«tasdiqlayman»

O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni Saqlash Vazirligi

ToshkentTibbiyot Akademiyasi

Tibbiy-pedagogika fakulteti

3-sonli ichki kasalliklar kafedrasi

«TASDIQLAYMAN» TTA o‘quv ishlari bo‘yicha prorektori, professor Teshaev O.R. «_____» ______________2016 yil

Dissiplina: IChKI KASALLIKLAR
7 kurs

O‘QITISh TEXNOLOGIYaSI

Sikl: REVMATOLOGIYa

«Bo‘g‘im sindromi»

«Isitma»

Mavzular 1-5

___________________________________________________________________________

(tibbiyot oliygohlari o‘qituvchi va talabalari uchun o‘quv uslubiy qo‘llanma)

Tashkent-2016

Bo‘g‘im sindromli bemorlar muammolarini Yechishda, talabalarni o‘qitishda bilim va ko‘nikmalarga talablar
Maqsad:UASh kvalifikatsion xarakteristikasi doirasida sog‘liqni saqlashni birlamchi bo‘g‘insida Bo‘g‘im sindromli bemorlar muammolarini yechishga talabalarni sindromlar bo‘yicha o‘rgatish
O‘qitishning asosiy vazifalari:

• 
  Bo‘g‘im sindromi bilan bog‘liq muammolarni yechishga talabalarni o‘rgatish.
  
• 
  Bo‘g‘im sindromi bilan bog‘liq muammolarni yechishdatalabalarni o‘z vaqtidagi tashhisga o‘rgatish.
  
• 
  Bo‘g‘im sindromi bilan bog‘liq kasalliklar qiyosiy tashhisiga talabalarni o‘rgatish.
  
• 
  Bo‘g‘im sindromili bemorlarni muammolarini yechishda bilim va ko‘nikmalarni jamlash. (ma’lumotlarni to‘plash, muammoni aniqlab fizikal ko‘rik , laborator-instrumental tekshiruvlarni aniq belgilashni bilish);
  
• 
  Bemorlarni olib borish taktikasiga talabalarni o‘rgatish;
  
• 
  QVP va OP sharoitlarida kuzatuv va davolash-profilaktika choralarini bilish.
  

Bemorlar muammosini hal qilishda talabalarni baholashning kaliti bo‘lishi kerak:

• 
  Bemorlar xayotiga xavf solayotgan asosiy muammolarni ajratish.
  
• 
  Ratsional anamnezning yordamchi savollarini berishni bilish.
  
• 
  Xavf omillarini ajratishni bilish.
  
• 
  Bu muammoga sabab bo‘lgan holatni va kasallikni tahlil qilishni bilish.
  
• 
  Fizikal ko‘rik o‘tkazishni bilish.
  

• 
  QVP va OP sharoitlarida , laborator-instrumental tekshiruvlarni aniq belgilashni bilish;
  

• 
  QVP va OP qo‘shimcha tekshiruvlarni ajratishni bilish.
  
• 
  Nomedikamentoz maslahatlar berishni bilish.
  
• 
  Olingan ma’lumotlar asosida muammoning asosiy sababini(tashhis) asoslash.
  
• 
  UASh kvalifikatsion xarakteristikasi asosida taktikani aniqlash.
  
• 
  Isbotlangan meditsina asosida medikamentoz davolashni aniqlashni bilish.
  
• 
  Sog‘liqni saqlashni birlamchi bo‘g‘insi darajasida profilaktik choralarni qo‘llashni bilish.
  
• 
  QVP va OP sharoitlarida dispanserizatsiya va reabilitatsiya usullarini aniqlashni bilish.
  

Bo‘g‘im sindromli bemorlar muammolarini yechishda talaba nimani bilishi kerak:

№	Bilimlar ketma ketligi	Bazis daraja
1	Bo‘g‘im sindromi bilan kechuvchi kasalliklar soni	Minimum 10ta tez tez uchrovchi kasalliklarni talaba bilishi kerak
2	Bo‘g‘im sindrom bilan kechuvchi xavfli kasalliklar soni	Minimum 5 kasallikni talaba bilishi kerak
3	QVP va OP sharoitlarida olib boriladigan holatlar soni (1-kategoriya)	UASh kvalifikatsion xarakteristikasi
4	Tor mutaxassislar konsultatsiyasi va gospitalizatsiya talab qiladigan holatlar. (2-kategoriya)	UASh kvalifikatsion xarakteristikasi
5	QVP va OP sharoitlarida tekshiruvlar talab qiladigan holatlar. (3.1-kategoriya)	UASh kvalifikatsion xarakteristikasi
6	QVP va OP darajasida yo‘llanma talab qiladigan tekshiruvlar. (3.2-kategoriya)	UASh kvalifikatsion xarakteristikasi
7	Bo‘g‘im sindromi belgilarini	Talaba ajralib turuvchi belgilar va har bir kasallikni paydo bo‘lishi mezon va diagnostikasini bilishi kerak.
8	Ichki a’zolar shikastlanish simptomlari	Talaba yurak, o‘pka, jigar, taloq, oshqozon, 12 barmoqli ichak, ichaklar,bo‘yraklar shikastlanishi belgilarini bilish
7	Laborator-instrumental tekshiruvlar natijalari ko‘rsatkichlari	Talaba bilishi kerak: - ma’yor ko‘rsatkichlar, patologiyada ularning o‘zgarishi.
8	Davolash taktikasi	Talaba davolash usullari va prinsiplarini bilishi kerak ( nomedikamentozni ham).
9	Birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi profilaktik prinsiplari	Talaba birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi profilaktika uchun asosiy tadbirlarni bilishi kerak.
10	QVP va OP sharoitlarida dispanserizatsiya va reabilitatsiya usullari (4-kategoriya)	Talaba dispanserizatsiya i reabilitatsiya tadbirlarini tahlil qilishni bilishi kerak.

