Tashqi iqtisodiy faoliyat va raqobat menejmenti



Download 2,6 Mb.
bet104/142
Sana19.02.2022
Hajmi2,6 Mb.
#459832
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   142
Bog'liq
УМК ТИФ ва ракобат менежменти2020

Qo‘shimcha adabiyotlar

5. «O‘zbekiston Respublikasining tashqi iqtisodiy faoliyati to‘g‘risida"gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritish haqida»gi qonuni. Toshkent shahri, 2000 yil 26 may, № 77-II


6. «Raqobat to‘g‘risida» gi O‘zbekiston Respublikasining qonuni.
2011 yil 14 noyabr.
7. Dralin A.I., Mixneva S.G. Vneshneekonomicheskaya deyatelnost. Uch.posobie.-Penza.-2006.-130 s.


Internet saytlari

8. www.gov.uz–O‘zbekiston Respublikasi Davlat hokimiyati portali.


9. www.press-service.uz–O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Matbuot xizmati rasmiy sayti.
10. www.mfer.uz–O‘zbekiston Respublikasi O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar bo‘yicha davlat qo‘mitasining rasmiy sayti.
11. www.UzA.Uz–O‘zbekiston milliy axborot agentligi rasmiy sayti.
12. www.review.uz – “Ekonomicheskoe obozrenie” jurnalining rasmiy sayti.
13. www.cer.uz – Iqtisodiy tadqiqotlar Markazining rasmiy sayti.
14. www.uzreport.com – biznes axborotlari portali
15. www.eurasianews.com – EvroOsiyo tadqiqotlar Markazining rasmiy sayti.

TASHQI IQTISODIY FAOLIYAT VA RAQOBAT MENEJMENTI”


FANIDAN GLOSSARIY


Atamaning uzbek tilida nomlanishi

Atamaning
ingliz
tilida
nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma'nosi

Tashqi iqtisodiy aloqalar

Внешно экономические отношение

Externally economic relations



iqtisodiyotning barcha tarmoqlari va faoliyatning boshqa sohalarida davlat va uning sub'ektlari xalqaro hamkorliginnng hilma-hil shakllari tizimidir.



Tashqi savdo siyosati



Политика внешный торговли


Foreign trade policy

eksport-import tovar oqimlari hajmi, tovar tarkibi va jug‘rofiy yo‘nalishini tartibga solish bilan bog‘liq bo‘lgan byudjet-soliq faoliyati sohalaridan biridir.



Import

Импорт

Import

biror molni mamlakatga sotish uchun olib kirish. Import mamlakati, deganda import qilinayotgan mol ishlab chiqarilgan mamlakat tushuniladi.

Eksport

Экспорт

Eksport

 tovarlarni chet ellik mijozlarga sotish boʻlib, bunda mazkur mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakatdan tashqariga chiqariladi.

Valyuta



Валюта


Currency

ma'lum bir davlatning qonun bilan o‘rnatilgan pul vositasi (milliy valyuta), bir yoki bir necha yetakchi mamlakatlarning valyutasi ko‘rinishidagi jahon rezerv pullari. Xalqaro valyuta fondi va yevropa valyuta tizimi a'zolari tomonidan ko‘p tomonlama hisob-kitoblarda foydalaniladigan xalqaro valyuta birligi.



Integratsiya



Интеграция


Integration

biror-bir elementlarni bir butunga birlashtirish. Iqtisodiyotda xo‘jalik hayotni baynalmilalashtirishning oliy shakli bo‘lib, bunga xalqaro mehnat taqsimotini chuqurlashtirish ob'ektiv ravishda sabab bo‘ladi.



Xizmat

Сервис

Service

Xizmat maxsulotning asosan nomoddiy bo’lgan, egalik xuquqini bermaydigan va qandaydir turdagi mashg’ulot, foyda va qoniqishni o’z ichiga oladigan turidir

Tovar

Продукт

Product

Tovar odatda bozorga e’tibor, egalik qilish, foydalanish yoki iste’mol uchun chiqarilgan va qandaydir talabni qondiradigan har qanday narsa

Bozor segmentasiyasi

Сигментация рынка

Market segmentation

Bozor segmentasiyasi alohida yoki bir nechta marketing strategiyasi yoki miksini talab qilishi mumkin bo`lgan turli xil talabli, xarakterli va tabiatli xaridorlarni kichik bozor segmentatsiyalari ichiga bo`lishni taqazo etadi

Iste’molchi bozori

Потребительский рынок

Consumer market

Iste’molchi bozori – shaxsiy iste’mol maqsadida mahsulotlarni sotib oluvchi barcha shaxslar va uy xo’jaliklarining extiyojini qondiradigan joy.

