Тармоқли моделлаштириш Режа: Тармоқли моделлар тўғрисида тушунча. Тармоқли графлар ва уларни тузиш йўллари

Aim.uz

Тармоқли моделлаштириш


Режа:
1. Тармоқли моделлар тўғрисида тушунча.
2. Тармоқли графлар ва уларни тузиш йўллари.
3. Тармоқли режалаштириш масаласининг алгоритми.
4. Критик йўлни аниқлаш ва таҳлил қилиш.


Тармоқли таҳлил (сетевой анализ) – лойиҳа характеридаги, яъни қоидага кўра операциялари такрорланмайдиган ишларни режалаштириш усулидир. Ушбу усулдан операцияларни бажаришнинг календар режасини тузишда, қурилиш ишларининг бажарилишини режалаштиришда кўпроқ фойдаланилади.
Тармоқли таҳлил усуллари катта миқдордаги ўзаро боғлиқ операцияларни ўз ичига олган лойиҳаларни таҳлил этишга имкон беради. Ушбу усуллар ёрдамида ишлар бажарилишининг давом этиш эҳтимоллигини, уларнинг қийматини, вақт ва пул маблағларини тежаш каби кўрсаткичларни ҳисоблаш мумкин.
Лойиҳани таҳлил этиш босқичлари:
1. Лойиҳани бир қатор алоҳида ишларга (ёки операцияларга) бўлиш, сўнгра улардан мантиқий схема тузилади.
2. Ҳар бир операцияни бажарилиши давомийлигини баҳолаш. Лойиҳани амалга оширишнинг календар режасини тузиш.
3. Ҳар бир операция-нинг ресурсларга бўлган талабини баҳолаш.
Тармоқли модел асосан графикни ташкил этиб, маълум технологик жараёнлар бўладиган жами ишларнинг кетма-кет ёки параллел бажарилишини график равишда ифодалаши мумкин. Масалан, режалаштириш, мураккаб комплекс ишларни бажариш, иншоотлар қурилишининг ҳисоб ишларини бажариш каби ишлар тармоқли моделлар ёрдамида амалга оширилиб, график шаклида ифодаланиши мумкин. График шаклида икки мантиқий элемент - иш ва ҳодиса тармоқли моделни ташкил қилади. Графикда ҳодисалар айлана билан, ишлар эса стрелка билан ифодаланди. Одатда ҳодисалар «ускуналар созланиб бўлди», «двигател ўрнатилди» ёки «қурилаётган иншоот битди» каби иборалар билан ифодаланади. Тармоқли графикда «ускунани созлаш тугалланганича йўқ», «қурилаётган фундамент ҳали битмади» каби ноаниқ иборалар қўлланилмайди.
Қуйидаги 1-расмда тармоқли моделларга оид мисоллар келтирилган.

1-чизма. Тармоқли моделларнинг кўриниши