Tasdiqlayman” Boshlangʻich ta’lim fakulteti dekani Sh. A. Abdullayeva

Mustaqil ta’lim
Mavzu raqami №20. Aralash yo`li bilan tuzilgan murakkab qo`shma gaplar
Ishning maqsadi: 20.1. Aralash tuzilgan murakkab qo`shma gapning tasnifi mavzulari yuzasidan bilimlarni kengaytirish.
Hisobot shakli: Badiiy adabiyotlardan misollar to`plash va tahlil qilish.
Ajratilgan soat 4
Mustaqil ta’lim topshiriqlari:
Mashqlar tahlili. O‘qing. Avval bog‘lanish, keyin ergashish, so‘ngra bog‘lovchi vositalarsiz va aralash tipda tuzilgan murakkab qo‘shma gaplarni ko‘chiring; sxemasini chizing.


1. Buning sababi shundaki, kuch bor joyda, odatda g‘urur paydo bo‘ladi, g‘urur esa shuhratparastlikka olib boradi, boshga qiyinchilik tushgan yillarda esa shuhratparastlikdan g‘o‘rroq va zaifroq narsa bo‘lmaydi. (Yu. Semyonov.) 2. Vodiy yerlari hosildor edi, unda bog‘zorlar serob edi, vodiy etagidagi tog‘lar esa taqir qo‘ng‘ir tog‘lar edi. (E. Xeminguey.) 3. Qo‘llari beixtiyor chamadon ichidagi narsalarni titkilar, o‘zi esa o‘tmishni o‘ylar, unutilgan kunlar ko‘z oldida jonli bo‘lib gavdalanar edi. (Ivan Le.) 4. Bu dunyoda qidiruv tashkilotlari yo‘qolmagandek, u ham o‘lmaydi, chunki odamlarning asosiy intilishi izlanishdir. (Yu. Semyonov.) 5. Agar og‘iz nazoratsiz qoldirilsa, tanobi mahkam ushlanmasa, undan dag‘al so‘zgina emas, haqorat ham chiqaveradi. (M.Ism.) 6. Havo sovuq, osmon ko‘kimtir, yerni qalin qor bosib yotardi. (Yu. Semyonov.) 7. Allakim ichkariga kirdi, eshik ochilganida, tashqarida hamon qor yog‘ayotganini ko‘rdim. (E. Xeminguey.) 8. Bilib qo‘y, Qoratoy, sen xalqning rizqini qiyding, ter to‘kib qilingan mehnat esa zoe ketdi, endi xalqning uvoliga qolasan. (Ch. Ayt.) 9. Qishki o‘rmon hayratda qolarli darajada go‘zal edi: shoxlardagi qor oy nurida tovlanar, hamma yoqda sukunat hukmron, bepoyon binafsha rang osmon qo‘ynida yulduzlar chaqnardi. (Yu. Semyonov.) 10. Kechqurun u maktabga kelganda, kechaning tantanali qismi tugab, o‘yin-kulgi avjiga chiqqan edi. (O‘. U.) 11. Garchand noyabr endi boshlangan, hali uzun qish qirov ostida qimirlamay turgan bo‘lsa ham, to‘satdan tushgan sovuq odamlarni shoshirib qo‘ydi. (H. G‘.) 12. U yashaydi besitam, bezor, u bilmaydi qayg‘uni, g‘amni, Oyoqlari ostiga bahor To‘shab qo‘ygan alvon gilamni. (H.O)

”Klaster”tuzish bo‘yicha ko‘rsatmalar.

”Klaster” muayyan tushuncha doirasida imkon qadar ko`proq yangi g`oyalarni ilgari surish, ular o`rtasidagi izchillik, o`zaro aloqadorlik, bog`liqlikni ko`rsatish metodidir. G`oyalar grafik orgdizayner yordamida (mayda, alohida qismlar) aks ettiriladi.