Tarix islom Karimov Mavzu; Birinchi jahon urush haqida. Reja

TARIX

• Islom Karimov

Mavzu; Birinchi jahon urush haqida.

Reja;

• Birinchi jahon urushi haqida
• Turkiyaning urushga kirishi
• G’arbiy frontdagi ahvol
• Italiyaning urushga kirishi
• Yaponiyaning uzoq sharq va tinch okeanidagi harakati
• AQSH ning urushga kirishi

1-JAHON URUSHI

• Urushning boshlanishi
• Birinchi jahon urushining bosh sababi ikki harbiy-siyosiy guruh o’rtasida bo’lingan dunyoni qayta bo’lib olish edi. Dunyoning yetakchi davlatlan o’z yovuz maqsadlari yo’lida ma’naviy tubanlikka ketib boyiik orttirish uchun millionlab insonlarni qurbon qilishga bel bog’ladilar. 1914- yilning 28- iyulida serbiyalik millatchi tomonidan Sarayevoda Avstriya-Vengriya taxti vorisi F. Ferdinand o’ldirildi.
• Avstriya-Vengriya hukumati Serbiyaga juda haqoratli talablar qo’yilgan ultimatum yubordi. Serbiya hukumati ultimatumning faqat birgina talabiga, ya’ni suiqasd yuzasidan o’tkaziladigan tergov ishlarini Avstriya-Vengriya davlat huquqiy idoralari olib borishiga rozilik bermagan. Bu esa Avstriya-Vengriyaning 28- iyulda Serbiyaga urush e’lon qilishiga bahona bo’ldi. Serbiya ittifoqchisi Rossiya bunga javoban 29- iyul kuni qisman harbiy safarbarlik e’lon qildi.
• Bundan Germaniya hukmron doiralari 1- avgustda Rossiyaga, 3-avgustda esa uning ittifoqchisi Fransiyaga urush e’lon qilish uchun bahona sifatida foydalandi. Germaniya Belgiyaning betaraflik maqomini buzib, bu davlatga hujum qildi. Belgiyaning betarafligi to’g’risidagi xalqaro hujjatni bir vaqtlar Prussiya ham imzolagan edi, Biroq, 1914-yilda Germaniya hukumati bu hujjatni surbetlik bilan «bir parcha qog’oz» deb atadi. Germaniyaning Belgiyaga hujumiga javoban Angliya Belgiyani himoya qilish bahonasi bilan 4- avgust kuni Germaniyaga urush e’lon qildi. Urush shu tarzda boshlanib ketdi. 15- avgust kuni Yaponiya Germaniyadan Xitoydagi mustamlaka hududlarini Yaponiyaga berish talabi bilan chiqdi. Radjavobini olgach, 23- avgustda Yaponiya Germaniyaga qarshi urush e’lon qildi. Germaniya 1914- yilning oktabr oyida Usmonli turklar imperiyasini, keyinchalik Bolgariyani o’z tarafida turib urushda qatnashtirishga muvaffaq bo’ldi. Tez orada Kavkazorti, Suriya va Falastinda, Bolqon yarim orolida, shuningdek, Germaniyaning Afrikadagi mustamlakalarida yangi frontlar vujudga keldi.