Tasdiqlayman” Kasbi tuman 2 – son kasb-hunar maktabi direktori: O. T. Maxmudov

Nazorat savollari

1. 
   Web-dizayn va brauzerlar
   
2. 
   Brauzer nima?
   
3. 
   Netscape Navigator brauzeriga ta’rif bering
   
4. 
   Microsoft Internet Explorerbrauzerlari
   
5. 
   Operanima?
   
6. 
   Lynx qanday brauzer?
   
7. 
   Yana qanday brauzerlarni bilasiz?
   
8. 
   Xozirgi kunda qanday brauzerlar ko’proq ishlatiladi?
   

13-ma’ruza

Mavzu:Web-sahifadan foydalanishni ta’minlash. Web-sahifalarida matn va grafikani taqdim etish

Reja:
1.Web-sahifadan foydalanishni ta’minlash

2. Web-sahifalarida matn va grafikani taqdim etish

3. Tasvirlardagi matn.
Кalit so’zlar

Web-sahifa, HTML 4.0 vositalari, CSS vositalari, XML vositalari, Web-sahifalarida matn va grafikani taqdim etish, tasvirlardagi matn.

Web-sahifadan foydalanishni ta’minlash

Qayd qilingan o’lchamli Web-sahifani ishlab chiqishda uning uchun ekran o’lchamini tanlashga to’g’ri keladi. Bunda sahifani eng ko’p foydalanuvchilar erkin foydalanadigan (va to’g’ri aks ettiriladigan) qilib yaratish kerak. Buning echimi esa oddiy: eng ko’p ishlatiladigan displeyning ajrata olishini aniqlash lozim va sahifani unga moslab, butun ish sathini to’ldiradigan qilib ishlab chiqish kerak.
Sahifalarni ko’rish jarayonida gorizontal aylantirish (prokrutka)ni ishlatishga to’g’ri kelmasligi uchun ko’pchilik dizaynerlar sahifalarni 640x480 formatida ishlab chiqishni tavsiya qiladilar. Gorizontal aylantirish hamma vaqt o’zlashtirishni qiyinlashtiradi, shuning uchun dizaynerlar an’anaga ko’ra uni rad etadilar.
Hozirgi kunga kelib ko’pchilik ishlab chiquvchilar 800x600 ni standart ajrata olish deb hisoblayapti. Bundan ham yuqoriroq ajrata olishlarga mo’ljallangan sahifalarni esa juda kamchilik ishlab chiqadilar. Albatta, sizning qaroringiz birinchi navbatda auditoriyaga bog’liq bo’ladi. Masalan, agar saytning resurslari grafika dizaynerlari uchun mo’ljallangan bo’lsa, ular eng kamida 800x600  ajrata olishli displeylarga ega deb hisoblaymiz va shunga muvofiq sahifa ishlab chiqiladi. Agar sayt WebTV yoki qandaydir boshqa aks ettirish qurilmasi uchun maxsus atalgan bo’lsa, mo’ljalni ushbu muayyan qurilmaga olish kerak.
E’tiborga loyiq Web-dizayn cheklangan imkoniyatli, xususan, ko’rish va eshitishda qiynaladigan foydalanuvchilar erkin foydalanishi mumkin bo’lgan sahifalarni ishlab chiqishni o’z ichiga oladi. World Wide Web konsorsiumi Web dan barcha foydalanuvchilarning yanada erkin foydalanishini maqsad qilib qo’ygan Web Accessibility Initiative (WAI) tashabbusini e’lon qildi. Biroq ushbu tashabbusning muvaffaqiyati unda qo’yilgan vazifalarga muvofiq Web-saytlarni yarata oladigan (yoki yarata olmaydigan) oddiy ishlab chiquvchilarning ishtirok etishiga bog’liq.
Кo’rish qobiliyati cheklangan foydalanuvchilar ekranda joylashgan tasvirni kattalashtirish uchun maxsus qurilmalardan foydalanishi mumkin. Bunday holatda dizaynga hech qanday maxsus talablar qo’yilmaydi. Кo’rishida muammolari bor ko’pchilik odamlar sahifaning ichidagi narsani baland ovozda o’qiydigan dasturiy ta’minot bilan birgalikda (Lynx kabi) matn brauzerlaridan foydalanadi. Ixtiyoriy vaziyatda asosiy e’tibor hujjatning tuzilishi va uning matniga qaratiladi.