Tarix” kafedrasi “manbashunoslik va tarixshunoslik”

Manbashunoslik fanining predmeti, maqsad va vazifalari

Manbashunoslik fani tarix ilmining asosiy va muhim sohalaridan biri bo’lib, turli (moddiy, etnografik, yozma va boshqa) manbalarni o’rganish hamda ulardan ilmiy foydalanishning nazariy va amaliy jihatlarini o’rganadi.

Tarixiy manba deganda nimani tushunamiz?

Tarixiy manba deganda uzoq o’tmishdan qolgan, tabiat va jamiyatning ma’lum bosqichdagi kechmishini o’zida aks ettirgan moddiy va ma’naviy yodgorliklarni tushunamiz.

Moddiy yodgorliklarga - qadimiy obidalar, manzilgohlar va mozarlar, shaharlar, qasrlar va qal’alar xarobalari, uy-ro’zg’or buyumlari va boshqalar kiradi.

Ma’naviy yodgorliklar deganda qadimgi yozuvlar, xalq og’zaki ijodi namunalari, afsonalar, yozma yodgorliklar – bitik, qo’lyozma kitob, hujjatlar va arxiv materiallari tushuniladi.

Umuman, tarixiy manba inson ijtimoiy faoliyati natijasida paydo bo’lgan va uning xususiyatlarini o’zida aks ettirgan moddiy va ma’naviy yodgorliklardan iboratdir. Ularni o’rganadigan fanni biz manbashunoslik deymiz.

Manbashunoslik fani ijtimoiy fan sohasida asosan ikki xil bo’lishi mumkin- tarixiy manbashunoslik va adabiy manbashunoslik. Bizning maqsadimiz tarixiy manbashunoslikni o’rganishdir.

Manbashunoslik fanining vazifalariga kelsak tarixiy manbalarni qidirib topish, ularni ro’yxatga olish, turkumlash, chuqur va atroflicha tadqiq etish, manbada o’z aksini topgan yoki bayon etilgan voqealar, keltirilgan faktlarni to’la va ob’ektivligini aniqlash, manbaning tarix fani taraqqiyotini o’rganishdagi ahamiyatiga baho berish, manbashunoslikning asosiy vazifasi hisoblanadi.