Тақризчилар: доцентлар Н

Нақшбандия тариқатининг моҳиятини белгилайдиган 
асосий талаблар:
1. 
Ҳуш дар там
- 
тириклик нафасда. Ичкаридан чиқаётган ҳар 
бир нафас огоҳлик ва ҳузур юзасидан бўлиши, унга ғафлат 
киришига йўл қўймаслиги керак. 
2. Назар бир қадам,
яъни назар қадамда. Солиҳ йўл 
юрганида унинг назари доимо оёқ панжаларида бўлсин, назари 
сочилмасин ва кераксиз жойга тушмасин деган маънони беради. 

Сафар дар ватан
- 
Солиҳ одамийликнинг 
табиатида 
сафар қилсин, яъни ёмонлиқдан яхшилик томон юрсин 

---

48 
дегани. 

 
Хилват дар анжуман
- 
Солиҳ ташқи 
томондан 
халқ 
билан, қалб билан, Ҳақ билан бўлсин. 
Бунга Ғиждувоний яна 4 ақидани қўшади: 
1. 
Едкард
- 
бу тил ва дил зикри, яъни «Ло илоҳа 
иллоллоҳу Муҳаммадур Расулуллоҳ»ни уч марта дилда 
айтиш. 
2. 
 
Бозгашт
-
ҳар хил фикрлардан халос бўлиш, 
ташқи оламдан ажралишга интилиш. 
3. 
 
Нигоҳдашт
- 
хаёлни бошқа нарсаларга бўлмаслик. 
Бунда хаёл қуввати, ўз амалидан қолиш малакаси ҳосил 
бўлади. 
4. 
 
Ёддашт
Аллоҳ билан доимо бирга эканлигидан 
завқ 
олишдир. Ёддашт ҳосил бўлганда Ҳақ муҳаббати кўнгилни 
қамраб олади, ҳузур бахш этади. 
Бунга Нақшбанд, ўз навбатида, қуйидаги уч талабни 
қўшади:
1. 
Вуқуфи замоний - ҳамма вақт Аллоҳга шукроналик ва узр 
айтмоқдан воқиф бўлиш. 
2.
 
Вуқуфи ададий - «Ло илоҳа иллоллоҳ» калимасини 
кўп айтиш эмас, балки ҳақиқатни англаш ва зикр тоқ сонни 
ташкил этишига эътиборни бериш. 
3. Вуқуфи Қалбий - айтилган зикрдан қалбнинг тўлиқ огоҳ 
бўлиши.