«tasdiklayman»

Primechanie: Bazovыy uroven znaniy i navыkov – eto minimum znaniy, kotorыy obespechivaet prinsip «bezopasnosti» dlya patsienta.

7.Tekshiruvchi savollar
1.UAShni turli guruxdagi axoli bilan ishlashni maqsadi

2.turli guruxdagi axolini profilaktika turlari

3.Ayollar(fertil yoshidagi, xomilador), erkaklar, qariyalar, qishloq xo‘jalik va ishlab chiqarish ishchilari, ijtimoiy ximoyalanmagan odamlar orasida sog‘lom turmush tarzi propagansi

4. Bolalar va o‘smirlar orasida sog‘lom turmush tarzi propagansi

6. Reabilitatsiya va dispanserizatsiya savollari.

7. Mexnatga layoqatlilik ekspertizasi

8. Tavsiya qilingan adabiyotlar

Asosiy

1. 
   Ichki kasalliklar, Bobojanov S. T: Yangi asr avlod, 2008
   
2. 
   Vnutrennie bolezni, tom 1 Muxin N.A. M.: GEOTAR - Media,2009
   
3. 
   Textbook of Internal Medicine Editor-in-Chief William N. Kelley 1997
   

Qo‘shimcha

7. 
   Umumiy amaliyot vrachlar uchun ma’ruzalar tuplami , Gadaev A.G., T., 2012
   
8. 
   Obщaya vrachebnaya praktika, Pod red.F.G.Nazirova, A.G.Gadaeva. M.: GEOTAR-Media, 2009.
   
9. 
   Spravochnik vracha obщey praktiki. Dj.Myorta. M.: Praktika, 1998.
   
10. 
    Sbornik prakticheskix navыkov dlya vrachey obщey praktiki. Gadaev A., Axmedov X.S. T., 2010.
    
11. 
    Umumiy amaliyot vrachlar uchun amaliy kunikmalar tuplami Gadaev A.G., Axmedov X.S., 2010. T.
    
12. 
    Terapevticheskiy spravochnik Vashingtonskogo Pod red. M.Vudli M.: Praktika, 2000.
    
13. 
    Umumiy amaliyot shifokori uchun kullanma F.G.Nazirov, A.G.Gadaev taxr. M.: GEOTAR-Media, 2007.
    
14. 
    Media, 2005:
    

Internet resurslar:

http://www.lib.uiowa.edu/hardin/md/index.html,http://dir.rusmedserv.c,http://www.medlinks.ru/,http://www.kosmix.com/,http://www.medpoisk.ru/,

Internet meditsina saytlari:

