Tarix-7 2017.(Uzb). indd

I I BOB. IL K O RTA ASRLARDA OSIYO
57
hududlarni savdo-sotiq m unosabatlariga tortish m aqsadida 
— Buyuk kanal quriladi. Bu tadbir m am lakat m iqyosida 
yagona suv y o ‘lining barpo etilishidan tashqari, sharqiy 
viloyatlarning dengizga chiqishiga sharoit yaratadi. Lekin 
Suy sulolasining boshqaruvi uzoq davom etmaydi.
X itoyning shim oli-g‘arbidagi m ahal­
liy hokim lardan biri Li Yuan 618-yilda 
taxtni egallab Tan sulolasiga (618—907) 
asos soladi.
Y er e g a lig i m u n o s a b a tla r i. T a n
im periyasi b o shqaruvi davrida X itoy- 
d a g i b a r c h a y e r la r d a v la tn ik i deb 
e ’lo n q ilin ad i. M a m la k atn in g b a rc h a
hududlarida dehqonlarga kichik-kichik 
yer maydonlari ijaraga beriladi. 624-yil- 
da qabul qilingan qonunga k o ‘ra, har 
bir xo‘jalik uy-hovlisi o ‘rnidan tashqari 
80 m u g ach a (1 mu — 6 sotix) hay- 
daladigan yerni ijaraga olish huquqiga 
ega b o ‘ladi. H ar b ir xonadonga o ‘z bog‘ida mevali da- 
raxtlardan tashqari, tu t o ‘stirish m ajburiy etib q o ‘yiladi. 
Yangi q o n u n g a b in o a n , d e h q o n o ‘z hovlisi va to m o r- 
q a sin i so tish i, g aro v g a q o ‘y ish i m u m k in edi. A m m o 
d av lat to m o n id a n a jra tilg a n y e rn i so tish taq iq lan g a n . 
D a v la td a n o lin g an y e r h iso b ig a d e h q o n tu rli so liq lar 
t o ‘lash id a n tash q ari, m e h n a t m ajb u riy atin i h a m o ‘tab 
bergan. X ususan, m an b alard a L oyan Buyuk kanali qu- 
rilish ig a 2 m illio n , B u y u k X ito y d e v o rin i q u rish va 
ta ’mirlashga 1 m illiondan ortiq kishi jalb etilgani haqida 
yozilgan.
Im p erato r o ‘z a ’yonlari, lashkarboshilari, am aldorlari 
va zo d ag o n larg a y irik y er m ay d o n larin i taq d im etgan. 
J u m la d a n , a y rim a ’y o n la rn in g m a v q e la ri: u n v o n va 
lavozimlariga qarab 500 dan 10 m ing m ugacha yer bilan 
taq d irla n g a n la r. M a n b a la rd a a lo h id a x izm atlari u c h u n
h arb iy yoki am a ld o rg a 300 d an 6 m ing m u g ach a yer 
b erilg an i qayd etilgan. Im p e ra to r ta q d im etg an y erlar 
soliqlardan ozod qilingan.

---

58