Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha prorektor Xodjaniyozov. S. U

Tayanch tushunchalar:loyiha uslubi, loyihaviy o’qitish mazmuni, didaktik xususiyatlari, pedagogik-psixologik tamoyillari loyiha pasporti.


1. Loyihaviy ta’limning dolzarbligini belgilovchi omillar. Tadqiqot-loyiha texnologiyasi talabalarga mustaqil ilmiy-amaliy izlanishlar olib borish orqali nazariy bilimlarni amalda sinab ko’rish imkoniyatini beradi.
Ushbu texnologiya talabalarning bilimlarni egallashga bo’lgan qiziqishlarini oshirishni va akademik bilimlar negizida ularni amaliy faoliyatga tayyorlashni ko’zda tutadi. U yoki bu ilmiy-nazariy ma’lumotlar nima uchun o’rganilmoqda, ushbu bilimlarni qachon, qanday vaziyatlarda qo’llash mumkin? kabi savollar ko’ndalang qo’yiladi. Tadqiqot-loyiha texnologiyasining asosiy tezisi “O’zlashtirgan bilimlarimni qachon, qaerda va qanday qo’llashni bilaman”.
Talabalar hamkorlikda tadqiqot ishlari olib boradilar va muayyan natijalarni qo’lga kiritadilar.Tadqiq qilinishi kerak bo’lgan muammolar talabalar uchun dolzarb, nazariy va amaliy ahamiyatga ega bo’lishi lozim.
Masalalar echimini topishda ular oldin egallagan bilimlariga tayanadilar va, albatta, tushunchalarini yanada kengaytirishda zarurat sezadilar.
Bo’lg’usi mutaxassis kadrlarning kasbiy professiogramma talablari darajasida faoliyatga tayyorgar bo’lishlari muhim. Bu davr, jamiyat talabi.
2. Loyihaviy o’qitishning umumiy tavsifi.Kasbiy professiogramma mutaxassisda bir qator kasbiy, hulqiy, shaxsiy sifatlarni qaror toptirishni talab qiladiki, bular o’z navbatida uning jamiyat hayotida to’laqonli ishtirok qilishini ta’minlaydi.
Mutaxassisning o’z ustida mustaqil ishlashi, malakalarini muntazam oshirib borishi, turli ilmiy-amaliy ma’lumotlarni mustaqil tahlil qilishi, to’g’ri xulosalar chiqarishi, ijodiy fikrlashi, faoliyat sohasi rivojiga xizmat qiluvchi yangi g’oya va takliflarni kirita olishi juda muhim. Mutaxassis axborot manbalari bilan mustaqil ishlashi, o’zlashtirgan bilimlarini tajribada sinab ko’rishi, muayyan xulosalar qilish qobiliyatlari ta’lim dargohi sharoitlarida rivojlantirilishi kerak.
Bo’lg’usi mutaxassisning o’quv materialini shunchaki eslab qolish darajasida o’zlashtirishi ta’limiy faoliyat samarasini kafolatlamaydi. Talaba o’quv axboroti mazmunini to’g’ri anglashi, manbada keltirilgan turli ilmiy yondoshuvlar, kontseptsiyalar mohiyatini tahlil qilishi, asosiy g’oya va uni yoritishga xizmat qiluvchi nuqtai-nazarlarni ajrata olishi, ma’lumotlarni qiyosiy o’rganishi, o’z shaxsiy xulosalarini shakllantirishi, laboratoriya sharoitida tajriba-sinov ishlarini tashkil qilishi darkor.
Talabada o’quv axborotiga nisbatan shaxsiy munosabatni shakllantirish juda muhim. Bu jarayonda talaba ma’lumotlarni shunchaki eslab qolish bilan chegaralanmasdan, ularning mohiyatini to’la anglaydi, tadqiqotlar asosida shaxsiy tajriba to’playdi, kasbiy yuksalish davomida o’zida mavjud bo’lgan kamchiliklarni aniqlaydi va ularni bartaraf qilish uchun ko’proq o’qish, izlanish lozimligini tushunib etadi.
Biz tomonimizdan olib borilgan tadqiqot natijalari shuni ko’rsatadiki, oliygoh bitiruvchilarining 30% i amaliy faoliyatdagi muammolarni hal qilish uchun oliygohda to’plagan bilim manbalariga qayta murojaat qiladi yoki mutaxassis muayyan soha bo’yicha mavjud bo’lgan darslik va qo’llanmalarni qayta ko’rib chiqishga majbur bo’ladi. Mutaxassislarning 40% i oliygohda ta’lim olish davomida to’plagan intellektual zahirasidan ijodiy foydalanishlari va 30% iga esa bevosita kasbiy jarayonda ustoz-shogird munosabatlari yaxshi yordam berishi ma’lum bo’ldi.
Kasbiy shakllanish jarayoni natijalari bo’lg’usi mutaxassisda o’z ustida mustaqil ishlay olish, o’zini takomillashtirish, mehnat jarayonida ijodiy faoliyat olib borish, soha yo’nalishini rivojlantirish uchun yangi taklif va g’oyalarni kiritish, fan va ishlab chiqarish integratsiyasini ta’minlash kabi bir qator ijtimoiy ahamiyatli malaka sifatlari bilan belgilanadi.