Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo’yicha Direktor o`rinbosari

VERGUL.

Vergul quyidagi o'rinlarda qo'llaniladi:

1. Uyushiq bo'laklar orasida:

1). Bog'lovchisiz birikkan uyushiq bo'laklar orasida:

Andijon, Namangan, Qo'on, Marg'ilon - o'zbekning chamani, bog'u bostoni

2). Takrorlanuvchi bog'lovchilar bilan birikkan uyushiq bo'laklar orasida: Saodat goh men bilan, goh atlas bilan mashg'ul, boyagi uyalib turishini bir yoqqa yig'ishtirib qo'ygan edi.

3). Zidlovchi bog'lovchilar yordami bilan birikkan uyushiq bo'laklar orasida: Zamiraning valand, ammo mayin ovozi bor edi.

2 Undalmalarni ajralish uchun: a) Do'stlarim, shu asl vahor haqida Butun qalbimizdan yangrasin qo'shiq. Yaxshilik qil, bolam, yomonlikni ot.

3. Kirish so'zlarni va tuzilish tomondan murakkab bo'lmagan kirish gaplarni ajratish uchun: a) ‘Modomiki, haqingizda shu qabilda so'z yurar ekan, alvatta, bchuda bo'lmasa kerak deb o'ylaymanw. ‘Ko'nglingizga kelmasin - ku, izvoshga eshak qo'shib bo'lmaydi’.

4. Ha va yo'q so'zlarini gap bo'laklaridan ajratish uchun:

Xafa bo'ldingizmi, xato gapirdimmi?

Yo'q, yo'q. Siz haqli, - dedi Olimjon.

5.Undov so'zlarni ajratish uchun: ‘Ey, yosh bolamisiz! Nega yig'laysiz?’.

6. Gapning ajratilgan bo'laklarini ayirib ko'rsatish uchun:

‘Biz, 22 - guruhda o'quvchi qizlar, Xayriniso ham biz bilan yonma - yon ttirib o'qishni istaymiz’. Nihoyat, orqasini yostiqdan uzib, muhim savdo ishi bilan
shug'ullangan kabi, jiddiy ravishda gapirib ko’di.

7. Bog'lovchisiz bog'langan qoshma gaplarda: Siz otam o'rniga olalik qildingiz, sizdan hech yomonlik ko'rmdadim.

8. Va, ham, hamda, yoki dan boshqa bog'lovchilar bilan bog'langan qo'shma gaplarda: Yo'lchi shu choq, qacha aqchasi bo'lsa ham berishga tayyor edi, likin yonida bir tiyin ham yo'q edi.

9. Ergash gaplarni ajratish uchun: o'g'rilar devordan tushmoqchi bo'lib, qorinlarini paxsaga qo'yib, boshlarini ezganda, Kenja botir ularning kallalarini uza berdi.

10. Muallif gapini ko'chirma gapdan ajratish uchun: - Ostimizda olov daryo o'tadi, - dedi CHO’Lpon ota, - bug' olov bo'lib yonadi.