Tarmoqni testlash va

TARMOQNI TESTLASH VA 
TASHXISLASH
Mahalliy tarmoqning kabel tizimini montaj jarayoni tur-
li xususiyatlarni inobatga olgan holda oldindan tarmoq sig-
mentlarining hammasi 100% li kafolat bilan ishlay oladi deb 
bo‘lmaydi. Bu ko‘p sonli mexanik operatsiyalardan foyda-
lanish lozimligi va u jarayonni ma’lum sabablarga ko‘ra av-
tomatlashtirib bo‘lmasligi tufaylidir. Aynan shu sababli ma-
halliy tarmoqning montaj jarayoni har doim doimiy testlash 
jarayoni bilan birgalikda olib boriladi. Mahalliy tarmoqning 
montaj ishlari to‘liq tamomlangandan so‘ng, tarmoqning ishga 
layoqatligini to‘liq nazorati tegishli texnik hujjatlarni tayyor-
lash bilan birga amalga oshiriladi. Har qanday holatda ham 
tarmoqning o‘z vazifasini bexato bajarayotganligini tekshirish-
ning aniq usuli mavjud va uning yordamida montaj bosqichida 
hosil bo‘lgan hamda undan so‘ng ham nosozliklarni tuzatish 
mumkin. 
12.1. Testerlardan foydalanish
 Mahalliy tarmoqning hamma xususiyatlarini tekshirish ning 
obyektiv va soda usuli tester yordamida testlashdan foydala-
nishdir. Ular testlash jarayonini maksimal ravishda avtomat-
lashtirish va soddalashtirish imkonini beradi. Agarda bunday 
imkon bo‘lgan taqdirda aynan shu usulni qo‘llash maqsadga 
muvofiqdir.
Testlashning turli variantlari mavjud, jumladan, testlash 
usuli bilan, turli testlar soni bilan va shuningdek, natijalarni 
chiqarib berish usullari bilan farqlanadi. Testlash qurilma-
larining narxi yuqorida sanab o‘tilgan vazifalarga to‘g‘ridan 
– 195 –
to‘g‘ri bog‘liq. Bozorda testlovchi qurilmalarning turli ishlab 
chiqaruvchilar tomonidan taklif etiladigan ko‘p qurilmalar 
mavjud, ularning narii 50$ dan 20 000$ gacha oraliqda soti-
ladi. Ma’lum sabablarga ko‘ra qimmat narxdagi testlash quril-
malaridan foydalanishni kabel tizimining montajini sifatini 
xizmat ko‘rsatuvchi kata firmalar amalga oshira oladi. Amalda 
esa yaratilayotgan 30–50 ta komp’yuterlardan iborat bo‘lgan 
mahalliy tarmoqlarni ko‘pchiligini testlashda oddiy testlardan 
foydalaniladi va ular kabel tizimining holatinigina tekshira 
oladi hamda u 90% holatda etarli hisoblanadi.
Testlar ikki turga bo‘linadi: kabel tizimini testlovchi va tar-
moq analizatorlari. Eng ko‘p tarqalgan testerlar kabel tizimini 
testlovchi testerlardir, uning ko‘p tarqalish sababi arzonligidir. 
Bunday tester kabel segmentidagi jismoniy bosqichda buzi-
lishni aniqlaydi, hatto kabelni uzilgan joyini aniq ko‘rsatadi. 
Undan tashqari u, kabel segmentining to‘lqin qarshiligini yoki 
axborot uzatish tezligini o‘lchashi mumkin. Bu esa tarmoq-
da foydalanilayotgan standartni aniqlashga yoki boshqa biror 
standartga mosligini aniqlash imkonini beradi. Bunday testerni 
kichik korxonalar ham sotib olishi mumkin va mahalliy tar-
moqlarni foydalanish jarayonida ham buzilishlarni aniqlash va 
bartaraf etish uchun foydalana oladilar.