Med.-site.narod.ru

www.medlook.ru

www.medbok.ru

www.medicum.ru

Amaliy mashg‘ulot №3

O‘qitish texnologiyasi

O‘qitish vaqti: 6,4 soat
Mashg‘ulot strukturasi	1 O‘qish tematik xonasi 2 VOP xonasi 3 o‘quv qo‘llanma fantomlar, mulyajlar, tarqatma materiallar, test vavaziyatlimasalalarto‘plami 4 Televizor, video apparatura, multimedia
Mashg‘ulotning maqsadi: UAShni quydagilarni profilaktikasini o‘rgatish: YuIK va insult Xavfli xosilalar (ayniqsa o‘pka, sut bezi, bachadon bo‘yni va teri) Travma va intoksikatsiya, infeksiya Tayanch xarakat tizimi kasalliklari Qandli diabet diabeta Tish kasalligi bronxial astma Psixik buzulishlar invalidlik
Pedagog vazifalari: 1.Chekish, alkogolizm, narkomaniya, noto‘g‘ri ovqatlanish, kam xarakatlikni tarqalishini kamaytirish. 2.Aarterial gipertoniyani kamaytirish. 3. Giperlipoproteinemiyani kamaytirish . 4. Tartibsiz jinsiy xayotni zararlarini o‘qitish. 5.kasb va atrof muxitni yoqimsiz faktorlarini zararlarini kamaytirish	O‘qish faoliyatining natijasi: Talaba bilishi shart: Sanitar oqartuv ishlarini. Vozdeystvie na osnovnыe prichinы zabolevaemosti i smertnosti. 3.Ukreplenie psixicheskogo statusa. 4. Ekologiya i professionalnыe faktorы. 5. Obuchenie bolnыx, «shkolы». Qila olishi kerak: quydagilarni profilaktikasini o‘tkazish: YuIK va insult Xavfli xosilalar (ayniqsa o‘pka, sut bezi, bachadon bo‘yni va teri) Travma va intoksikatsiya, infeksiya Tayanch xarakat tizimi kasalliklari Qandli diabet diabeta Tish kasalligi bronxial astma Psixik buzulishlar invalidlik
O‘qitish metodi	«stol o‘rtasidpgi ruchka »metodi, “piramida” grafik organayzer, demonstratsiya, videoko‘rik, diskussiya,suxbatvaziyatli masala va testlarni yechish
O‘quv faoliyatining tashkiliy tuzulishi:	Yakka tartibda ishlash, guruhli, kollektiv , auditoriya bilan va auditoriyadan tashqari ishlash.
O‘qitish manbai::	O‘quv tarqatma materiallari, vizual materiallar, videofilmlar,mulyajlar,grafik organayzerlar,tibbiyot xarita to‘plami, tablitsa, stendlar.
Qayta bog‘lanishning tur va manba’lari:	Blis-so‘roq, test yechish, o‘quv mashg‘uloti natijasini prezintatsiya qilish, tibbiy xaritani to‘ldirish, «professional so‘roq» amaliy ko‘nikmasini bajarish

Mashg‘ulotning texnologik xaritasi №3

№	Amaliy mashg‘ulot bosqichlari	Mashg‘ulot shakli O‘tkazish joyi	Mashg‘ulotntntg davomiyligi 225
1	Kirish qismi (mavzuni tushuntirish)		10
2	yangi pedogogik texnologiyalar yordamida amaliy mashg‘ulotninig muxokama qilish (“aqliy xujum” usuli) xamda ko‘rgazmali usullar bilan (tibbiy xarita komplekti, tablitsalar, plakatlar, rentgenogrammlar)	So‘rov muxokama O‘quv xonasi UASh kabineti	40
3	Xulosa muxokama		10
4	Amaliy mashg‘ulotni bajarishda vazifa belgilashg‘ professional so‘rov. Tibbiy kartalarni to‘ldirishda tavsiyalarni tushuntirish.	Muxokama qilish UASh xonasi	20
5	O‘qituvchi yordamida mashg‘ulotni amaliy qismini o‘zlashtirish	Prof.so‘rov. bemorlar bilan suxbat, tibbiy kartalarni to‘ldirish Poliklinikada bemorlarni ko‘rish uyda ko‘rish	20
6	Bemorlarni tekshiruv natijalari interpritatsiyasi- shikoyatlari, ko‘ruv palpatsiya, perkussiya, auskultatsiya, xamda UQT, UST va bioximik tekshiruvlar natijasi interpritatsiyasi	Kasallik tarixlari, vaziyatli masalalar, labarator ma’lumotlar	25
7	Talabalar bilimlarini nazariy va amaliy jixatdan mustaxkamlash	Og‘zaki so‘rov, testlar, muxokama, amaliy ko‘nikmalar Poliklinikadagi o‘quv xona	75
8	Amaliy mashg‘ulotlar mavzusi bo‘yicha xulosani aniqlash 100 ballik sistema bilan baxolash. Keyingi amaliy darsni uy vazifasiga berish (savollar to‘plami)	Mustaqil ish uchun savollar Poliklinikadagi o‘quv xona	25

