Xulosa qiladigan bo’lsak, Ellinizm davrida fanlar tizimiga asos solindi. Straton xizmati bilan fizika fani paydo bo’ldi. Yevklid va Arximed matematikani rivojlantirdi. Aristrax astronomiya sohasiga ulkan hissa qo’shdi.U Yer va boshqa planetalar Quyosh atrofida aylanadi degan gipotezani ilgari surdi. Teofrast (tax.mil.al.370-285) faqat faylasufgina emas, balki olim ham edi.U ―botanikaning otasi deb nom chiqargan. Sharq mamlakatlarida yunon me’morlari, xaykaltaroshlar, rassomlar nodir asarlar yaratganlar. Biroq, mil. avv. III-II asrlarda yunon san’atining xususiyatlari o’zgargan. Xukmdorlar saroylari korinfcha uslubdagi ustunlar bilan qurilgan. Tasviriy san’atda odamlarning tashqi qiyofasini va ichki kechinmalarini ko’rsatishga intilishi yangilik edi.
1. Italiyaning geografik o’rni, tabiati va aholisi. Italiya, Apennin yarim orolida joylashgan, bu yarim orol O'rta yer dengizi markazigacha yorib kirgan. Bu yarim orolni Alp tog'lari Yevropa qit'asidan ajratib turadi. Yarim orolni ko'plab tog'lar bir necha qismlarga bo'lib turadi. Yarim orol tabiiy jihatdan uch qismga bo'linadi. 1. Shimoliy qismi – Alp bilan Anennin tog'lar oralig'idagi past tekistlikdir. Shu pasttekstlikda Padus daryosi oqib o'tib, Adriatika dengiziga qo'yadi. 2. Markaziy qismi - uni shimol, sharq va janubi- sharqdan Apennin tog'lari qurshab olgan. Bu tog'lar markaziy qismni o'z navbatida bir necha vodiylarga: Arno daryosi vodiysi, Tibr daryosi vodiysi, Kampaniya pastteksliki Volturno daryosi vodiysiga bo'lib turadi. 3. Apuliya pasttekisligi uchunchi qismidir. U yarim orolning janubiy- sharqiy qismidan iborat. Apennin yarim orolining sharqiy qirg'og'i dengizchilikka noqulay, biron bir orol yo'q. Sohil bo'yidagi barcha orollar yarim orolning g'arb tomonidir. Sitsiliya, Korsika, Sardina, Kipr, Elba kabi orollari bor. Apennin yarim oroli daryolari sersuv, lekin yozda qurib qoladi. Iqlimi har xil, qishda yomg'ir, hatto qor ham yog'adi. Dengiz bo'yi rayonlarida qishda havo iliq, ammo yomg'ir ko'p yog'adi. Yarim orolning ko'p qisimi qalin o'rmon bilan qoplangan.Dub, qarag'och, qayin o'sgan. Olma, anor azaldan o'sgan, sarv, zaytun, palma, sitrus mevalari keyin olib kelingan. Bug'u, tog' echkisi, cho'chqa, bo'ri, tulki va ko'plab parrandalar yashagan. Qazilma boyliklari kam45.
Apennin yarim oroli qadim zamonlardan odamlar yashaydigan makon bo'lgan. Paleolit va mezolit manzilgohlari ko'p joylardan topilgan, ular asosan mil.avv. IV ming yillikka mansubdir.
Shimoliy Italiyada daryo bo'ylaridan qishloq qoldiqlari topilgan. Toshdan imorat solish, sopoldan idishlar yasashni temirdan qurollar yasashni ular finikiyaliklar va yunonlardan o'rgangan bo'lsa kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |