Tarix fakulteti n. O`. Xolmatov O`rta osiyo arxelogiyasi: tosh asri

SHarqiy Kaspiybo‘yi mezolit davri yodgorliklari. Janubiy, Janubiy-G‘arbiy Turkmaniston sarhadlari ham tosh asri, xususan mezolit davri jamoalari moddiy madaniyatini o‘rganishda istiqbolli o‘lkalardan biri hisoblanadi. Garchi, bu sarhadlarda paleolit davriga oid madaniy qatlamlari to‘liq saqlangan yodgorliklari tadqiqotiga erishilmagan bo‘lsada, lekin P.I.Boriskovskiy, A.P.Okladnikov, A.V.Viщnyasskiy tadqiqotlaridan paleolit davri jamoalari moddiy madaniyatiga tegishli topilma joylari aniqlangan. Bu joylarda ko‘plab topilma joylar bilan birgalikda, nafaqat O‘rta Osiyo, balki YAqin SHarq uchun ham o‘rta tosh davri jamoalari moddiy madaniyatini o‘rganishda tayanch hisoblanuvchi Jabal, Qaylu, Dam-Dam-Chashma 1,2 kabi mezolit davri yodgorliklar tadqiqotiga erishilgan. Turkmaniston mezolit davri yodgorliklari asosan Katta Balxan tog’ tizmasining Kopetdog etaklaridan, Kaspiy bo‘yi hududlaridan topib o‘rganilgan. Xususan, Krasnovodsk yarim orolida Jabal, Qasqirbuloq, Qorabug‘oz bo‘ylarida Xo‘jasuv 1, Depe-chag‘onoq, Balxanbo‘yi hududlarida Dam-Dam-CHashma 1,2, Qaylu g‘or makonlari tadqiq etilgan. Mazkur yodgorliklar tadqiqotida mezolit davri jamoalari moddiy madaniyatini yorituvchi muhim arxeologik manbalar qo‘lga kiritilishiga erishilgan.