2. Motivatsiya
Sanitar oqartuv ishlari jamiyat inson salomatligini ta’minlash va mustaxkamlashga qaratilgan. uning asosiy maqsadi g‘ xar bir insonning sog‘lom turmush tarzi. Bemorlarni o‘rgatish g‘ kasllik etiologiyasi va patogenezi to‘g‘risida tushuncha berish, davolash va rejim va parxezga amal qilishini tushuntirishdan iborat. o‘rgatish to‘g‘ridan to‘g‘ri bemorni o‘ziga suxbat vaqtida yoki oilasi davrasid bo‘lishi mumkin. bemorlarni o‘rgatish bemorni xar bir konsultatsiyasida o‘tkazilishi kerak. buning uchun xar xil ko‘rgazma materiallaridan foydalanish mumkin.
3. Fanlararo va fanichi aloqa
Ushbu temani talabalarga o‘qitish talabalarning anatomiya, fiziologiya, patologik anatomiya, patologik fiziologiya, mikrobiologiya, bioximiya, terapiya, ichki kasalliklar propedevtikasi, klinik farmakologiyadan bilimlariga asoslanadi. mashg‘ulotdan olingna bilimlar UASh o‘tilganda va boshqa klinik fanlar o‘tganda foydalaniladi.
4. Mashg‘ulot tarkibi

4.1. Nazariy qism

Bemorlarni o‘qitish temasini muxokamasida shu narsani talabalar o‘rganishi lozimki, bemorlar o‘z kasalliklariga nisbatan o‘zlari ma’suliyatni xi qilishlari lozim, va bemorlarni sog‘lom turmush tarziga yo‘naltirish lozim, chekishni tashlashga yordam berish, sport bilan shug‘ullanishga boshlashga rag‘batlantirish va ratsional ovqatlanish.

UASh sanitar oqartuv ishlarini xar bir bemorni ko‘rganda olib borishi mumkin. o‘z o‘zidan ma’lumki konsultatsiya bu bemor istagiga ko‘ra, sanitar oqartuv ishlari esa vrach istagiga ko‘ra amalga oshiriladi.

Konsultatsiya vaqtida vrach taktikasi aktiv yoki passiv bo‘lishi mumkin buni vaziyatga qarab vrach u yoki bu taktikani qo‘llashi mumkin. passiv taktika bemorda kasallikka oid shikoyatlar bo‘lganda amalga oshiriladi. faqatgina passiv taktikada qolish vrach uchun bemorni o‘qitish imkoniyatidan maxrum qiladi.

Aktiv taktika bemorni olib borish jarayonida vrach intilishiga muvofiq amalga oshadi, bunda vrach xar bir ko‘rikka kelgan bemorni xavf omillarini aniqlashi, ushbu kasallik xaqida bemorga to‘liq ma’lumot berishi, sog‘lom turmush tarzi xaqida sanitar oqartuv ishlarini olib borishi lozim.

Aktiv taktikaga kiradi:

bemorni bevosita kuzatuvi, masalan GKda AQBni tez tez o‘lchab turish, qonda qand miqdorini o‘lchash, pixoterapiya o‘tkazish

Bemor ixtisoslashtirilgan yordamga muxtoj bo‘lganda to‘g‘ri yo‘naltira olish.

bemorni o‘z salomatligiga nisbatan munosabatini o‘zgartirish, masalan vrachga murojaat qilmaslik yoki juda ko‘p murojaat qilish.
sanitar oqartuv ishlarini olib borish uchun zarur:

- vrachni zamonaviy bilimlarga ega bo‘lishi,

- adabiyotlar va ko‘rsatma materiallari ,

- xavf guruxiga mansub bemorlarni konsultatsiyaga aktiv taklif qilish,

- ovqatlanish, tana massasini kamaytirish, sport bilan shug‘ullanishga oid maslaxatlar berish,

- emotsional zo‘riqish bilan kurashish.

«Stol o‘rtasida ruchka» usulidan foydalanish.

Maqsad: Mavzu muxokamasiga barcha talabalarni bir vaqtda jalb qilish va bilimni ob’ektiv baxolash.

butun guruxga vaziyatli masalani o‘rtaga tashlaydi, xar bir talaba o‘z javob variantini varaqqayozadi va yonidagi sherigiga uzatadi, va ruchuasini stol atrofida xarakatlantiradi o‘z javobni boshqa javob bilan qo‘shmaslik uchun. o‘qv jarayonida zamma talabalarning bandligini nazorat qilinadi.

Masalan: YuIK xavf omillarini yozing xar bir talaba o‘z listiga barcha bilganlarini yozadi, pedagog xar bir talabaning va guruxning javoblarini umumlashtiradi va qo‘shimcha ma’lumotlar bilan to‘ldiradi. talaba yakuniy javobni o‘z daftariga yozib oladi.

№	baxolash	a’lo	yaxshi	qoniqarli	qoniqarsiz	yomon
	o‘zlashtirish %	100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va und.past
4	Amaliy qism	15-12,9 ball	12,75-10,6 ball	10,5-8,25 ball	8,1-5,5-ball	5,4 ball

4.2 Analitik qism
4.2.1. Vaziyatli masalalar:

Vaziyatli masala 1.Sizga 45 yoshli erkak murojaat qildi. bemor ortiqcha tana vazniga ega va otasi miokard infarktidan vafot etgan va o‘zida xam shu xavf borligidan xavotirda.

Savollar:

1. Sizning ilk qadamingiz?

2. bemor kasallik bo‘yicha qaysi kategoriyaga kiradi?

3.Siz bemorga qanday yo‘naltiruvchi savollar berasiz?

4. So‘roq vaqtida bemorda xech qanday shikoyat yo‘qligini aniqladingiz. sizning maslaxatingiz?

5. Agar bemor o‘zida qandaydir labarator instrumental tekshiruvlar o‘tkazilishini xoxlasa siz qanday tekshiruvlar o‘tkazishni maqsadga muvofiq deb xisoblaysiz? Asoslang.
2.UASh qabuliga 48 yoshli erkak YuIK, zo‘riqish stenokardiyasi,. FK II tashxisi bilan murojaat qilib keldi. .

Savollar:

1. bemorga sog‘lom turmush tarziga amal qilish bo‘yicha qanday maslaxatlar berish lozim?

2. Ovqatlanish bo‘yicha sizning maslaxatlaringiz?

3.Siz bemorga stenokardiya xurujlari to‘g‘risida qanday asosiy maslaxatlar berasiz?

4. Stenokardiya profilaktikasi uchun qo‘llanadigan dori vositalari guruxlarini sanang.

5. bemorda birinchi o‘rinda qanday ko‘rsatkichlarni nazorat qilish lozim?

3. Qabulga 72 yoshli erkak bemor keldi.

Savollar:

1.Keksa yoshli odamlarda qanday ayyor simptomlar(klinik belgisi xar xil aniq kasallikka xos patognomik belgisi yo‘q) kuzatiladi?

2. Ushbu bemor konsultatsiyasinin o‘ziga xosligi nimada?

Siz demensiyaga shubxa bo‘lganda qanday labarator instrumental tekshiruvlar o‘tkazasiz?

3. Agar bemorda demensiya bo‘lsa olib borish taktikasi qanday?

4.UAShga 48 yoshli erkak bemor YuIK, zo‘riqish stenokardiyasi, FK II tashxisi bilan murojaat qildi. bemor o‘z axvolidan xavotirda a konsultatsiya berishni iltimos qildi.
1.Sog‘lom turmush tarzi bo‘yicha bemorga qanday maslaxatlar berish lozim?

2. Ovqatlanish bo‘yicha sizning maslaxatlaringiz?

Siz bemorga stenokardiya xurujlari to‘g‘risida qanday asosiy maslaxatlar berasiz?

4. Stenokardiya profilaktikasi uchun qo‘llanadigan dori vositalari guruxlarini sanang.

5. bemorda birinchi o‘rinda qanday ko‘rsatkichlarni nazorat qilish lozim?

5. sizga 14 yoshli bola murojaat qilib keldi, (*DSP) ruxiy asab buzilishi bilan. u siz bilan yomon muloqotda bo‘lyapti va savollaringizga javob bermayapti. lekin unga maxsus maktab uchun ma’lumotnoma kerak.

sizning taktikangiz:

6.27 yoshli ayol tekstil zavodda ishlaydi. unda kuchli yo‘tal, yuzda dog‘lar paydo bo‘lgan bu simptomlarni ishi bilan bog‘laydi chunki u bo‘yash sexida ishlaydi.

sizning taktikangiz?

7.68 yoshli erkak nafaqada. 2 tip Qandli diabet bilan og‘riydi. oxirgi paytlarda og‘izda quruqlik, qichishish va chanqash paydo bo‘lgan. bu shikoyatlarni uyida o‘tkazgan stress xolatlari bilan bog‘laydi.

sizning taktikangiz

№	baxolash	a’lo	yaxshi	qoniqarli	qoniqarsiz	yomon
	o‘zlashtirish %	100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va und.past
4	Amaliy qism	15-12,9 ball	12,75-10,6 ball	10,5-8,25 ball	8,1-5,5-ball	5,4 ball

Testlar:oddiy:

1.Profilaktik maslaxat o‘tkazganda albatta bilish lozim emas:

a) yosh xususiyati

b) mexnat xarakteri va sharoiti

v) tibbiy qarshi ko‘rsatmalar ro‘yxati

g) mexnat xuquqlarini ximoya qilish bo‘yicha qonunlar

d) regiondademografik vaziyat
2. Quyida keltirilganlardan qaysilari kasalliklar xavf momillariga kirmaydi:

a) fizik

b) ximik

v) biologik

g) ijtimoiy

d) funksional

3. Quyida keltirilganlardan qaysilar kasalliklar xavf omillariga noto‘g‘ri munosabat:

a) endogen

b) ekzogen

v) bevosita

g) boshqarib bo‘ladigan

d) boshqarib bo‘lmaydigan

4. Sanitar gigienik oqartuv ishlari uchun eng zarurlarini ko‘rsating:

a) axolini bilish

b) devoriy gazeta

v) jurnallar

g) bemorlarni ro‘yxatga olish daftari

d) vrachning zamonaviy bilimi va kvalifikatsiyasi

S 2 va undan ortiq to‘g‘ri javoblar

5. Endogen boshqarib bo‘lmaydigan xavf omillariga kiradi:

a)yurak ritmining buzilishi

b) qon ivuvchanligining buzilishi

v) genetik buzilishlar

g) jinsi

d) yoshi

ye) nafas funksiyasiining buzilishi

6. Sanitar oqartuv ishlarining asosiy vazifasi:

a) axolining turli guruxlari bilan ishlash

b) xavf omillar ga qarshi kurash

v) kasalliklar tarqalishini oldini olish

g) kasalliklar sababini aniqlash

d) kasalliklarning ikkinchi darajalari sabablariga ta’sir qilish

ye) vxavf omillariga ta’sir qilish

j) kasalliklarni etiologik omillarigni aniqlash

z) surunkali kasalliklar bilan ishlash
7. Semizlik asoratlariga kiradi:

a) xayot davomiyligining uzayishi

b) menorragiya

v) gipoxolesterinemiya

g) arterial gipertenziya

d) osteoxondroz, osteoartroz

8. UASh ishida sanitar oqartuv ishlari mavzulari:

a) ovqatlanish va tana vaznini kamaytirish

b) og‘ir xollarda tibbiy yordam ko‘rsatish

v) xoxish bilan volontyorlik

g) jinsiy yo‘l bilan yuquvchi kasalliklar tarqalishini oldini olish

d) qariyalarga tibbiy yordam ko‘rsatish

ye) axoli psixologiyasi

j) chekish va alkogolizm zarari

z) sport bilan shug‘ullanish va dam olish

i) JYBYuK ni davolash

9. GK kasalligi xavf omillariga kiradi quyidagilardan tashqari

a) nasliy omil

b) tuzni ko‘p iste’mol qilish

v) yara kasalligi

g) ortiqcha tana vazni

d) miokardiodistrofiya

ye) surunkali bronxit
Murakkab:

10. 51 yoshli erkak sizning oldingizga to‘liq tibbiy ko‘rikdan o‘tish uchun murojaat qilib keldi. bemor fikriga ko‘ri xar yili bir marta to‘liq tibbiy ko‘rikdan o‘tish mustaxkam sog‘oik garovi

1. to‘liq ob’ektiv ko‘rik effektivligiga nisbatan quyidagi tasdiqlardan qaysi biri to‘g‘riroq?

a) to‘liq ob’ektiv ko‘rik effektivligi tasodifiy nazorat tekshiruvlarda isbotlangan.

b) to‘liq ob’ektiv ko‘rik effektivligi klinik tekshiruvlarda isbotlangan

V. to‘liq ob’ektiv ko‘rik effektivligi maxsus tekshiruvlar bilan isbotlangan

G. barcha javoblar noto‘g‘ri

D. to‘liq ob’ektiv ko‘rik effektivligi ba’zi klinik tekshiruvlarda isbotlangan boshqalarida yo‘q.

2. quyida keltirilgan mezonlardan qaysi biri davriy skrining tekshiruvlar uchun nisbatan effektivroq xisoblanadi :

a).test arzon va qulay bo‘lishi lozim.

B.tekshirilayotgan xolat xayot sifatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi lozim

V. kasallik latent yoki asimptomptik fazada bo‘lishi lozim. yoki ushbu vaziyatdan keyin va davolashdan keyin asoratlar va o‘lim soni sezilarli kamayishi lozim.

G. davolash uchun qulay usul bo‘lishi lozim.

D. xammasi to‘g‘ri

3. quyida to‘liq ob’ektiv ko‘rik xaqidagi tasdiqlarning qaysi biri to‘g‘ri:

a) ko‘rik vrach ko‘nikmalarini o‘sishiga olib keladi

b) ko‘rik terapevtik xarakterda bo‘lishi lozim

v) ko‘rik bemorga xammasi joyida ekanligin ko‘rsatishi lozim.

g) ko‘rik bemorlarga vrach bilan muloqot qilish imkoniyatini beradi

d) xammasi to‘g‘ri

11. 45 yoshli erkak profilaktik ko‘rikka keldi. xech qanday shikoyatsiz.

1. quyidagilardan qaysilarini bu erkakda albatta tekshirish kerak:

a) umumiy ko‘rik o‘tkazish

b) AQBni o‘lchash

v) TVIni o‘lchash

g) EKG qilish

d) sanalganlarning barchasi

2. shu erkakda qo‘shimcha yana nimalarni o‘tkazish kerak:

a) zardobda siydik kislota

b)karotid sinus auskultatsiyasi

v) periferik puls palpatsiyasi

g) qondagi xolesterin

d) sanalganlarning barchasi

№	baxolash	a’lo	yaxshi	qoniqarli	qoniqarsiz	yomon
	o‘zlashtirish %	100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va und.past
4	Amaliy qism	15-12,9 ball	12,75-10,6 ball	10,5-8,25 ball	8,1-5,5-ball	5,4 ball

4.2.2 Grafik organayzer: piramida

G‘oyalarni ierarxik tasavvur vositalari.

tizimli, analitik fikrlashni rivojlantiradi.

1. 
   sxema tuzilishi qoidalari bilan tanishadi. individual sxema tuzadi asosiy muammoni yozadi, keyin bu muammo dan keyingi muammochalarni yozib chiqadi..
   
2. 
   shu tufayli xar bir muammo to‘liq spektrda o‘rganib chiqish imkoniyati paydo bo‘ladi.
   
3. 
   juftliklarga yoki kichik guruxlarga bo‘linib olingan sxemalar taqqoslanadi. umumiy sxemaga birlashtiriladi.
   
4. 
   natijaoar prezentatsiyasi.
   

3.