Tashmatov Shuhrul 11 itini не t Icli

«Tiyilish» nazariyasida N.Senior kapitalni kapitalistning berayotgan «qurboni» deb hisobladi. Uning ta’kidlashicha, kapitalist o‘z kapitalini ishlab chiqarish sohasiga qo'yganda (investisiya) o'zining shaxsiy iste’molidan go‘yo ma’lum davr «tiyilib» turadi, mehnat esa o‘z navbatida, ishchining dam olish va tinchlik evaziga qilgan «qurboni» deb qabul qilinadi. Shuning uchun ish haqi va foyda kapitalist va ishchi bergan tegishli «qurbonlar» uchun bab-baravar mukofot emish.

N.Senior Rikardoning qiymatni ish vaqti bilan belgilashiga qarshi chiqadi. U foyda kapitalistning «mehnati»dan, foiz esa uning sabr- qanoatidan hosil bo'lishini kashf qildi. N.Semoming yana bir «kash- fiyoti» «so'nggi soat» nazariyasidir. Sanoat to'ntarilishi va mashina- laming kirib kelishiga qaramasdan, ishchilarning ish soatlaxi nihoyatda yuqori bo'lib, shu sababli XIX-asrning 30-yfflarida Angliyada 10 soatlik ish kuni uchun kurash kuchaylb ketdi. N.Senior esa o'sha davrda mavjud bo‘lgan 11,5 soatlik ish kunini qisqartirishning «ilojstzligini» nazariy jihatdan asoslashga urinib, ish kunining 10,5 soatida sarflangan kapitalning qiymati yangidan vujudga keladi, faqat oxirgj bir soatidagina foyda yaratiladi, deb uqtirdi. Shu sababli ish kunini 10 soatgacha qisqartirish foydaning, bu bilan ishlab chiqarishni rivojlantirishga har qanday qiziqishning yo^q bo'lib ketishiga olib boigan bo'lar edi, deb da’vo qildi. Bu bilan u sohibkorlarni ochiqdan-ochiq himoya qiladi,

18. 
    asrning 40-50-yiHarida fransuz va xalqaro ishbilarmonlar orasida
    

6.