Jan Batist Kolber (1619-1683) - Fransiya qiroli Ludovik XIV davrida moliya vaziri bo'lgan, merkantilizmni jon-jahdi bilan qo'llagan, uning davrida agrar sohaga e’tibor kamaygan, kolbertizm siyosatining muallifi, Bank, sanoat va savdo rivojiga hissa qo‘shgan.
Kameralistika — merkantilizmning Germaniyadagi shakli. Bu g‘oya tarafdorlari yirik feodallar xo'jaiiklarini boshqarish masalasini yuqori qo'yadilar va bum idora doirasida hal qiladilar.
Jon Lou (1671-1729) - asli shotlandiyalik, ammo ko'proq Fransiyada ijod etgan. Merkantilizmning bir oqimini, ya’ni korxonalar va savdo haqiqiy boylikdir degan g'oyani ilgari surgan. Bank, aksiya, obligatsiya va qimmatli qog'ozlar sotish yo'lini tutgan. Hozirgi «piramida» usulining muallifi. Oxir-oqibatda inqirozga uchradi (Mos- kvadagi «МММ» va boshqa shu kabi aksioner jamiyatlarining ibtidosi). Banklarning ijobiy tomonini ko‘ra bildi.
XVII asruing o‘rtalarida (1640-1660) Angliyada buijua inqilobi bo‘lib o4di, feodalistik munosabatlar sinib, kapitalistik munosabatlar shakllana boshladi.
Manufaktura — italyancha «qo'l mahsuloti» degani, mehnat taqsimoti, qo'l hunaimand cliiligi va yollanma mehnatga asoslangan oddiy kapitalistik kooperatsiyadan keyingi ikkinchi bosqich. XVI asming o'rtalarida paydo boldi, sanoat to'ntarihshiga, ya’ni fabrikaga zamin tayyorladi. A.Smit tomonidan eng mukammai korxona tun deb hisoblangan.
Petti Vilyam (1623-1687) - Angliya klassik iqtisodiy maktabining asoschisi, merkantilizmni inkor etgan, boylikning asosi ishlab chiqarishda degan fikmi ilgari surgan, «mehnat boylikning otasi, yer esa uning onasidir» degan iborani qo'Hagan. Kapitalistik tuzumni tabiiy va abadiy deb hisoblagan. Tovaming almashuv qiymatini tan olgan. Statistika («Siyosiy arifmetika») faniga asos solgan. Aholiga boylik yaratuvchi sifatida qaradi.
Buagilber Per (1646-1714) - Fransiya klassik iqtisodiy maktabining asoschisi. Agrar sohaning rivojiga e’tibor berdi, kolbertizmga qarshi kurashdi, soliq tizimini isloh qihshni takUf etdi. Pulga «buyuk yovuzlik» deb qaradi. Qiymatning iste’mol shaklini tan oldi, savdo va sanoatni to‘g‘ri baholamadi. Erkin savdo, proporsional baholar tarafdori boldi va erkin raqobatni qo ‘ llab-quwatladi.
Fmokratlar — yunoncha «tabiat» va «hokimiyat» so‘zlaridan tashkil topgan bo'lib Fransiyadagi klassik siyosiy iqtisod namoyandalari
F.Kene, A.R. Tyurgo va boshqalar Gziokratizmga asos soldilar. Tadqiqot mavzusini muomala sohasidan (merkantilizm) ishlab chiqarish sohasiga ko‘cbirdi]ar; erkin savdo tarafdorlari edilar. Fermerlar, qishloq xo'jaligi mamlakat ravnaqining asosi deb hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |