«Tasdiqlayman» 307-maktab direktori

«Tasdiqlayman»

307-maktab direktori

Bochkaryova S.A.
Toshkeht shahar Yashnobod tumani 307-maktabning kimyo-biologiya o’qituvchisi Bobomurodova Shohida Po’latovnaning mart kimyo-biologiya fanlari oyligida o’tkazgan tadbiri senariysi.

«Zakovat» intellertual o’yini.

2016 o’quv yili.

Sana:18.03.2016.

«Zakovat» intellektual o’yini.

Sana: 18.03.2016.

Sinf: 7-8-9 sinf o’quvchilari.

Maqsad:

Ta’limiy: O’quvchilarning kimyo va biologiya fanlaridan olgan bilim,ko’nikma va malakalarini sistemalashtirish, umumlashtirish ,o’quvchlarning intellaktual salohiyatinio’stirish.
Tarbiyaviy: O’quvchilarni Ona-Vatanga muhabbat, ota-ona, buyuk ajdodlarimizga va ustozlarga hurmat ruhida tarbiyalash. Ekologik tarbiya berish.
Rivojlantiruvchi: O’quvchilardagi topqirlik ,zukkolik, hozirjavoblik va mantiqiy fikrlash xislatlarini rivojlantirish

.

Mart oyida kimyo va biologiya fanlari oyligida o’tkaziladigan «Zakovat» intellektual o’yinini o’tkazishda maktabning 7-8-9 sinf o’quvchilari qamrab olinadi. Har bir sinfdan 6 o’quvchidan iborat komandalar ishtirok etadi. Aylana stolga komandalar navbat bilan taklif etiladi. Stoldagi baraban atrofida zakovat savollari konvertlarda terilgan bo’lib, baraban aylantirilganda unung ko’rsatkichi qaysi savolga to’xtasa shu savol o’ynaladi. O’yinni boshlovchi «o’qituvchi yoki biror o’quvchi » olib boradi. Savolga guruh bo’lib javob topishadi , lekin guruh bilan kelishgan holda bir kishi javob berishi kerak. O’ylash uchun 1 daqiqa vaqt beriladi. Imkoniyat: faqat bir marotaba zaldan yordam olish mumkin. Tog’ri javobga 1 ball, noto’g’ri javobga esa 0 ball qo’yiladi. Har bir jamoaga 3 tadan savollar beriladi. Golib jamoalarga faxriy yorliq va estalik sifatida kitob sovg’a qilinadi.

Har bir raund tugaganda metal to’qmoqcha bilan patnisga urilib turiladi. Buni bir o’quvchi bajaradi. Uning yonida soat bo’ladi. Zakovat o’yini davomida “musiqiy tanaffus” qo’yiladi. Bu paytda bilimdonlar bir oz dam olishadi.

Zakovat savollari.
1.U hammamizning uyimizda bor. Undan hammamiz har kuni foydalanamiz. Ba’zan aktrisalar ish jarayonida undan boshqa maqsadda ham foydalanishadi. Hatto u Germaniyada passiv qurollar sirasiga kiritilgan.
Savol: U nima? (Yordam: 6 ta harf, xom-ashyo o’simlik, parranda va sintetik mahsulotlar.)

Javob: Yostiq.

2. U jonivorning tillari tomoqda emas lunjida joylashgan. Shuning uchun u taomni tomog’iga itara olmaydi. Uning 100 ta tishga o’xshash a’zolari bo’lib, hammasi tepa jag’ida joylashgan.

Savol : Bu qanday jonivor?

Javob: Qurbaqa. Savol muallifi 8b –sinf o’quvchisi Xolmatov Quvonchbek.
3.Qo’y boqishning ham o’ziga xos sir-sinoatlari bor. Masalan podani ertalab qir tomonga haydasangiz , qoylar zo’r berib qarama-qarshi tomonga harakatlanadi. Tushdan keyin o’sha tomonga haydasahgiz endi qir tomonga o’ralaydi.
Savol: Qoylar nega qaysarlik qiladi?

Javob: Qoylar quyoshga teskari yuradi. . Savol muallifi 8b –sinf o’quvchisi Xolmatov Quvonchbek.
3.Pishgan va pishmagan tuxumni tashqi tomondan farqlash juda qiyin.

Savol: Sizga berilgan 2 ta tuxumni sindirmay turib pishgan va pishmaganga ajratib bering.

