“Tasdiqlayman” “Botanika” kafedrasi mudiri ________dots. A.Begmatov «____» _____________ 2021 yil Biokimyo va molekulyar biologiya fani 2-qism. 2-kurs biologiya ta’lim yo’nalishi talabalari uchun.
Darsning maqsadi:Piyoz gomogenatini tayyorlash, DNKni etanol tasirida cho’ktirish va DNKni eritmadan ajratib olish usullari bilan tanishish. DNKni ajratish. O’tkaziladigan tajriba yordamida qurollanmagan ko’z bilan nuklein kislotalarni ajratishning oddiy va tezkor usuli amalga oshiriladi.
Kerakli materiallar: piyoz; shisha qum; ohak; etanol; xovoncha; mufel pech; tarozi; 5% NaCl; etil spirti yoki izopropilen spirti muzlatilgan holda, hech bo’lmasa yuzi muzlatilgan bo’lishi maqsadga muvofiqdir; shisha voronka; bir martalik qog‘oz salfetka; yog‘och tayoqcha; disstillangan suv; shisha stakan, kimyoviy probirkalar.
Piyozdan DNK ni ajratish: Ishni bajarish tartibi.
1.Taxminan 20 gramm sariq piyozni kesib oling.
Va taxminan 20 gramm kislota bilan yuvilgan qum va ohak qo’shiladi.
Mayda Shilimshiq holatga kelguncha maydalanadi.
10 gramm NaCl ni tortiladi. 100 ml suvda tuzni eritib oling. Piyoz gomogenati bilan stakanga 30 ml eritma qo'shing. 60oC haroratda 5 daqiqa davomida aralashtiring.
Doka yordamida suyuqlik qismi filtratdan ajratib olinadi.
Etanolni stakanning yon tomonidan asta-sekin quying. Shunda hujayra ekstrakti eritma ustki qatlamiga chiqadi, DNK eritma tagigiga cho’kmaga tushadi.
Eritmadan DNKni chiqarib olish uchun aralashtiruvchi tayoqchadan foydalaning. Tayoqcha eritma cho’kmasida sekin buraladi. Ehtiyot bo’ling suvli va etanolli qismlarni aralashtirib yubormang.
DNKni 95% etanol bo'lgan probirkaga o'tkazing. Natija asosida xulosangizni yozing!
Mashg’ulot davomida olingan xulosalar:
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________ __________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
______________________________
Laboratoriya ishi bo’yicha nazorat savollari:
1.Piyozning qaysi qismida DNK ajratib olinadi?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________
2.Piyozdan DNK ni ajratib olish jarayonida ishlatilgan asbob va reaktivlarni sanang.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
____________________
Talabaning ism familiyasi
_____________________________________________________
Guruhi ___________________
Sana: _____________________________