Tarix-7 2017.(Uzb). indd

lakatga m usulm on savdogarlarining
ko‘chib kelishini tezlashtiradi. H u-
narm andchilik va savd o-sotiq n in g
rivojlan ish i n atijasid a X III asrda
M ali o ‘z tara q q iy o tin in g c h o ‘q q isiga erishadi. U n in g
hukmdori Sundiata Keyt (1230—1255) k o ‘p sonli kuchli
q o ‘shin tuzadi. Bu q o ‘shin yordam ida Sundiata karvon
y o ‘llari o ‘tadigan hududlarni, oltin konlarini, qolaversa,
qadimgi G ana yerlarini egallaydi. M ali hukmdori istilo
etilgan viloyatlar noibligiga o ‘z qarindoshlari va yaqin-
larini tayinlaydi. N o ib la r esa, o ‘z navbatida, lashkar-
boshi, amaldorlarga yer-mulklar in ’om etishgan. Mahalliy
aholidan soliqlar undirish ham noibning zim masiga yuk-
langan. K o‘p o ‘tmay Mali butun arab dunyosida mashhur
b o ‘lib ketadi. U ning hukmdori M uso I 1324-yilda Mak-
kaga haj safari uyushtiradi. M uso I o ‘zi bilan safarga
ko‘p oltin olib y o ‘lda ularni saxiylik bilan tarqatib boradi.
Hukmdorga 8 ming jangchi va 500 ta qul hamroh b o ‘lib,
bu katta karvon 10—12 to n n a o ltin n i o ‘zi b ila n olib
ketgani taxm in qilinadi. Bu voqeadan s o ‘ng uzoq yillar
davomida arab dunyosida oltinning narxi past b o ‘lgan.
Mali poytaxti Niara va boshqa shaharlarda hashamat-
li saroylar, masjidlar quriladi, hunarmandchilik va savdo
rivojlanadi. Biroq ijtim o iy hayotda qabila zodagonlari
mavqei saqlanib qoladi. M ali hukmdorlari o ‘z yaqinlari-
parchalanib ketadi.
121-rasm . M ali
hukm dori M uso I

---

V BOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
149
ning toj-u taxtga tajovuzidan c h o ‘chib, k o ‘pincha saroy
amaldorlarini, lashkarboshilari va hatto jangchilarni ham