Tashqi iqtisodiy aloqalar moddiy, moliyaviy va intellektual boyliklarining mamlakatlar o’rtasida almashinishining turli yo’nalishlari, shakllari va vositalarini ifodalovchi yaxlit tizimdir

Migratsiyaning global oqimi, 1970-2019 yy⁸.

Yillar	Migrantlar soni	Dunyo aholisiga nisbatan % da
1970	84 460 125	2,3 %
1975	90 368 010	2,2 %
1980	101 983 149	2,3 %
1985	113 206 691	2,3 %
1990	153 011 473	2,9 %
1995	161 316 895	2,8 %
2000	173 588 441	2,8 %
2005	191 615 574	2,9 %
2010	220 781 909	3,2 %
15	248 861 296	3,4 %
2019	271 642 105	3,5 %

Xalqaro muhojirlarning 52 % ni erkaklar, 48 % ni ayollar, 74 % ni mehat yoshidagi (20-64 yosh) kishilar tashkil etadi⁹. (11.1-rasm)
Mehnat resurslarining uzluksiz harakatlanishi jarayonida jahon mehnat bozori shakllandi, va to'rtta asosiy markazni ajratib ko’rsatish mumkin: AQSh, G'arbiy Yevropa, Osiyo va Lotin Amerikasi.
11.1-rasm. Xalqaro muhojirlarning yosh va jinsi bo’yicha tarkibi
Quyidagi jadvalda muhojirlarning eng ko'p soni bo'lgan mamlakatlar ko’rsatilgan. 2019 yilda Yevropa va Osiyo mos ravishda 82 million va 84 million xalqaro muhojirlarni qabul qildi, bu xalqaro muhojirlar umumiy sonining 61 foizini tashkil etadi. Shimoliy Amerika 59 mln. muhojirlarni yoki dunyodagi muhojirlar umumiy sonining 22 % ni, Afrika 10 %, Lotin Amerikasi va Karib 4 % ni, Okeaniya 3 % ni qabul qilgan.
Savdoning globallashuvi, transport va kommunikatsiya texnologiyalarining rivojlanishi va demografik dinamika kabi omillar aholining davlatlar o'rtasida ko'chish jarayonini soddalashtiradi va migratsiya jarayonlariga yordam berib migratsiya oqimlarini rag’batlantiradi.
Xalqaro ishchi kuchining migratsiyasi - bu mehnatga layoqatli aholining bir mamlakatdan boshqasiga ish, o'z qobiliyatlarini qo'llashning yangi sohalarini, yaxshi yashash sharoitlarini topish uchun ko’chishi.
Xalqaro ishchi kuchi migratsiyasini tartibga solish sohasining xalqaro amaliyotida (BMT Bosh Assambleyasi tomonidan 1990 yil 18 apreldagi 45/158-sonli rezolyutsiyada qabul qilingan "Barcha mehnat muhojirlari va ularning oila a'zolari huquqlarini himoya qilish to'g'risida" gi Konvensiya) «mehnat muhojiri" atamasidan foydalaniladi. Bu atama, fuqaroligi bo'lmagan davlatda haq to’lanadigan faoliyat bilan shug'ullanadigan, shug'ullanayotgan yoki shug'ullangan shaxsni anglatadi¹⁰.
Turli soha olimlari mehnat migratsiyasi hodisasini tushuntirishga harakat qilmoqdalar, chunki bu jamiyat hayotining ko'p jihatlariga siyosiy, huquqiy, iqtisodiy, diniy va boshqalariga ta'sir qiluvchi murakkab va ko'p o'lchovli hodisadir.

11.2- jadval