Bo‘g‘im sindromli bemorlar muammolarini yechishda talaba nimani qila olishi kerak:

№	Ko‘nikmalar ketma ketligi	Bazis daraja
1	Bemor va uning qarindoshlarini so‘rab surishtirish	Talaba bilishi kerak-aniq tashhis qo‘yishga yordam beradigan ratsional savollarni berish. Talaba bilishi kerak-bemorning maqsadga o‘o‘nalgan shikoyatlarini baholash. Talaba bilishi kerak-kasallik anamnezini analiz qilish: kasallik boshlanishi, birinchi simptomlar, sababli bog‘liqlik va rivojlanish dinamikasi. Talaba bilishi kerak-hayot anamnezini analiz qilish: xavf omillarini aniqlash,ota onasi va qarindoshlar sog‘ligi.
2	Xavf omllarini aniqlash	Talaba bilishi kerak-
3	Asosiy muammoni aniqlash ya’ni bo‘g‘im sindromi	Talaba bo‘g‘im sindromini takidlashi lozim
13	Tana vazni indeksini hisoblash massa/tana	Talaba bilishi kerak- belgilarni aniqlash: - tana vazni yetishmovchiligi - ortiqcha tana vazni.
9	Teri ko‘rigini o‘tkazish	Talaba bilishi kerak-aniqlash - psoriaz - keratodermiiya - aylanasimon eritema - kapalaksimon o‘zgarishi - teri induratsiyasi va kattiklashishi
4	Umumiy va Bo‘g‘im ko‘rigini o‘tkazish	Talaba Bo‘g‘imlarni ko‘rigi va palpatsiya texnikasin bilishi kerak. Talaba bilishi kerak bulgan belgilar: - defiguratsiya - deformatsiya - shish - giperemiya -gipertermiya - kontraktura - krepitatsiya - ankiloz -Bo‘g‘imlar funksional buzilishi - undagi erkin suyuqlik 3. Talaba borligini bilishi kerak - artralgiya - monoartrit - oligoartrit -poliartrit
5	Umurtqa pog‘anasini xolatini Baholash (ko‘rik va palpatsiya, hamda funksional sinamalarni o‘tkazishi) (qadamma- qadam)	Talaba umurtqa pog‘anasini xolatini qadamma- qadam Baholashi(ko‘rik va palpatsiya, hamda funksional sinamalarni o‘tkazishi) kerak. Talaba bilishi kerak bo‘lgan belgilar: - patologik lordoz va kifoz - umurtqa pog‘anasining egriliklari - funksional buzilishlar - Shobera - Otto - «iyak -to‘sh sinamasi» - Foreste - Kushelevskiy - umurtqa pog‘anasini osteoxondroz va churrasi
6	Mushak kuchini baholash	Talaba bilishi kerak bo‘lgan belgilar - regionar mushaklar atorfiyasi - mushaklar gipo- yoki giperkineziyasi
12	a’zolarini palpatsiya, perkussiya va auskultatsiyasini o‘tkazish	Talaba zararlangan a’zolardagi belgilar bilishi kerak: Ob’ektiv tekshiruvlar asosida talaba tayanch xarakat tizimidagi klinik simptomokomplekslarni aniqlashi lozim,
7	Og‘iz bo‘shlig‘i ko‘rigi	Talaba bilishi kerak-
8	Bakteriologik tekshiruv uchun tanglaydan surtma olish	Talaba bilishi kerak
10	Jinsiy a’zolarni tekshirish	Talaba zararlangan a’zolardagi yallig‘lanish belgilar bilishi kerak - qattiq shankra - uretradagi patologik ajralmalar - balanit
11	anorektal tekshirish	Talaba zararlangan a’zolardagi yallig‘lanish belgilarni bilishi kerak - prostatit
14	Klinik, instrumental va bioximik analizlar interpretatsiyasi	Talaba qila olishi kerak : -ko‘rsatkichlarni normadan oshgani yoki kamaygani.
15	Bo‘g‘im va o‘pkaning rentgen manzarasini aniqlay olishi kerak	Talaba zararlangan a’zolardagi yallig‘lanish belgilarni bilishi kerak: - osteoporoz - bo‘g‘imni kengligi kamayishi - uzuratsiya (erozii) - osteofitoz - o‘pkani sili yallig‘lanishi
16	Bo‘g‘im sindromi bilan kechadigan kasalliklarni qiyosiy taqqoslash	Talaba qila olishi kerak qiyosiy tashhis qilish (anamnez, ob’ektiv ko‘rik va laborator-instrumental tekshiruvlar)
17	Bo‘g‘im sindromi bilan kechadigan kasalliklarni davolashda ratsionaldori vositalarini qo‘llash	Talaba qila olishi kerak samaradorligi isbotlangan preparatlarni tanlash . Preparat tanlovida talaba baholashi kerak: - samaradorlik - xavfsizlik - qabul qilinishi - tan narhi arzonligi.
18	Bemorlar kuzatuvi va monitoring o‘tkazish	Talaba qila olishi kerak