Tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor “tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

8.9-rasm.. Ionlanish kamerasi

1, 2 – elektrodlar; 3 - zarra izi

Dozimetr - ish o‘rnida radioaktiv nurlanish dozasini aniqlaydigan asbob shunday ishlaydi. Impulsli ionlanish kamerasida bitta zarra o‘tganida hosil bo‘ladigan ionlarning zaryadini o‘lchash, zaryadga qarab esa zarra energiyasini aniqlash mumkin.

Geyger-Myuller gaz-razryad hisoblagichlari (nemis fiziklari X.Geyger va V.Myuller nomi bilan atalgan) ionlanish kamerasini eslatadi (8.9-rasm). Biroq ularning ishlash prinsipi batamon boshqacha. Tola - anodda elektr maydon kuch chiziqlari quyuqlashadi. Elektr maydon bu erga kelgan elektronlarni kuchli tezlatadi va bu elektronlarning o‘zi kamerani to‘ldirgan gazni, masalan, argonni ionlashtira boshlaydi. Elektronlar kuyuni vujudga keladi va oxir oqibatda ‘ar bir birlamchi elektronga minglab elektronlar paydo bo‘ladi. Geyger - Myuller schyotchigi impulsining kattaligi ionlanish kamerasidagi impulsdan katta bo‘ladi, biroq bu impuls zarraning energiyasini bildirmaydi. Bunday schetchik faqat impulsning kelganlik faktini qayd qiladi, xolos.