSh dollari)

O`zbekiston jahonning 193 dan ortiq mamlakatlari bilan savdo aloqalarini amalga oshirib kelmoqda. TSAning nisbatan salmoqli hissasi Xitoy Xalq Respublikasida (18,1 %), Rossiya Federatsiyasida (15,7 %), Qozog`istonda (8,0 %), Koreya Respublikasida (6,5 %), Turkiyada (6,0 %), Germaniyada (2,3 %) va Qirg`izistonda (2,0 %) qayd etilgan.

Shuningdek, qo`shni davlatlar bilan o`zaro aloqalarni mustahkamlash, mamlakatlarni iqtisodiy-ijtimoiy, savdo-sanoat hamda madaniy sohalardagi aloqalarini rivojlantirish borasida katta ishlar amalga oshirilayotganini ko`rish mumkin. Xususan, Tojikiston, Turkmaniston, Qirg`iz Respublikasi va Qozog`iston kabi qo`shni davlatlar bilan TSAda so`nggi yillarda katta o`zgarishlar kuzatilyapti. Misol uchun, so`nggi uch yilda TSA Qirg`iz Respublikasi va Turkmaniston bilan 3 barobarga hamda Tojikiston va Qozog`iston bilan 2 barobarga oshdi. Afg`oniston bilan tashqi savdo yiliga 600 mln. AQSh dollari darajasida saqlanib qolmoqda.
O‘zbekiston Respublikasining tashqi savdo aylanmasida MDH mamlakatlari va boshqa xorijiy davlatlarining xajmlari dinamikasi (mln. AQSh dollari ulushi, %)

2019-yilda eksport qilingan tovarlar va xizmatlar tarkibining tahlili shuni ko`rsatmoqdaki, tovarlar va xizmatlar tarkibida sezilarli o`zgarishlar qayd etilmadi, biroq shuni ta`kidlash joizki, 2018-yilga nisbatan, energiya tashuvchi va neft mahsulotlari hamda kimyo mahsulotlari va buyumlaridan tashqari barcha tovar va xizmatlarda o`sish kuzatildi.
Eksport tarkibi dinamikasi (yanvar-dekabr, foizlarda)

Tarkibi	2017 yil	2018 yil	2019 yil
Jami	100,0	100,0	100,0
Shu jumladan: Paxta tolasi	3,8	1,6	1,6
Oziq-ovqat mahsulotlari	7,0	7,8	8,5
Kimyo mahsulotlari va buyumlari	7,0	6,5	4,9
Energiya manbalari va neft mahsulotlari	12,8	19,1	14,1
Qora metall va undan tayyorlangan buyumlar	1,2	2,3	2,0
Ranli metall va undan tayyorlangan buyumlar	6,1	6,1	5,3
Mashina va asbob uskunalar hamda ularning qismlari	2,8	1,5	2,5
To‘qimachilik mahsulotlari	9,0	9,3	9,1
Oltin	26,0	20,8	27,5
Xizmatlar	19,7	21,9	19,9
Boshqalar	4,6	3,1	4,7