Tashmatov Shuhrul 11 itini не t Icli

Tarixiy maktab (V.Rosher, K.Knis va B.Giidebraod)

Gettingem va Leypsig universitetlarining professori Vilgelm Georg "ridrix Rosher (1817-1894) Germaniyadagi tarixiy maktabning jsoschisi hisoblanadi. 1843-yilda u 'Tarixiy usul nuqtayi nazaridan iiyosiy iqtisod kursining qisqa asoslari» kitobim chiqardi. Iqtisodiy jonunlaming obyektivligini rad qilish bu ta’limotning o'zagidir.

Rosher tarixiy fiziologik deb ataladigan usulni ishlab chiqdi. Bu jsul kapitalizm taraqqiyotining prusscha yo‘lini, unga xos bo‘lgan ’eodal sarqitlarni (dehqonlaming yer egalariga bo'ysunishi, hunar- nandlaming uyushmalariga va tabaqalariga xos chekiashlatini) tarixan jqlashdan va ko'klarga ko‘tarib maqtashdan, faktlami to'plashdan va shu faktlami tarixiy o'xshashliklar asosida izohlashdan iborat.

Rosher o‘zining nazariy qoidalarida qiymatni iste’mol qiymatidan (foydalilikdan) iborat deb bildi, kapital deganda unumli iste’mol uchun mo‘ijallangan har qanday mehnatni tushundi.

Tarixiy maktab g'oyalarini Karl Knis (1821-1892) jon-jahdi bilan o‘rgandi. 1853 yiida uning «Tarixiy usul nuqtayi nazaridan siyosiy iqtisod» kitobi bosilib chiqdi, Bu kitobda u mazkur maktabning qarashlarini himoya etish va muntazamlashtirishga harakat qildi. K.Knis alohida iqtisodiy qonunlar yo‘q, faqat doimo va hamma joyda amal qiladigan tabiiy qonunlar bor deb da’vo qildi.

Uning fikricha, siyosiy iqtisod faqat iqtisodiy hodisalarni tasvirlab berishi mumkin, u nazariy umumlashmalami berishga qodir emas. Knis millat turmushining iqtisodiy sharoitlari uchun individ (shaxs), jamiyat va davlatning mas’uliyatini eklektik (qorishma) tarzda birlashtirmoqchi boidi.

1848-yilda Bruno Gildebrand (1812-1878) «Hozirgi zamon va kelajakning siyosiy iqtisodi» kitobini e’lon qildi. Bu kitobda u

6. 
   Engelsning «Angliyada ishchilar sinfining ahvoli» asariga qarshi chiqdi. B.Gildebrand kapitalizm ishchilar sinfining ahvolini yaxshilaydi va bu tuzumga qarshi kurashdan ma’no yo‘q, deb hisoblaydi.
   

2. 
   Gildebrand qiymatni foydalilikdan iborat deb bildi va xususiy mulkchilikning himoyachisi bo‘lib maydonga chiqdi. , _i(f-
   

В. Gil debrand taklif etgan insoniyat taraqqiyotining tizimi natura, pvil va kredit xo'jaligim o‘z ichiga oiadi. U ayirboshlash konsepsiyasiga asoslanib ish tutadi.

4.