1. O'zagdagi unlining o'zgarishi:
-a unlisi bilan tugagan sherlarga - a, - k, - qi, qo’shimchalari qo'shilganda a unlisi o ga o'zgaradi va shunday yoziladi.
masalalar: sina>sinov, so’ra>so'roq, mira>miroq, sayra>sayroqi, chanqa+q= chanqoq, chahqa+b= chanqov, tayo+q=tayoq kabi.
-i unlisi bilan tugagan sherlarga qo'shilgan - b, - q, qo’shimchalari i unlisi u - ga aylantiriladi.
masalan:sovi>sovuq, to'qi>to’quvchi, o'qi >o'quv. Lekin og'riq, iliq, qaviq so'zlarining o'zagida i o'zgarmaydi.
-osh, bosh, sog',yosh kabi so'zlarga qo’shimchalar qo'shilganda tovush o'zgarishi sodir bo'lmaydi. Ammo son, ong, yosh, ot kabi bir bog'inli va'zi so'zlarda yasovchi qo’shimchalar qo'shilganda, o tovushi a ga aylanadi: son+a= sana, son+oq= sanoq, ong+la= angla, yosh+a= yasha, ot+a=atakabi.
-i bilan tugagan tani, o'qi, tashi, to’qi, qashi kabi fe'l negizlariga v qo'shilganda, oxirgi i u ga aylanadi: tani
Do'stlaringiz bilan baham: |