Javob: Ikkala tuxum ham stol ustida aylantiriladi, qaysi biri uzoq aylansa o’shasi pishmagan bo’ladi.
4. . Zakovat sandiqchasi.

Kimyo laboratoiyasida ko’pgina asbob va idishlardan foydalaniladi. Shu asboblar ichida ko’p ishlatiladigan bir asbob borki, kimyogarlar undan kamida kuniga 50-60 marta foydalanar ekanlar. Bu asbob zakovat sandiqchasi ichida.

Savol: Asbobning nomi nima?

Javob : Probirka.
5. Odatda metallardan idishlar yasalib xalq xo’jaligining turli tarmoqlarida suv va boshqa suyuqliklarni saqlash uchun ishlatiladi.

Savol: Bu qaysi metal bo’lishi mumkin?

Javob:kumush.
6. Bu modda tirik organizmlar suyak to’qimalarining hosil bo’lishida va o’sishida juda zarur elementdir. Tishlar ularda shu modda kamayganda nuray boshlaydi.

Savol: Bu qaysi modda?

Javob: kalsiy.
7. Shifokorlar qo’lida bir asbob borki, uning ichida suyuq modda bo’lib kumushsimon rangli metalldir. Bu “qizil metal” nomini olgan.

Savol: Modda qaysi metal bo’lishi mumkin?

Javob: Simob.
8. Shaharlarda kechqurunlari turli rangdagi chiroqlar yoqib qo’yiladi

Savol:. Sariq, qizil, yashil rangdagi bu lampochkalarning ichiga qaysi modda to’ldirilgan?

Javob: Neon gazi.
9.Barchangiz laylaklarni yaxshi bilasiz. Ularninig uzun bo’yni, qizil rangdagi tumshug’i va oyoqlaridan darrov tanib olish mumkin. Laylaklar ko’pincha baland minora va simyog’ochlarning ustida in quradi. U inida doimo bitta oyog’ini ko’tarib turadi.
Savol: Nima ushun laylaklar doimo bir oyog’ini ko’tarib turishadi?

Javob: Tanadagi issiqlikni tejash uchun.
10. Hammamizga ma’lumki tut ipak qurti xonakilashtirilgan. Odamlar ularni boqib ,o’ragan pillasidan qimmatbaho ipak olishadi. Uning kapalagi esa atigi bir kun yashaydi,ya’ni tuxum qo’yib o’zi halok bo’ladi.

Savol: Nima sababdan tut ipak qurtining kapalagi shunchalik qisqa yashaydi?

Javob: Og’z apparati rivojlanmaganligi uchun ovqatlana olmay ochlikdan halok bo’ladi.
11. Hammamiz ovqatga jodlangan osh tuzi ishlatamiz. Chunki jod elementi organizmda bo’qoq kasalligi rivojlanishini oldini oladi.Nega aynan tuzga solamiz degan savolga , hamma tuzni har bir inson va har kuni istemol qiladi deb javob beragi.

Savol: Nega jodni suv yoki nonga qo’shib iste’mol qilmaymiz ,Axir ularni ham har kuni iste’mol qilamizku? Yordam: Jodning xossalarini eslang.

Javob: Jod suvda erimaydi, nonning tarkibi esa kraxmaldan iborat.Kraxmal yod bilan toqnashsa osha zahoti reaksiyaga kirishib boshqa moddaga aylanadi.»Ko’k rangga kiradi. Sifat reaksiya.»
12.Bodom,o’rik va olcha singari daraxtlar erta bahorda birinchi bolib gullaydi. Ularning guli o’z-o’zidan va chetdan changlanadi. Ba’zi yillari yanvar oyining oxiri –fevralning boshlarida ham havo issiq kelib gullashi mumkin. Lekin shu yili ular juda kam hosil beradi.

Savol: Nega juda erta gullagan daraxtlarning xosili kam boladi?

Javob:Chunki ularni changlatadigan ari va kapalaklar hali g’umbaklik davridan chiqmagan bo’ladi.
13. Zoologiya kursidan bilasizki parazit chuvalchanglar odam va hayvonlarning tanasida yashaydi va ular gijjalar deb ataladi. Ulardan ayniqsa bolalar ko’p aziyyat chekishadi.

Savol: Nima uchun gijja ko’proq bolalarda uchraydi.Savol muallifi-9g cinf o’quvchisi Kopaysinova Moxichexra.

Javob: Cunki bolalar gigienaga kam rioya qilishadi.