Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo`yicha prorektor, Professor Teshaev O. R

Terini ko’zdan kechirish, toshmalarning morfologik elementlarini aniqlash

Barcha teri qoplamalarining umumiy ko’rigi kunduzi yaxshi yorug’lik tushuvchi iliq xonada o’tkaziladi. Terining rangi, turgori, elastikligi, xarorat va ter ajralishining simmetrikligi, tirnoq va sochlarning holati baholanadi. Og’iz bo’shlig’i shilliq qavatining ko’rigi tiniq yo’naltirilgan elektr nuri yordamida olib boriladi.

Toshma elementlariga alohida ahamiyat beriladi.

Dermatologiyaning fan sifatida shakllanishi terida yuzaga keluvchi barcha toshmalarni yagona morfologik klassifikastiyasi, ya’ni dermatologik alifbo kiritilgandan so’ng mumkin bo’ldi.

Barcha teri kasalliklari umumiy organizmning kasalligidir. Shunga ko’ra kasallik belgilari faqat teridagina bo’lib qolmay, turli xildagi umumiy belgilar bilan bir qatorda ichki organlarni asab va boshqa a’zolarni faoliyatini buzilishi bilan birgalikda kechadi. Shunga qarab sub’ektiv va ob’ektiv belgilarni ajratamiz.

Sub’ektiv belgilar bemorlarni shikoyati: og’riq, qichinish, tortishib qolish, paresteziya – sezuvchanlikni kamayishi, badan uvishishi, isitmasi, yomon uxlash, asabni buzilishi.

Ob’ektiv o’zgarishlar esa terida toshmalar ko’rinishida namoyon bo’ladi. Bu toshmalar yallig’lanib va yallig’lanmasdan o’tadi.

Teri toshmasi morfologik elementlar deb ataladigan ayrim elementlardan iborat bo’ladi. Bular birlamchi va ikkilamchi elementlarga bo’linadi. Birlamchi – bu qanday bo’lmasin, biror ekzo yoki endogen ta’sirotga javoban birinchi bo’lib, kelib chiqqan reaksiyaga aytiladi. Ikkilamchi element birlamchi elementlarning evolyustiyasi natijasida paydo bo’ladi. Ikkilamchi elementlarning xarakteriga qarab ko’pincha birlamchi elementning qanday bo’lgani hakida bilish mumkin. Birlamchi elementning 8 xili bor: dog’, tuguncha, do’mbokcha, tugun-infiltrativ elementlar, pufakcha, pufak, yiringli modda, qavarchiq (bo’rtmacha) – ekssudativ.

Xar bir elementning klinik morfologik xususiyatlarini, uning terining kaysi qavatida joylashganini, element evolyustiyasi xarakteri va buning oqibatini bilish zarur.