Tarmoq texnologiyalari

To’lqin turi
Chastota
Doimiy elektr toki	0 Gts
O’zgaruvchan elektr toki	50-75 Gts
Telefon	10 Gts – 5 KGts
AM - radio	300-3000 KGts
Suvosti va aeronavtika qurilmalari	30-300 KGts
Buralgan juft	10 Gts – 5 MGts
Koaksial kabel	1 MGts – 0,5 Gts
Radar	5 KGts – 500 GGts
UHF televizion kanal	300 MGts – 3 GGts
Mikroto’lqin isitgichlar	> 20 Gts
Mikroto’lqin yuldoshlar	7,50 Gts – 750 GGts
Uyali telefon	824-834 MGts
Optik tolali kabel	10^6 GGts – 10^8 GGts
Infraqizil to’lqinlar	10^4GGts – 10^5 GGts
Ko’rinadigan yorug’lik	500000 GGts – 5000000 GGts
Ultrabinafsha to’lqin	5 10^6 GGts – 5 10^8 GGts
Rentgen nurlari	10^9GGts – 10^10 GGts
Gaina-nurlar	10^11 GGts – 10^13GGts
Kosmik nurlar	>10^14 GGts

Ma’lum chastota ko’lami FCC (Federal Communication Comission – Federal Kommunikatsiya Komissiyasi) orqali maxsus maqsadlar uchun ajratilgan. Bu turli qurilma standartlarini boshqarish uchun fizik muhit turlariga quyidagilar kiradi:

• 
  Buralma juft;
  
• 
  Koaksial kabel;
  
• 
  Optik tolali kabel;
  
• 
  Simsizaloqa: Mikroto’lqin va yuldosh tizimlari.
  

Buralma juft (Twisted Pair – “Vitaya para”). (2-rasm)

2-rasm. Buralma juft (Twisted Pair – “Vitaya para”)

Uyingizdagi telefonga ulangan sim buralgan juftdir. U bitta kabel ichidagi izolyatsiyalangan va bir-biriga buralgan ikkita mis simdan iborat. Ba’zan tashki shovkindan himoya qilish uchun ular ekran bilan qoplanadi, chunki bu turdagi kabel shovqinga bardoshsizdir. Xozir xam dunyoda bu turdagi simlar eng ko’p ishlatilmoqda. Bu xolat ancha saklanishiga shubha yo’q. Uning chastota kulami kichik, shuning uchun nafakat shovkinga bardoshsiz, balki ma’lumot uzatish tezligi xam past. U xali xam ba’zan lokal tarmoqlarda ishlatiladi.

Koaksial kabel. (3-rasm.)

3-rasm. Koaksial kabel.

Markazida izolyatsiya qilingan qalin mis sim va bu sim atrofidagi ko’p tolali simdan iborat kabel televizor va antennani ulashda ishlatiladigan kabel koaksial kabelga misol bo’la oladi. Uzoq masofalarda lokal tarmoq yaratishda koaksial kabeldan foydalanish qulay. U shovqinlarga xam qarshi yaxshi himoyalangan bo’lib, ma’lumot uzatish tezligi buralma juftga nisbatan ancha yuqori (Buralma juftda 16-100 Mbit/sek, ammo koaksial kabelda 200 Mbit/sek). Ko’pgina bir necha koaksial kabellar birlashtiriladi.