Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

3.
 
Iqtisodiy psixologiyada 
iqtisodiy kategoriyalar. 

---

324 
Iqtisodiy psixologiya real iqtisodiy borliqni idrok etish, fikrlash, tafakkur qilish 
va ijtimoiy tasavvurlarga tayangan harakat uslublarini bilishga qaratilgan ilmiy 
yo’nalishdir. 
Iqtisodiyot
- odamlarning xo’jalik yuritish munosabatlarini o’rganadigan fan 
bo’lib, u bularni qanchalik darajada rejalashtirilgan, o’ylangan, o’rganilganini 
raqam va predmetlar tilida bayon etilishidir. Hozirgi kunda ushbu munosabatlarda 
asosiy omil bo’lib, shaxs qatnashgani uchun ham, uning psixologiya bilan hamnafas 
bo’lish zarurligi yuzaga keldi.
226
Iqtisodiyot hamda psixologiya fanlarining uyg’unlashuvidan paydo bo’lgan 
iqtisodiy psixologiyaning predmeti xo’jalik munosabatlarining inson xulqi va 
bilimlarida namoyon bo’lishini o’rganadi. Ya’ni u iqtisodiy munosabatlar tizimida 
inson axloqi natijalari va fenomenlarini iqtisodiy faoliyatning mexanizmi, shaxs 
mentalitetiga aloqador me’yorlar, iqtisodni yuksaltirishdagi qarorlar qabul qilish, 
muammolar yechimidagi ijtimoiy fikrning o’rni kabi omillarni xo’jalikni boshqarish 
tajribasiga tayanib o’rganadi.
 
A.Krilovning ta’rificha, 
iqtisodiy psixologiya
- keng 
ma’noda xo’jalikni boshqaruvchi subyekt psixologiyasidir.
227
Iqtisodiy psixologiya predmetidagi asosiy kategoriyalar: 
162-rasm 
Shu uchala kategoriyalarning mutanosibligi, bir-biriga munosabatlarini aniq 
faoliyat hamda ishlab chiqarish jarayonlarida namoyon bo’lish xususiyatlarini 
o’rganish katta amaliy ahamiyatga egadir. 
Iqtisodiy ong
- o’z qarashlari, maqsadlari, dunyoqarashiga ega bo’lgan inson 
ongida bevosita ishlab chiqarish, o’zlashtirish va foyda olishga aloqador 
obyektlarning aks etishidir.
Ya’ni iqtisodiy ong mavjud bo’lgani uchun ham biz moddiy, ma’naviy 
ehtiyojlarimizga aloqador bo’lgan ne’matlarni topish, ko’paytirish yo’llarini hamda 
jamiyatda o’z mehnatimiz bilan moddiy ishlab chiqarishga ulush qo’shishga oid 
bilim, tasavvur va hissiyotlarga ega bo’lishimiz mumkin. Shuning uchun ham 
iqtisodiy ong deganda, avvalo, iqtisodiy munosabatlardan kelib chiqadigan 
emosiyalar, his-kechinmalar, ularning turli jihatlarini tushunishga taalluqli perseptiv 
idrok elementlari, iqtisodiy tasavvur va tafakkurning natijasi bo’lmish bilimlar, 
tushunchalar, g’oyalar, ko’nikma hamda malakalarning aql-farosatga tegishli 
226
Psixologiya. Uchebnik. / Pod. red. A.A. Krilov. – M.: “PROSPEKT”, 1998. C. 433. 
227
Psixologiya. Uchebnik. / Pod. red. A.A. Krilov. – M.: “PROSPEKT”, 1998. C. 434.