Tarix-7 2017.(Uzb). indd

11 -rasm. Buyuk Karlning
Axendagi saroyi
10-rasm. Graf
Rolandning
halok b o ‘lishi

---

I BOB. O RTA ASRLARNING IL K DAVRI
19
lish g‘oyasi tu g ‘ilgan. B unday im koniyat 800-yilda Rim
m ahalliy zodagonlarining p a p a Lev I I I ga qarshi isyon 
k o ‘tarish i orqali vujudga kelgan. K arl q o ‘shin yuborib 
isyonni bostirgan.
Bu yordam evaziga R im papasi 800-yilning dekabrida 
K arlga im peratorlik tojini kiydiradi. Shu tariq a G ‘arbda 
yangidan imperiya pay do b o ‘ladi.
Buyuk Karl franklar imperiyasining m utlaq hukmdoriga 
ay lan ib , u n in g fa rm o n la ri faq at y irik z o d ag o n lar, yer 
egalarining yilda ikki m arta chaqiriladigan yig‘inida qabul 
qilingan.
Buyuk K arlning doimiy poytaxti 
h am y o ‘q edi. U o ‘z am ald o rlari 
bilan m am lakat b o ‘ylab harakatla- 
nib, turli shaharlardagi saroylarida 
to ‘xtagan, m ahalliy aholiga og‘irli- 
gi tu s h m a s lig i u c h u n u z o q v a q t 
o ‘tm ay yana boshqa shaharga y o ‘l 
olgan.
B uyuk K arl davrida fran k lard a 
a n ’a n a v iy x a lq la s h k a ri o ‘r n id a
otliq ritsarlar qo ‘shini vujudga kel­
gan. R its a rla r (n em isc h a
ritter
— 
12-rasm. Ritsar
otliq) b o ‘lin m ala rid a — faq at boy
zam in d o rlar, y a ’ni jangovar ot va q u ro l-aslah alar sotib 
olishga imkoniyati b o ‘lgan kishilar xizm at qilgan. H ukm - 
dorlar ritsarlarga: ot, qurol-aslahasini tartib d a saqlashi, 
u ru s h la r p a y tid a o ila sin i t a ’m in la sh i u c h u n y e r-m u lk
in ’om etgan. Bu yer-m ulk — feod harbiy xizm at evaziga 
ta q d im etilib , k e y in c h a lik m ero siy m u lk k a ay lan g an . 
Feodning egasi feodal deb atalgan. Z am onlar o ‘tib h a r­
biy ish faqat feodallar m ashg‘u lo ti b o ‘lib qolgan. Yirik 
feo d a lla r v ilo y a tla rg a eg alik q ilsalar, m ay d a feo d alg a 
m a ’lu m q ish lo q yoki u n in g b ir qism i ta q d im etilish i 
ham m um kin edi.
D av lat bosh q aru v i. B uyuk K a rln in g saro y x izm at- 
k o rla ri ay n i p a y td a v a z irla r v a zifasin i h a m b ajarg an .

---

20