Ташкилотларида асосий воситалар

I -боб. АСОСИЙ ВОСИТАЛАР ҲИСОБИНИНГ НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ

ВА ВАЗИФАЛАРИ

1. Бозор муносабатларининг такомиллашуви шароитида асосий воситалар ҳисобининг аҳамияти, вазифалари ва назарий асослари .

Бозор иқтисодиѐти шароитида корхоналар молия-хўжалик фаолиятини амалга оширишда асосий воситаларнинг ўрни ниҳоятда каттадир. Чунки улар барча корхона таянадиган ва корхонанинг ишлаб чиқариш қувва-тини баҳолаш мезони бўлган ишлаб чиқариш техника базасини ташкил этади. “Асосий воситалар” номли 5-сон БҲМАнинг 7-бандига асосан, асосий воситалар узоқ давом этадиган вақт мобайнида (бир йилдан ортиқ вақт давомида) моддий ишлаб чиқариш соҳасида ҳам, ноишлаб чиқариш соҳасида ҳам амал қиладиган, шунингдек, ижарага бериш учун фойдаланиладиган моддий активлардир. ³
Корхоналарда асосий воситаларни ҳисобга олиш қуйидагиларни таъминлаши лозим:

• 
  асосий воситаларнинг олиниши, жойи ўзгартирилишини тўғри ва ўз вақтида акс эттириш;
  
• 
  асосий воситаларни бошқа активлардан ажратилган ҳолда гуруҳ-ларга бўлиб уларни ҳисобга олишни ташкил қилиш;
  
• 
  асосий воситаларни жорий ҳисобда ва бухгалтерия балансида те-гишли андозаларга ва меъѐрий ҳужжатларга асосан тўғри ва ўз вақтида баҳолаш;
  
• 
  уларни сотиб олинганидан кейин ҳисобдан чиқарилишига қадар тур-ган жойи (фойдаланиш жойи) бўйича мавжудлиги ва сакланишини,
  
• 
  айрим ҳолларда уларнинг сакланиши учун маъсул бўлган шахслар бўйича назорат қилиш;
  

³ Ўзбекистон Республиаси бухгалтерия ҳисобининг миллий стандартлари Т.: У.Рес.Бухгалтерлар ва аудиторлар миллий ассосиацияси нашриѐт маркази 2004 йил 57- бет

• 
  асосий воситаларнинг эскиришини тўғри ва ўз вақтида ҳисоблаб чиқиш ҳамда уни ҳисобда тўғри акс эттириш;
  
• 
  таъмирлаш бўйича харажатларни аниклаш ва бу мақсадлар учун ажратилган маблагларнинг оқилона ишлатилишини назорат қилиш;
  
• 
  эскирган, хўжалик учун ошиқча бўлган асосий воситаларни ўз вақтида ҳисобдан чиқаришни таъминлаш;
  
• 
  ҳисобдан чиқарилган асосий воситалар бўйича молиявий натижаларни тўғри ва ўз вақтида аниқлаш.
  

2.