Tarix-7 2017.(Uzb). indd

IV BOB. YEVROPADA MARKAZLASHGAN DAVLATLARNING TASHKIL TOPISHI
 
91
laydi. «Ingliz tojining marvaridi» hisoblangan N orm andi- 
ya X III asr boshlarida qaytarib olinadi. Tez orada qirol 
m u lk la rig a m a m la k a t ja n u b id a g i T uluza grafligi h a m
qaytariladi. N atijada qirol Fransiyadagi eng kuchli feodal- 
ga aylanadi. Q irol m ulklarining kengayishi um um davlat 
b o sh q a ru v ta s h k ilo tla ri: Q iro l k en g ash i, O liy su d va 
M oliya boshqarm asining tuzilishi bilan yakunlanadi. Lyu- 
dovik IX qirol yerlaridagi feodal u ru sh larin i taqiqlaydi. 
Qirol zarb ettirgan oltin va kumush tangalar Fransiyaning 
b arch a viloyatlarida o ‘tishi huquqi belgilanadi. N atijada 
m am lakatda gersog va graflar zarb etadigan 40 xil pul 
asta-sekin surib q o ‘yiladi. Bu tad b ir savdo-sotiqni ham
yuksaltiradi.
Shu tariq a F ransiya m arkazlashgan davlatga aylandi. 
Q irol hokim iyati m am lak atn in g b u tu n h u d u d in i o ‘ziga 
b o ‘ysundirdi.
Markazlashgan qirol hokimiyati — mam lakat barcha 
hududining yagona qirol hokimiyatiga itoat etishi.
1. Qaysi tad b ir d eh q o n n in g yerga m u n o sab atin i 
ijobiy tom onga o ‘zgartiradi?
2. M a m la k a t m a rk a z la s h tirilis h id a n m a n fa a td o r 
toifalarni k o ‘rsating.
3. Viloyatlar o ‘rtasidagi m ehnat taqsimoti va ixtisos- 
lashish nim alarni taqozo etgan?
23-§. GENERAL SHTATLAR
Filipp IV va Papa. Fransiyani markazlashtirishni davom 
ettirgan Filipp IV (1285—1314) o ‘z qirolligining boshlarida 
Sham pan grafligi, Lion shahri va viloyatini qirol dom eni- 
ga qo ‘shib oladi. U ning keyingi harakatlari m amlakatning 
shimolidagi yirik savdo-hunarm andchilik shaharlarini bir- 
lashtirgan Flandriyani egallashga qaratiladi.
Yevropa hukm dorlaridan Filipp IV birinchi b o ‘lib kat­
ta yer-m ulklarga egalik qilayotgan cherkovdan soliq talab 
qiladi.

---

92