Strategik rejalashtirish

Стратегическое планироания

Strategik planning

Strategik rejalashtirish tashkilot maqsadlari va imkoniyatlari o’rtasidagi muvofiqlikni va o’zgaruvchan bozor imkoniyatlarini rivojlantirish va saqlab qolish jarayonidir

Raqobatchi tahlili

Анализ конкурентов

Competitor analysis

Raqobatchi tahlili eng asosiy raqobatchilarni aniqlash: ularning maqsadlarini, strategiyalarini, kuchli va zaifligini baholash hamda qaysi raqibdan qochish va qaysi biriga hujm qilishni tanlash

Tavakkalchilik

Реальный риск

Pure risk

ba’zi voqealiklarni sodir bo’lishida salbiy natijalarni paydo bo’lishidagi noaniq imkoniyat

Marketing boshqaruvi

Управление маркетинга

Marketing management

Marketing boshqaruvi maqsadli bozorni tanlash va u bilan samarali munosabatlarni qurish san’ati

Tavakkalchilik

Risk

Risk

Qandaydir faoliyatning salbiy oqibatlarini kamaytirish

Raqamli iqtisodiyot

Numerical economics

Цифравая экономика

yangi texnologiyalar, platformalar va biznes modellari yaratish va ularni kundalik hayotga joriy etish orqali mavjud iqtisodiyotni yangicha tizimga ko‘chirish

Elektron texnoligiya



Electron technology

Электронная технология

Elektron holatda ish va ish jarayonlarini bajarish qonuniyatidir



Raqamli biznes

Numerical business

Цифровой бизнес

jismoniy va raqamli dunyolarni birlashtiradigan yangi biznes-modellar paydo bo‘lishidir



Raqamli iqtisodiyot platformasi



Numerical economics platform

Цифровая экономическая платформа

iste'molchilar va ishlab chiqaruvchilarning ehtiyojlarini ta'minlaydigan, shuningdek, ular o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zaro aloqa qilish imkoniyatlarini amalga oshiradigan servis va funksiyalar to‘plamiga ega bo‘lgan raqamli muhitdir (dasturiy-apparat kompleks)

Innovatsiya

Innovation

Инновации

bu tadkikotlar va ishlanmalar natijasi bo‘lib, yangilik yoki ijtimoiy-iktisodiy yechimlarni takomillashtirishdir

Innovatsion faoliyat

Innovative activity



Инновационная деятельность

ilm-fan yutuq­­la­rini ishlab chiqarishga joriy etish orqali zamonaviy ilg‘or texnologiyalardan samarali foydalanish va shu orqali yangi va zamonaviy faoliyatini rivojlantirish

Texnologiya

Technology



Технология

ish va ish jarayonlarini bajarish qonuniyatidir. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishida qishloq xo‘jalik ekinlarini parvarish qilish va yig‘ish (qishloq xo‘jalik mahsulotlarini olish) texnologiyasi va qishloq xo‘jalik ishlarini bajarish texnologiyalarini farqlaydilar.

Innovatsion texnologiya

Innovative technology



Инновационная технология

tadkikotlar va ishlanmalar natijasida yaratilgan yangi zamonaviy texnologiyalar

Tejamkor texnologiya

Resource-saving technology



Ресурссберегающая технология

mavjud tabiiy, iqtisodiy, moddiy resurslaridan to‘g‘ri foydalanish orqali mahsulot birligiga kam sarf-xarajat qilgan holda maksimal foyda olishga imkon beradigan texnologiyalar

Innovatsion jarayonlar

Innovation process



Инновационный процесс

Innovatsion jarayon deganda umumiy holda ixtironi, yangi texnologiyani, yangi mahsulotlar yoki xizmatni, ishlab chiqarish, moliya, ma'muriy xarakterga ega intellektual faoliyat turini tijoratlash jarayoni tushiniladi.

Innovatsion salohiyat

Innovation potential



Инновационный потенциал

«Innovatsion salohiyat» mamlakatning texnika va texnologiyasi yangilanishi, unda fan-texnika rivojlanishi darajasini, diversifikatsiya siyosatining kuchayishini anglatadi.

Innovatsion siyosat

Innovative policy



Инновационная политика

Mahalliy mahsulotning raqobatbardoshligini ta'minlovchi innovatsiya faoliyati uchun iqtisodiy, huquqiy va tashkiliy shart-sharoitlarni yaratish, fan-texnika natijalaridan samarali foydalanish, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish masalalarini hal qilish; fan-texnika salohiyatini rivojlantirish, oqilona joylashtirish va samarali foydalanish, uning tuzilmasini shakllantirish; fan va texnikaning mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish, muhim ijtimoiy vazifalarni tadqiq etish, moddiy ishlab chiqarish sohasida ilg‘or tuzilmaviy o‘zgarishlarni ta'minlashdagi hissasini hamda uning samaradorlik va raqobatbardoshlik xususiyatini oshirishdir.

Investitsiya

Investment

Инвестиции

Bu foyda (daromad) olish yoki ijtimoiy samaraga yerishish maksadida, davlat, xukukiy va jismoniy shaxslar (investorlar) tomonidan cheklangan imkoniyatlardan samarali foydalanib, cheklanmagan extiyojni kondirish uchun ixtisodiyotning turli soxalariga ma'lum muddatga sarflangan barcha turdagi boyliklar

Innovatsiya investitsiyalari

Innovation investmets

Инновационные инвестиции

texnika vatexnologiyalarning yangi avlodini ishlab chikish va uzlashtirishga kushiladigan investitsiyalar

Investitsiya
faoliyati

Investment
activity

Инвестицио
нная
активность



bu investitsiya faoliyati sub'ektlarining investitsiyalarni amalga oshirish bilan bog‘lik bo‘lgan xarakatlari majmuasit ushuniladi.

Investorlar

Investors

Инвесторы

o‘z kapitalini investitsiya faoliyati ob'ektlariga investitsiyalashni amalga oshiruvchi investitsiya faoliyati sub'ektidir

Investitsiya
resurslari

Investment
resourses

Инвестицио
нные
средства



Bu investitsion faoliyati amalga oshirishda ishtirok etadigan xar xil kurinishdagi mablag‘lardir

Infratuzilma

Infrastructure



Инфраструктура

iqtisodiyotda ishlab chiqarish hamda aholiga xizmat qiladigan sohalar.

Konsepsiya

Concept



Концепция

tushunchalar va ular o‘rtasidagi biron-bir voqyelikni rivojlantirish va xususiyatlarining asosiy yo‘nalishlarini belgilovchi aloqalar majmui.

Koordinatsiya

Coordination

Координация

ichki va tashqi tizim elementlari harakatlarini umumiy maqsadlarga erishish uchun ko‘rib chiqilayotgan tizimga nisbatan moslashtirish, o‘zaro kelishtirish, muvofiqlashtirish.

Kredit

Credit

Кредит

pul vositalarini, tovar va xizmatlarni ma'lum ustama to‘lab qaytarib berish sharti bilan ma'lum muddatga qarzga berish.

Lizing

Leasing

Лизинг

mashina, asbob-uskuna, traktorlar, transport vositalari, ishlab chiqarish inshootlarini uzoq muddatli ijaraga olish; uzoq muddat foydalaniladigan tovarlar eksportini kreditlashning shakllaridan biri; lizingning asosan moliyaviy va oddiy turi bor.

Lizing kompaniyasi

Leasing company



Лизинговая компания

asosiy vositalar, texnika vositalari, bino va inshootlarni o‘rta hamda uzoq muddatga ijaraga berish kompaniyasi.

Marketing

Marketing

Маркетинг

korxonaning bozorni o‘rganish, mahsulotni bozor talabi hamda tovarlarni iste'molchiga yo‘naltirish hisobga olingan ishlab chiqarish bo‘yicha tashkiliy-texnik va tijorat vazifalari majmui

Mehnat motivatsiyasi

LaborMutivation

Трудовая мативация

real mehnat xulq atvorini tushuntirish, asoslash uchun sabablar (mulohazalar tanlashga qaratilgan hatti-harakat); shaxs, ijtimoiy guruh va muayyan ehtiyojlarni qondirish istagida birlashgan kishilar uyushmasini faollikka va mehnat qilishga undashdir.

Novatsiya

Novation



Новация

yangilik, tomonlarning ilgari tuzilgan shartnomani boshqasi bilan, ya'ni yangi majburiyatlar bilan almashtirish to‘g‘risida kelishuvi (ilgari berilgan majburiyatni veksel bilan almashtirish.

Raqobatbardoshlik

Competitiveness



Конкурентоспособность

tovar va xizmatlarning boshqa ishlab chiqaruvchilarning shunga o‘xshash tovarlari hamda xizmatlari bilan qiyoslashda chidamlilik qobiliyati.

Rentabellik

Profitability



Рентабелность

tarmoq yoki korxonalarning foyda olib ishlashi; foyda olish darajasini ko‘rsatadi, foiz hisobida hisoblanadi.

Boshqaruv usuli

Methodofmanagement

Метод управлении

boshliqning masalalar yechimini, mehnat huquqi reglamentini aniqlashda o‘z atrofidagi ishchilarga ta'sir o‘tkazish usuli.

Genetika

Genetics



Генетика

seleksiya va urug‘chilikning nazariy asosi. Genetika tomonidan o‘rganilayotgan irsiyat va o‘zgaruvchanlik qonuniyatlari seleksiya ishining negizidir.

Iqtisodiy samara

Economiceffect

Экономический эффект

iqtisodiy faoliyat natijalari va ushbu natijalarni olish hamda ulardan foydalanish uchun hisoblab chiqilgan sarf-xarajatlar o‘rtasidagi xilma-xillik.

Iqtisodiy samaradorlik

Economicefficiency

Экономический эффективность

tizimning faoliyat yuritishiga ketadigan sarf-xarajatlar va uning natijalari nisbati.



Download 2,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   142




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish