Optik tolali kabel. (4-rasm.)Bu kabel yuzlab va minglab plastik shisha toladan iborat.
4-rasm. Optik tolali kabel
Bu tolalarning ichi bush bo’lib, ichki tomoni yoruglikni aks ettiradi va aynan elektr impulslarni emas, balki yoruglikni uzatadi. Xar biri soch tolasidek ingichka tolalar bir sekundda milliardlab impulslarni uzata oladi. 0,12 dyuym (3 mm) kalinlikdagi kabelga birlashtirilgan tolalar bir vaqtda 250-500 mingta suxbatni uzata oladi. Bundan tashqari, yoruglikka tashki elektromagnit to’lqinlar ta’sir kursata olmaydi. Ular buralma juft va koaksial kabelga nisbatan yengil va chidamlirok. Ularning ko’p tarkalmaganligining ikki sababi bor. Birinchidan, ular juda kimmat. Ikkinchidan, to’g’ri burchak ostida buklangan kabeldan impulslarni utkaza olmaydi.
Mikroto’lqin va sun’iy yuldosh tizimlari. Simli aloqa vositalari xali uzoq vaqt saqlanishi muqarrar. Birinchidan, optik tolali kabel orqali ma’lumot uzatish tezligi mikroto’lqin va yuldosh tizimiga nisbatan 10 000 marta yuqori. Ikkinchidan, ulardan ma’lumotlarni “ugirlash” qiyinrok.
Ammo, ko’pgina yangiliklar aynan shu simsiz kommunikatsiyada ro’y beradi. Bundan tashqari, ko’pgina xollarda simli aloqani tashkil qilish juda qiyin.
Mikroto’lqin tizimlari ma’lumotni atmosfera orqali yuqori chastotali radioto’lqinlar shaklida uzatadi. Mikroto’lqin chastotasi 1 GGts va undan yuqori. Bu to’lqinlarni uzatish va qabul qilish uchun maxsus antennalardan foydalaniladi. Bu antennalar tepaliklarda joylashtiriladi, chunki bu to’lqin to’g’ri chiziq bo’ylab tarkaladi va tusiklarni aylanib uta olmaydi. Shuning uchun uzatuvchi va qabul qiluvchi bir-biriga “qarab” turishi kerak.
Mikroto’lqinlarni uzatish va qabul qilishda yerdagi balandlikdagi stantsiyalarni yaratish ma’lum qiyinchiliklarga olib keladi. Bu qiyinchiliklarni bartaraf etish uchun “uchar stantsiyalar” - ya’ni yuldoshlar yaratilgan. Fazodagi yuldosh va yerdagi antenna urtasida tusik bulmaydi va antenna balandlikda joylashishi xam shart emas. Odatda bu yuldoshlar 22300 milya (36800 km) balandlikda Yer atrofida o’z orbitalarida aylanishlari kerak. Ba’zi yangi tizimlarda ular pastrokda “joylashgan”. Ularning aylanish tezligi yerning o’z o’qi atrofida aylanish tezligi bilan bir xilligi sababli ular yerga nisbatan “xarakatsiz”. Ular kuyosh batareyalariga ega. Ular ma’lumotni bir antennadan qabul qilib boshqasiga uzatishga, shuningdek, xam Raqamli, xam analogli signallarni uzatishga qodir.
Do'stlaringiz bilan baham: |