www .wald.html www. GOOGLE RU.
www.school. edu. ru. www. inter – pedagogika. ru.__
89
Navoiy davlat pedagogika instituti Tarix fakulteti magistratura
bo’limining bitiruvchisi Norova Laziza Xolmatovnaning “6 – sinfda
tarix o`qitish metodikasining ayrim jihatlari” mavzuidagi magistrlik
dissertatsiyasiga
ILMIY XULOSA
Bugunda “Ta`lim to`g`risida”gi Qonun, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”
ni Ta`lim jarayoniga tadbiq qilishning sifat va samaradorligini ta`min etishning
hal qiluvchi ma`sulyatli davri davom etmoqda.
Sir emas sobiq totalitar tuzum davrida ta`lim o`ta mafkuralashtirilgan
ijtimoiy – ruhiy muhit ichida bo`lib, ta`lim tarbiya jarayoni “markazlashtirilgan”,
millatlarning milliy xususiyatlarini hisobga olmagan holda amalga oshirilar edi.
O`zbekiston mustaqillikni qo`lga kiritgach ta`limdagi bu kamchiliklar yaqqol
namoyon bo`ldi. Shu sabab mustaqilligimizning ilk yillaridan boshlab, ta`lim
tizimini isloh qilish boshlandi. Bu islohatlar zamirida asriy qadriyatlarimizni,
ma’naviyatimizni tiklash va yuksaltirish, milliy ta’lim - tarbiya tizimini
takomillashtirish, uning milliy zamini yanada mustashkamlash va zamon talablari
bilan uyg`unlashtirilgan holda jashon andozalari darajasiga chiqarish asosiy
maqsad qilib olindi. Eng muhimi bu islohatlar va undagi vazifalar bosqichma-
bosqich amalga oshirilib kelinmoqda.
Hozirda, O’zbekistonda ta`lim tizimi islohati jumladan, umumta`lim
maktablari va akademik litsey, kasb-hunar kollejlarining ta`lim muassasalarida
ham jadal sur`atlarda bormoqda.Ta`limning yildan-yil, bu sohadagi ijobiy
o`zgarishlarini na faqat o`zimiz, balki jahon mamlakatlar ziyolilari ham e`tirof
etmoqda. Ayniqsa, o`qitishda yangi pedagogik texnalogiyalarni joriy etish, dars
jaroyinida sifat va samaradorlikka erishish borasida keng ko`lamli ishlar
amalga oshmoqda. Jumladan, tarix fanini o`qitishda ham yangi uslub va
metodlardan foydalanish zaruriyati tugilmoqda. Shu nuqtai nazarda qaraganda
umumta`lim yo`nalishida tarix ta`limini o`qitish, undagi o`zgarishlar natijalarini,
90
tarixiy nuqtai nazarda tadqiqot qilish va saboq chigarish dolzarb vazifalar
sirasiga kiradi.
Albatta ziyoli olimlarimizning ta`lim tarixini oranish va tadqiqot qilish
borasidagi ilmiy ishlari talaygina. Ayni paytda Respublika miqiyosida ta`lim
tizimi, jumladan, umumta`lim tizimida tarx fanini yangi pedagogik texnalogiyalar
bilan o`qitish, o`rganish borasida borasida keyingi yillarda qator kitoblar nashr
qilindi, ilmiy tadqiqotlar natijalari e`lon qilindi. Lekin umumta`lim tizimida tarix
fanini o`qitishning o`ziga xos muammolari yuzaga qalqib chiqmoqdaki, bu
mustaqil tadqiqot olib borishni taqozo etmoqda. Bu esa magistrantimiz
tanlagan mavzuining naqadar dolzarbligini bildiradi.
Dissertatsiya kirish, uch bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar
ro`yxatidan iborat. Kirish qismida mavzuning dolzarbligi, o’rganilishidan
qo`yilgan maqsad atroflicha yoritilishiga harakat qilingan.
Dissertatsiyaning birinchi bobida: Tarix ta`limiga qo`yilgan talablar, tarix
ta’limining nazariy asoslari, uning o’rganish manbalari, Integratsiya texnologiyalari,
tarixiy voqelikni xolisona o`rganish metodlari yoritilishiga harakat qilingan.
Ikkinchi bobida: o`quvchilarda kartografik texnalogiyalar orqali tarixiy
bilim, ko`nikma va malakalarni shakllantirish metodlari,tarix ta`limida o`quvchilar-
ning o`quv faoliyatini shakllantirish masalalari atroflicha yoritishga harakat qilingan
Uchunchi bobida: 6 – sinf tarix ta`limida o`quychi yoshlarda mustaqil fikr
yuritish, erkin mushohada qilish ko`nikmalarini shakllantirish, tarix ta`limida
tabaqalashtirilgan yondoshuv metodi, samarali shakl va vositalari, o`quvchilarda
komillikni shakllantirish omillari ta’lim va tarbiya uyg’unligi masalalari atroflicha
yoritishga harakat qilingan.
Dissertatsiyadagi olib borilgan ilmiy tadqiqot natijalari asosli. Xulosalari
ijobiy. Dissertatsiyaning tili ravon va ilmiy. Tadqiqot yuzasidan taklif etilayotgan
fikr va muloshazalari o`rinli.
Magistrlik dissertatsiyasini magistrlik DAK himoyasiga tavsiya etaman.
Ilmiy rahbar:
dots. R. N. Tolibov